Ελληνικός και ευρωπαϊκός διαφωτισμός

Τα τελευταία εκατό περίπου χρόνια, η ιστορική έρευνα που αφορά στην εποχή κατά την οποία προετοίμασε, αγωνίσθηκε και κέρδισε ο νεότερος Ελληνισμός την πνευματική και πολιτική ανεξαρτησία του, εμφανίζεται να συγκινεί πολλούς ειδικούς επιστήμονες. Αυτό πρέπει ιδιαίτερα να ενθουσιάζει όλους, όσοι ενδιαφέρονται να αποκτήσουν μία ακριβή και τεκμηριωμένη γνώση για τα πεπραγμένα του πρόσφατου παρελθόντος μας, για τα ρεύματα, τους αγωνιστές και τα κατορθώματα που επανέφεραν την Ελευθερία στον τόπο αυτό. Γιατί η προσπάθεια να προσεγγίσουμε, να γνωρίσουμε απαραχάρακτα, να ερμηνεύσουμε και να αποκαλύψουμε τον πραγματικό χαρακτήρα προσώπων και γεγονότων εκείνης της εποχής, υπόσχεται να οδηγήσει στον σωστό δρόμο την πορεία και τα αιτήματά μας. Η γνώση της Αλήθειας είναι η μόνη που χαρίζει την Ελευθερία κατά τον λόγο του Κυρίου: "Γνώσεσθε την αλήθειαν και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς".
Αυτή την αλήθεια επιδιώκει να αναζητήσει, και να τη χαρίσει ακέραια η απόφαση της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος με τη σειρά των συνεδρίων που κάθε χρόνο από το 2012 οργανώνει με τίτλο: "1821 - 2021: 10 ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΓΙΑ ΤΑ 200 ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ".
Η μελέτη της Τουρκοκρατίας και του 1821 έχει πέσει κατά καιρούς θύμα μονομερών και μη τεκμηριωμένων θεωρήσεων.
Καθώς λοιπόν ο πιο σοβαρός κίνδυνος για την αλήθεια είναι η μονομέρεια και η στράτευση σε οποιαδήποτε ιδεολογία, μία διερεύνηση, η οποία δεν αποκλείει καμιά φωνή και άποψη, στόχο έχει να ρίξει περισσότερο φως.
Το βιβλίο που κρατάτε στα χέρια σας περιέχει τις εισηγήσεις των Ομιλητών, οι οποίοι συμμετείχαν στο Τέταρτο Συνέδριο υπό τον τίτλο "Ελληνικός και Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός".


ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΣ
Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ.κ. Ιερωνύμου
ΠΡΟΣΦΩΝΗΣΗ
Σεβ. Μητροπολίτου Δημητριάδος και Αλμυρού κ. Ιγνατίου, Προέδρου της Ειδικής Συνοδικής Επιτροπής Πολιτιστικής Ταυτότητος
Α' ΣΥΝΕΔΡΙΑ
"Αναζητώντας την ταυτότητα του Διαφωτισμού"
ΑΝΝΑ ΤΑΜΠΑΚΗ
Η πρόσληψη της αρχαιότητας στον ελληνικό 18ο αιώνα: μία νέα ανάγνωση μέσω του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού
ΧΑΡΙΤΩΝ ΚΑΡΑΝΑΣΙΟΣ
Η διάσπαση του Λόγου στον Νέο Ελληνισμό: αντίθεση, συνύπαρξη και συμπόρευση πολιτικού, προφητικού και ορθού λόγου
ΕΛΕΝΗ ΑΓΓΕΛΟΜΑΤΗ-ΤΣΟΥΓΚΑΡΑΚΗ
Νεοελληνικός Διαφωτισμός και παιδική ηλικία
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΩΤΣΙΟΠΟΥΛΟΣ
Ιδεολογικές και κοινωνικο-πολιτικές τάσεις του Ευρωπαϊκού και Εκκλησιαστικού Διαφωτισμού
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΟΛΕΒΑΣ
Ο Ελληνικός και ο Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός στα σύγχρονα σχολικά βιβλία
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑΣ
Το κρυφό Σχολειό, οι Έλληνες διαφωτιστές του 19ου αιώνα και η αποδομητική ιστοριογραφία της ύστερης μεταπολίτευσης
Β' ΣΥΝΕΔΡΙΑ
"Η Ορθόδοξη Θρησκευτική Παράδοση και ο Διαφωτισμός"
ΑΛΦΡΕΔΟΣ ΣΤΑΪΝΧΑΟΥΕΡ
Η πολιτική οικονομία ως θεοκρατία: η σύσταση μιας νέας επιστήμης στον γαλλικό Διαφωτισμό
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΠΕΤΣΙΟΣ
Η έννοια και το περιεχόμενο της "Μεταφυσικής" στον Νεοελληνικό Διαφωτισμό. Πηγές και φιλοσοφικά ρεύματα
ΧΑΡΑΛΑΜΠΟΣ ΜΗΝΑΟΓΛΟΥ
Αποκρυφισμός: το κυρίαρχο πνευματικό ρεύμα του Διαφωτισμού
ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ Ε. ΚΑΡΑΘΑΝΑΣΗΣ
Ο θρησκευτικός ουμανισμός και ο νεοελληνικός διαφωτισμός
ΑΣΤΕΡΙΟΣ ΑΡΓΥΡΙΟΥ
Σημεία επαφής του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και της νεοελληνικής εσχατολογικής και αποκαλυπτικής σκέψης
Πρωτ. ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ
Ο Βολταίρος: Προσωποποίηση του άθεου Διαφωτισμού για τους παραδοσιακούς Ορθοδόξους
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Ν. ΜΑΚΡΙΔΗΣ
Υπάρχει ανάγκη και δυνατότητα θετικής αξιολόγησης του Διαφωτισμού από Ορθόδοξη σκοπιά; Κριτικές παρατηρήσεις και προτάσεις
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ Β. ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ
Δαιμονοποίηση, αποθέωση και παρακμή του Ευρωπαϊκού Ορθολογισμού - Πολιτιστικές παρενέργειες
Γ' ΣΥΝΕΔΡΙΑ
"Ο Διαφωτισμός μέσα από πρόσωπα"
ΧΑΡΗΣ Ν. ΜΕΛΕΤΙΑΔΗΣ
Αλέξανδρος και Νικόλαος Μαυροκορδάτος: πολιτικές αναγνώσεις
ΜΑΡΙΑ ΜΑΝΤΟΥΒΑΛΟΥ
Δύο αξιοσημείωτα ζητήματα του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού:
α) Η υπεράσπιση Γερμανών και Πολωνών λογίων Ιουδαίων, κατηγόρων του Βολταίρου, από τον Νικηφόρο Θεοτόκη και
β) Ο αντιϊουδαϊσμός του Βολταίρου
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΡΑΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ
Ελληνικός και Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός: Η συνθετική διάστασή τους στο έργο του επαναστάτη Ρήγα Βελεστινλή
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΒΟΛΟΠΟΥΛΟΣ
Ήταν ο Ρήγας Διαφωτιστής;
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Γ. ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΣ
Ιωάννης Καποδίστριας και ευρωπαϊκός Διαφωτισμός
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Β. ΓΟΝΗΣ
Ιβάν Σελιμίνσκης, ένας Βούλγαρος ελληνιστής, οπαδός του Διαφωτισμού
ΚΩΣΤΗΣ ΚΟΚΚΙΝΟΦΤΑΣ
Κύπριοι λόγιοι και εκδοτική δραστηριότητα (Μέσα 18ου - αρχές 19ου αι.)