Εισαγωγή στην ποίηση του Καρυωτάκη

Tο έργο του Κ. Γ. Καρυωτάκη ολοκληρώθηκε το 1928. Τώρα, έναν αιώνα αργότερα, μπορούμε να πούμε πια με ασφάλεια ότι έχει κερδίσει το στοίχημα με τον χρόνο. Συνεχίζει να διαβάζεται, να μελοποιείται, να διδάσκεται, να επιδρά δημιουργικά σε ποιητές και ποιήτριες.

Σε ό,τι αφορά την υποδοχή της ποίησής του, τα ξίφη των κριτικών διασταυρώνονται από πολύ νωρίς. Ο Καρυωτάκης εκφράζει τα αδιέξοδα της γενιάς του ή απλώς την προσωπική του μελαγχολία; Έχει η ποίησή του αισθητική αξία ή συγκινεί μονάχα επειδή αφηγείται το δράμα ενός ανθρώπου; Σταδιακά, η αξία κατακυρώνεται και ο προσανατολισμός της κριτικής αλλάζει. Επικεντρώνεται στην εξέταση των τρόπων με τους οποίους το υπαρξιακό κενό και η συγκρουσιακή σχέση με μια κοινωνία που επιβάλλει την αλλοτρίωση συμπλέκονται με την αγωνία της ποιητικής έκφρασης.

Κριτήριο της επιλογής των κειμένων που ανθολογούνται στον παρόντα τόμο υπήρξε η δυνατότητα της ένταξής τους σε μια ανοιχτή συνομιλία. Από τις παλαιότερες μελέτες, επιλέγονται όσες μπορούν να θεωρηθούν, με το πλεονέκτημα της αναδρομικής ματιάς, σταθμοί στην υποδοχή του καρυωτακικού έργου· όσες δηλαδή έχουν λειτουργήσει ως σημεία αναφοράς ή έθεσαν από νωρίς ζητήματα τα οποία διερευνήθηκαν συστηματικά αργότερα. Η συμπαράθεσή τους με νεότερες μελέτες που φωτίζουν από διαφορετικές πλευρές την ποίηση του Καρυωτάκη αναδεικνύει ένα πεδίο διαλόγου το οποίο ανατροφοδοτείται συνεχώς. Στην Εισαγωγή επιχειρείται η χαρτογράφηση αυτού του διαλόγου γύρω από ένα ποιητικό έργο που έχει αποδειχθεί εξαιρετικά και εξακολουθητικά δραστικό.

Περιεχόμενα:

