Τοπογραφία και χαρτογραφία

Τι είναι άραγε ο Πειραιάς; Δεν υπάρχει πλήρης και τεκμηριωμένη απάντηση. Είναι η πόλη που αναδείχθηκε στο πέρασμα των χρόνων. Είναι το υπολιμεναρχείο το υπαγόμενο στο λιμάνι της Ύδρας, που έφτασε να γίνει το μεγαλύτερο λιμάνι της Ανατολικής Μεσογείου. Είναι ο μικρός εμπορικός σταθμός, μια ξύλινη προβλήτα πάνω στη θάλασσα, που μετασχηματίσθηκε σε ατέλειωτα τετραγωνικά χιλιόμετρα λιμενικών εγκαταστάσεων. Είναι η πόλη των εφοπλιστών με το Σίτυ, η πόλη των εργατών, η πόλη των διανοούμενων. Ο Πειραιάς των ναυτικών, του Θεάτρου, της Φιλολογίας, των Καλλιτεχνών, των αθλημάτων, αλλά και ο Πειραιάς της φτώχιας, της ανεργίας, του καθημερινού μόχθου, της αγωνίας, της αμαρτίας, ο Πειραιάς του αίματος. Υπάρχει άραγε σαφής προσδιορισμός, πλήρης έννοια, που να εμπεριέχει όλα αυτά ταυτόχρονα; Πειραιάς τελικά μήπως είναι αυτό που έχει ζήσει ο καθένας μας; Για άλλους θλίψη, για άλλους χαρά, για άλλους είναι η γειτονιά που μεγάλωσαν, η μάνδρα που σκαρφάλωσαν, τα γόνατα που μάτωσαν. Ό,τι έχει ο καθένας μέσα του, αυτό περιγράφει ως "Πειραιά".

Η περίπτωση του Πειραιά, δεν αποτελεί μια και μόνο ιστορία. Είναι οι εκατοντάδες χιλιάδες ιστορίες των κατοίκων του. Άλλοτε ιστορίες μικρές και ασήμαντες, άλλοτε με πανελλήνια υπόσταση. Η πύλη εισόδου και εξόδου όχι μόνο μεταναστών αλλά και Βασιλέων, Πριγκίπων, Προέδρων και Πρωθυπουργών, ξένων προσωπικοτήτων που ερχόμενοι στην Ελλάδα, η πρώτη εικόνα που λάμβαναν ήταν του Πειραιά. Ιστορίες καθημερινότητας διαφορετικών ανθρώπων που συνυπάρχουν σε μια πόλη που έχει διαφορετικές εικόνες, διαφορετικά περιβάλλοντα, διαφορετικά επίπεδα. Τέτοιες ιστορίες προσπαθώ να δώσω κι εγώ στο βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας.

Εξήντα περίπου ιστορίες που καλύπτουν την περίοδο του μεσοπολέμου, προσπαθούν να συνθέσουν το προφίλ μιας πόλης. Γιατί ο Πειραιάς εν τέλει είναι εκείνο που είμαστε εμείς.