Μπαουντολίνο

Στην περιοχή του νότιου Πεδεμόντιου, όπου μερικά χρόνια αργότερα θα υψωθεί η Αλεξάνδρεια, ο μικρός Μπαουντολίνο, ένας ευφάνταστος και ψεύτης χωρικός, κατακτά τον Φρειδερίκο Βαρβαρόσα και γίνεται θετός γιος του. Ο Μπαουντολίνο επινοεί και αφηγείται παραμύθια, αλλά ως εκ θαύματος, όλα όσα φαντάζεται γεννούν Ιστορία. Έτσι, μεταξύ άλλων, φτιάχνει τη μυθική επιστολή του Ιωάννη του Πρεσβύτερου, που επαγγελλόταν στη Δύση ένα μυθικό βασίλειο της μακρινής Ανατολής, που είχε στο θρόνο ένα χριστιανό βασιλιά, πράγμα που έμελλε να φλογίσει τη φαντασία πολλών ταξιδιωτών, ακόμα και του Μάρκο Πόλο. Ο Μπαουντολίνο μεγαλώνει, η Αλεξάνδρεια γεννιέται και, χρόνια αργότερα, σπρωγμένος από την επινοητικότητα του Μπαουντολίνο, ο Φρειδερίκος ξεκινάει, με πρόφαση μια σταυροφορία, για να επιστρέψει στον Ιωάννη τον Πρεσβύτερο το πιο πολύτιμο κειμήλιο της Χριστιανοσύνης.





ΚΡΙΤΙΚΗ



Δεν ξέρω αν το βιβλίο θα αναδειχθεί στο μεγάλο μπεστ σέλερ του καλοκαιριού - παραείναι πυκνό, παραείναι πλούσιο, παραείναι πολυεπίπεδο για να εκπληρώσει της προϋποθέσεις μιας εμπορικής επιτυχίας. Είναι όμως τόσο συναρπαστικό! Τυπικό ρομάντζο πικαρέσκο, που παρακολουθεί τις περιπέτειες του πρωταγωνιστή του, του ψεύτη και καταφερτζή Μπαουντολίνο -ο οποίος μιλάει όλες τις γλώσσες, αρκεί να τις έχει ακούσει άπαξ, και έχει την τύχη όχι μόνο να γίνονται πιστευτές οι φανταστικές του επινοήσεις, αλλά και να χρησιμοποιούνται για τη χάραξη αυτοκρατορικής πολιτικής- για περίπου εξήντα χρόνια, και ταυτόχρονα αφηγηματικός άθλος, οργανωμένος σε δύο επίπεδα: ένας χρονογράφος παρουσιάζει την Ιστορία και δημιουργεί τις απαραίτητες χρονικές συνδέσεις και ο Μπαουντολίνο ο ίδιος, σε διάλογο με τον ιστορικό Νικήτα Χωνιάτη, τον οποίο έχει μόλις σώσει από τη μανία των Φράγκων τις μέρες που η Κωνσταντινούπολη καίγεται και οι σταυροφόροι τη λεηλατούν, σχολιάζει και εξηγεί τον πολύπλαγκτο βίο του.

Το μυθιστόρημα, φυσικά, δεν είναι απλώς ένα ευφυές έργο, γραμμένο με τον τρόπο των μεσαιωνικών μυθιστοριών. Είναι ένα λογοτεχνικό σχόλιο πάνω στους σύγχρονους προβληματισμούς του φιλοσοφικού στοχασμού· ένας πολιτικός υπαινιγμός στα προβλήματα της σύγχρονης Ιταλίας· θέατρο διακειμενικότητας και γλωσσικών παιγνίων. Ο δαιμόνιος Εκο κλείνει πονηρά το μάτι στον υποψιασμένο αναγνώστη: όλα λανθάνουν εδώ, μεταμφιεσμένα με τα πλούσια ενδύματα ενός μαγευτικού παραμυθιού - από τη θεωρία της Ιστορίας ως αφήγησης και όχι βασισμένης στα γεγονότα «αλήθειας», ώς τη συνεχή διολίσθηση και διασπορά του νοήματος. Ταυτόχρονα, όμως, ο συγγραφέας θέλει να προσφέρει τα δώρα του και στον πλέον ανέπαφο από τα βάσανα της θεωρίας αναγνώστη, γράφοντας ένα βιβλίο σπαρταριστό, απολαυστικό, αρχετυπικά απολαυσιακό.



ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΣΧΙΝΑ

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 22/06/2001