Ρωσσία: Η μεταπολιτική του "άλλου" κόσμου

«Σε αυτές τις γραμμές θα υποστηρίξουμε ότι ο ρωσσικός κόσμος αντιμετωπίζει την Δύση στον βαθμό που αυτή ενσαρκώνει την νεωτερικότητα στην πιο επεμβατική και απόλυτή της μορφή, δηλαδή την νεωτερικότητα που διαγράφει ο,τι έχει προηγηθεί από αυτήν ή όλα όσα είναι ξένα προς αυτήν. Πρόκειται για μία συγκρουσιακή σχέση -η Ρωσσία και η δυτική νεωτερικότητα- με την οποία εκδηλώνεται ένα ουσιαστικό χαρακτηριστικό της ρωσσικής ταυτότητας: η αίσθηση της κοινοτική ύπαρξης. Αυτό το χαρακτηριστικό -το οποίο θα μπορούσαμε να ονομάσουμε «ρωσσική ιδέα»- έρχεται σε άμεση σύγκρουση με την ατομικιστική φιλοσοφία, με μία φιλοσοφία η οποία είναι ο κύριος φορέας της δυτικής νεωτερικότητας και που στους υπερμοντέρνους καιρούς μας υλοποιείται σε ατομικιστικές κοινωνίες, εξαρθρωμένες από την ρήξη του κοινωνικού δεσμού. Η ρωσσική ιδέα διαμορφώνει μία διαφορετική αντίληψη του κοινωνικού γεγονότος, του πολιτισμού και του ανθρώπου. Εκεί βρίσκεται, κατά την κρίση μας, το βαθύ νόημα της ασυμφωνίας μεταξύ των δύο αυτών κόσμων.

Κάτι το οποίο, εξ άλλου, απέχει πολύ από το να είναι μία εξαιρετική περίπτωση: κι άλλοι πολιτισμοί είναι κι αυτοί απρόθυμοι να αποδεχθούν τις αξίες της Δύσης. Όμως, στην περίπτωση της Ρωσσίας το ζήτημα περιπλέκεται, διότι ο σκληρός πυρήνας του πολιτισμού της -ο πνευματικός, γεωγραφικός και εθνικός πυρήνας- αποτελεί καρπό της ίδιας ευρωπαικής μήτρας, η οποία, στην Δύση, γέννησε διαμετρικά αντίθετες αξίες. Η Ρωσσία δεν ούτε Δύση ούτε Ανατολή, αλλά είναι η τεράστια Δυτική Ανατολή ή, με άλλα λόγια, η Ρωσσία δεν είναι μόνο Ευρώπη αλλά και Ευρώπη. Και όχι μόνο αυτό».