Ρωμηοί συνθέτες της Πόλης

Γιατί ο Ζαχαρίας, που συγκαταλέγεται στους σημαντικότερους συνθέτες της οθωμανικής μουσικής, καθώς και ο Γιώργος Μπατζάνος, που η φήμη της δεξιοτεχνίας του στο ούτι έχει κάνει το γύρο του κόσμου, είναι ακόμα άγνωστοι στην Ελλάδα; Και για πιο λόγο ο Νικολάκης είναι διάσημος στις αραβικές χώρες και οι συνθέσεις του είναι πάντα μέσα στο ρεπερτόριο της αραβικής κλασικής μουσικής, ενώ στην Ελλάδα δεν παίζονται τα έργα του;

Η συμβολή των Ρωμηών στη μουσική της Πόλης είναι τεράστια, είτε ως τραγουδιστών και μουσικών του παλατιού είτε ως ψαλτών στις ορθόδοξες εκκλησίες. Ο κατεξοχήν, όμως χώρος έκφρασης των Ρωμηών μουσικών ήταν οι ταβέρνες, βρίσκονταν κυρίως στην περιοχή του Γαλατά και η μουσική δραστηριότητα σ? αυτές επηρέαζε και τη μουσική στο παλάτι. Όργανα που αρχικά παίζονταν μόνο στις ταβέρνες, όπως το βιολί, εισάγονται σταδιακά και στο σαράι. Μουσικοί όπως ο Ρωμηός, Αναστάσιος και ο Αρμένης Stefano καλούνταν περιστασιακά να εξασκήσουν την τέχνη τους μπροστά στον Σουλτάνο. Αργότερα, ο Νικολάκης και οι Γιάννης και Χρήστος Κυριαζίδης καλούνταν τακτικότερα, για τις μουσικοχορευτικές παραστάσεις των Kocekce. Οι μουσικοί αυτοί συγκροτούσαν τις ορχήστρες Kabasaz, και με τον ιδιαίτερο τρόπο πούυέπαιζαν τις λύρες με τα μεγάλα δοξάρια "καθώς τα λαούτα κρατούσαν το ρυθμό" -η φράση είναι της Fahire Fersan- δημιουργούσαν για το ακροατήριό τους ένα κλίμα ευφορίας.

Στο βιβλίο αυτό ο Χρίστος Τσιαμούλης και ο Παύλος Ερευνίδης παρουσιάζουν, με ευρωπαϊκή σημειογραφία, ένα μεγάλο μέρος του ρεπερτορίου που δημιούργησαν οι Ρωμηοί συνθέτες από τα μέσα του 17ου αιώνα έως της μέρες μας. Παραθέτουν βιογραφίες και φωτογραφίες των συνθετών, καθώς και επίμετρα με πληροφορίες για τους Έλληνες οργανοποιούς της Πόλης, το μουσικό σύστημα της οθωμανικής μουσικής, τους μουσικούς δρόμους (makam) και τους ρυθμούς (usul) των κομματιών, τη μορφολογία των συνθέσεων κ.ά. Αναδημοσιεύουν επίσης σημείωμα του Ν. Στεφανίδη για τις ορχήστρες που έπαιζαν στα κέντρα της Πόλης.