Το όραμα της υγείας

Στο διάσημο αυτό έργο ο Rene Dubos επιθυμεί να διαρρήξει την εντύπωση του εύλογου που περιβάλλει και συσκοτίζει την έννοια της υγείας αποσυνδέοντάς την από μια κατοπτρική απεικόνιση του «κατά φύσιν», το οποίο παρουσιάζεται ως ιδιαίτερα προβληματικό. Παρότι στόχος του συγγραφέα δεν είναι να απογυμνώσει τη «φύση» από κάθε αξιακό φορτίο ή εξηγητική δύναμη, θεωρεί πως η εικόνα του φυσικού κόσμου που υποστηρίζει την παραδοσιακή εικόνα της υγείας αποτελεί τμήμα μιας σχεδόν θρησκευτικής ουτοπίας, ενός «μυθολογήματος αισιοδοξίας» το οποίο, παρότι μπορεί να εκλάβει επιστημονικότερες ή φιλοσοφικότερες μορφές, παραμένει στην ουσία του αφελές. Κάθε θεωρία του χώρου αυτού κατ' αρχήν απαιτεί την κατανόηση της δαρβίνειας συνεισφοράς (η αρρώστια ήταν πάντα παρούσα στον φυσικό κόσμο ως τα «απαραίτητα λύτρα για την εξέλιξη» και δεν χρειάστηκε κανενός είδους Πτώση για να εισέλθει σ' αυτόν), όμως θα πρέπει συνάμα να την υπερβεί: ο Dubos αρνείται τον περιορισμό της θεώρησης της αρρώστιας σε φυσιοκρατικό —παραδοσιακό ή νεότερο— πλαίσιο· επισημαίνει τη διαστολή των ορίων του «φυσικού» για την περίπτωση του ανθρώπου και τη συνακόλουθη, την ιστορική, κοινωνική και πολιτισμική θεμελίωση της υγείας. Με τρόπο ιδιαίτερα γλαφυρό και παραπέμποντας σε μια πληθώρα πηγών από ολόκληρο το φάσμα των βιολογικών επιστημών, των επιστημών του ανθρώπου και της λογοτεχνίας, ο συγγραφέας σκιαγραφεί την υγεία ως έννοια που, αν και στερούμενη σταθερής επιστημονικής συγκρότησης, αποτελεί το είδωλο που σχεδόν αναπόφευκτα δημιουργούν οι κοινωνίες αποζητώντας τη σωματική αποτύπωση του οράματος μιας ειρηνευμένης ζωής.