ΕΛΛΗ ΦΙΛΟΥΠΡΟΥ: Εισαγωγή: Η εξακολουθητική παρουσία του Κ. Γ. Καρυωτάκη

1. ΟΜΗΡΟΣ ΜΠΕΚΕΣ: [Μας υπόσχεται πολλά για το μέλλον]
2. Λ. ΠΡΑΣΙΝΟΣ: [Ένα όνομα που θα ζήσει]
3. ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΩΤΑΣ: [Να ξεθυμάνει πια και ν’ αλλάξει σκοπό]
4. ΑΙΜΙΛΙΟΣ ΧΟΥΡΜΟΥΖΙΟΣ: [Αναμφισβήτητα ποιητής με ταλέντο]
5. ΦΑΝΗΣ ΜΙΧΑΛΟΠΟΥΛΟΣ: Ένας νέος λυρικός
6. ΚΛΕΩΝ ΠΑΡΑΣΧΟΣ: Κώστας Καρυωτάκης [απόσπασμα]
7. ΤΕΛΛΟΣ ΑΓΡΑΣ: Ο Καρυωτάκης και οι «Σάτιρες» [απόσπασμα]
8. ΑΝΤΡΕΑΣ ΚΑΡΑΝΤΩΝΗΣ: Η επίδραση του Καρυωτάκη στους νέους
9. Κ. Θ. ΔΗΜΑΡΑΣ: [Δεν ήταν καν ποιητής]
10. ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ: Κ. Γ. Καρυωτάκης: Ο ποιητής μιας γενεάς
11. ΒΑΣΟΣ ΒΑΡΙΚΑΣ: Κ. Καρυωτάκης: Το δράμα μιας γενιάς [απόσπασμα]
12. ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ: Καρυωτάκης – Φιλύρας & Ο ποιητής Κ. Γ. Καρυωτάκης
13. Ι. Μ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ:Η τραγωδία της μοναξιάς: Κ. Γ. Καρυωτάκης [απόσπασμα]
14. ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΤΖΙΟΥΛΑΣ: Μια επέτειος: Η καθιέρωση του Καρυωτάκη
15. Μ. Μ. ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ: Φαινόμενα ακμής και παρακμής στη νεοελληνική ποίηση [απόσπασμα]
16. ΜΑΝΟΛΗΣ ΛΑΜΠΡΙΔΗΣ: Il gran rifiuto [απόσπασμα]
17. ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΕΡΖΑΚΗΣ: Η ανώνυμη ιστορία
18. ΠΑΝΟΣ ΚΑΡΑΒΙΑΣ: Κ. Καρυωτάκης: Τραύμα και ανταρσία και ποίηση [απόσπασμα]
19. ΒΥΡΩΝ ΛΕΟΝΤΑΡΗΣ: Θέσεις για τον Καρυωτάκη
20. Γ. Π. ΣΑΒΒΙΔΗΣ: Ο σατιρικός [απόσπασμα]
21. ΤΙΤΟΣ ΠΑΤΡΙΚΙΟΣ: Κώστας Καρυωτάκης [απόσπασμα]
22. ΜΙΛΤΟΣ ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ: Καρυωτάκης και «καρυωτακισμός»
23. ΝΙΚΟΣ ΛΑΖΑΡΗΣ: Το δίδαγμα μιας τέχνης ταπεινής
24. ΖΗΣΙΜΟΣ ΛΟΡΕΝΤΖΑΤΟΣ: Ο Καρυωτάκης [απόσπασμα]
25. ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ: Παρατονισμένη μουσική: Μελέτη για τον Καρυωτάκη [απόσπασμα]
26. ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΕΡΓΙΟΠΟΥΛΟΣ: Η μαρτυρία της μορφής στην ποίηση του Καρυωτάκη [απόσπασμα]
27. ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΑΛΛΑΣ: Γλωσσική «αντίδραση» και σημασιολογικές «διχοστασίες» στη γραφή του Καρυωτάκη [απόσπασμα]
28. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΖΙΟΒΑΣ: Η ποίηση του Καρυωτάκη ως πρόκληση στο μοντερνισμό [απόσπασμα]
29. PETER MACKRIDGE: Ζητήματα ύψους και ύφους στην ποίηση του Καρυωτάκη
30. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΑΡΓΥΡΙΟΥ: Ο κριτικός λόγος του Κ. Γ. Καρυωτάκη
31. ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΧΑΤΖΗΒΑΣΙΛΕΙΟΥ: «Ονειροπόλος» της απουσίας και του θανάτου: Αφηγηματικοί νεωτερισμοί και ποιητική βιοθεωρία σε ένα από τα τελευταία πεζά του Κ. Γ. Καρυωτάκη
32. ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑΣ: Ο πολιτικός Καρυωτάκης [απόσπασμα]
33. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΓΓΕΛΑΤΟΣ: Διάλογος και ετερότητα: Η ποιητική διαμόρφωση του Κ. Γ. Καρυωτάκη [απόσπασμα]
34. ΛΙΖΥ ΤΣΙΡΙΜΩΚΟΥ: Η λυρική μουσολογία του Μπωντλαίρ και του Καρυωτάκη
35. ΑΝΤΕΙΑ ΦΡΑΝΤΖΗ: Η ποιητική στην ποίηση του Κ. Γ. Καρυωτάκη [απόσπασμα]
36. ΜΑΡΙΛΙΖΑ ΜΗΤΣΟΥ: «Όχι φιλολογίες. Σάτιρα θέλουμε!»: Ο Καρυωτάκης και η Γάμπα
37. ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΥΒΑΡΑΣ: Η κληροδοσία της Πρέβεζας [απόσπασμα]
38. ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΝΤΟΥΝΙΑ: Κ. Γ. Καρυωτάκης: Η αντοχή μιας αδέσποτης τέχνης [απόσπασμα]
39. ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ ΓΑΡΑΝΤΟΥΔΗΣ: Ο καρυωτακισμός πριν από τον Καρυωτάκη: Φιλολογικές και ιστορικές όψεις του φαινομένου [απόσπασμα]
40. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΡΜΑΟΣ: «Ήρωες χρόνοι»: Η κατάπαυση πυρός
41. ΘΑΛΕΙΑ ΙΕΡΩΝΥΜΑΚΗ: «[Τι να σου πω, φθινόπωρο…]»: Η ποιητική αυτοσυνειδησία. Η ανάγνωση και η κατάκτησή της από τον Κ. Γ. Καρυωτάκη
42. ΜΑΡΑ ΨΑΛΤΗ: Νίκος Καζαντζάκης – Κ. Γ. Καρυωτάκης: Η «Αισιοδοξία» ως κριτικό αντικαθρέφτισμα του Salvatores Dei [απόσπασμα]
43. ΝΑΣΟΣ ΒΑΓΕΝΑΣ: Ο Καρυωτάκης του Λορεντζάτου

Κατάλογος ανθολογημένων κριτικών κειμένων
Επιλογή βιβλιογραφίας
Ευρετήριο