Ευγένιος Βούλγαρης

Επιμέλεια: Ελένη Αγγελομάτη - Τσουγκαράκη

Κείμενα: Stephen Batalden, Albrecht Berger, Gunther Steffen Henrich, Ελένη Αγγελομάτη - Τσουγκαράκη, Δημήτρης Γ. Αποστολόπουλος, Γεώργιος Αραμπατζής, Γιώργος Ν. Βλαχάκης, Σταμάτης Δ. Γερογιωργάκης, Αθανασία Γλυκοφρύδη - Λεοντσίνη, Ιωάννης Γ. Δελλής, Αναστάσιος Δ. Διονυσόπουλος, Κωνσταντίνος Θύμης, Χαρίτων Καρανάσιος, Γρηγόρης Καραφύλλης, Γιώργος Κεχαγιόγλου, Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης, Αθηνά Ν. Κονταλή, Βασίλειος Κύρκος, Βασίλειος Ν. Μακρίδης, Χριστίνα - Παναγιώτα Μανωλέα, Χρήστος Μαζαρόπουλος, Πρωτοπρ. Γεώργιος Δ. Μεταλληνός, Παναγιώτης Νούτσος, Χάρης Ξανθουδάκης, Γεώργιος Δ. Παναγόπουλος, Μανώλης Πατηνιώτης, Ιωάννης Πλεμμένος, Ιωάννης Δ. Σπυράλατος, Βαρβάρα Σπυροπούλου, Ηλίας Τεμπέλης




Το έτος 2006 συμπληρώθηκαν 200 χρόνια από τον θάνατο του Ευγένιου Βούλγαρη. Σε όλη τη διάρκεια του έτους αυτού η οφειλόμενη τιμή και ανάμνηση σε μια μεγάλη πνευματική προσωπικότητα, σε έναν από τους σπουδαιότερους λόγιους του Νέου Ελληνισμού αποδόθηκε από ένα μεγάλο αριθμό πνευματικών ιδρυμάτων της χώρας, αλλά και της Ρωσίας.

Το Ιόνιο Πανεπιστήμιο με έδρα την Κέρκυρα, γενέτειρα του Βούλγαρη, συμμετέσχε βεβαίως στη μεγάλη επέτειο με δύο τρόπους. Παρήγγειλε τη φιλοτέχνηση ορειχάλκινης προτομής του λογίου στον τότε αντιπρύτανη της Ανωτάτης Σχολής και διακεκριμένο γλύπτη Γιώργο Χουλιάρα, προκειμένου να τη δωρίσει στην πόλη της Κέρκυρας. Η προτομή βασίστηκε στο πορτραίτο του Ευγένιου Βούλγαρη που βρίσκεται στην Αναγνωστική Εταιρία Κερκύρας. Το Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου διοργάνωσε στις 3-6 Δεκεμβρίου 2006 το Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο "Ευγένιος Βούλγαρης: Ο άνδρας και το έργο του". Με το Συνέδριο αυτό ολοκληρώθηκε ο κύκλος των τιμητικών, επετειακών και επιστημονικών εκδηλώσεων που έλαβαν χώρα σε διάφορα μέρη και από διάφορους φορείς κατά το 2006, κλείνοντας έτσι το έτος Βούλγαρη.

Στην πραγματικότητα, ωστόσο, η ολοκλήρωση της προσπάθειας να τιμηθεί ο Ευγένιος Βούλγαρης με τον μόνο γνωστό και αποδεκτό στην επιστημονική κοινότητα τρόπο, δηλαδή με την έρευνα και τη δημοσίευση επιστημονικών εργασιών, τουλάχιστον όσον αφορά στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο, κλείνει αρκετό διάστημα αργότερα με την παρούσα δημοσίευση των Πρακτικών του Συνεδρίου.

Στο Συνέδριο συμμετείχαν τελικά 29 ομιλητές, οι εισηγήσεις των οποίων εκδίδονται πλέον στον παρόντα τόμο. Οι συμμετέχοντες στο Συνέδριο προέρχονται από ποικίλους επιστημονικούς κλάδους, όπως άλλωστε και το ευρύτατο έργο του Ευγένιου Βούλγαρη· με τις ανακοινώσεις τους εκπροσωπήθηκαν έτσι η Ιστορία, η Φιλοσοφία, η Φιλολογία, η Θεολογία και η Μουσική. Φυσική συνέπεια αυτού ήταν η ποικιλία των επιστημονικών προσεγγίσεων. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν μάλιστα οι περιπτώσεις στις οποίες βλέπουμε να συνδυάζονται κάποιοι από τους επιστημονικούς αυτούς τομείς για να μας δώσουν μια σφαιρικότερη εικόνα του θέματος.
[...]







Περιλαμβάνονται τα κείμενα:

- Sthepen Batalden: "Ο Ευγένιος Βούλγαρης και το πρόβλημα της ομολογιακής ταυτότητας των Ελλήνων την εποχή του Διαφωτισμού"
- Γιώργος Ν. Βλαχάκης: "'Πόσοι Ευγένιοι, πόσοι Θεοτόκαι άλλοι δεν έμελλον ήδη να περιπολώνται περί ημών'. Συνάφειες, αποκλίσεις και επιδράσεις της επιστημονικής σκέψης των δύο Κερκυραίων λογίων"
- Χριστίνα - Παναγιώτα Μανωλέα: "Οι πηγές, το περιεχόμενο και ο σκοπός του έργου του Ευγένιου Βούλγαρη 'Αι καθ' Όμηρον Αρχαιότητες και Αι Κερκυραϊκαί Αρχαιολογία'"
- Gunther S. Henrich: "Ο Ευγένιος Βούλγαρης και η Λειψία"
- Αναστάσιος Δ. Διονυσόπουλος: "Η συμβολή του Ευγένιου Βούλγαρη στην ανάπτυξη της Αστρονομίας στο πλαίσιο του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Οι περί κενού αντιλήψεις του: επιστημολογικές προσεγγίσεις"
- Ιωάννης Πλεμμένος: "Κοινωνική κριτική και νεωτερικότητα στο έργο του Ευγένιου Βούλγαρη"
- Βασίλειος Ν. Μακρίδης: "Ένα παραμελημένο κείμενο του Ευγένιου Βούλγαρη από τη Ρωσία το 1793 για την Ουνία: Πρόδρομη ανακοίνωση"
- Αθηνά Ν. Κονταλή: "Ο Ευγένιος Βούλγαρης και η πορεία του Έθνους προς την ελευθερία"
- Ελένη Αγγελομάτη - Τσουγκαράκη: "Επιστολές του Ευγένιου Βούλγαρη σε αθηναϊκούς κώδικες"
- Κωνσταντίνος Θύμης: "Ο λόγος του Ευγένιου Βούλγαρη εις τον Άγιο Ανδρέα τον Πρωτόκλητο (θεολογικές και ιστορικές προσεγγίσεις"
- Ιωάννης Δ. Σπυράλατος: "Η πολιτική και θεολογική θεμελίωση της ανεξιθρησκίας στο έργο του Ευγένιου Βούλγαρη"
- Γεώργιος Δ. Παναγόπουλος: "Δυτικές επιδράσεις στο θεολογικό έργο του Ευγένιου Βούλγαρη"
- π. Γεώργιος Δ. Μεταλληνός: "Ο θεολόγος Ευγένιος Βούλγαρης" (Ερμηνευτική προσέγγιση)
- Χάρης Ξανθουδάκης: "Η Πραγματεία περί Μουσικής του Ευγένιου Βούλγαρη: από τη θεολογία στη μουσική Αισθητική"
- Μανώλης Πατηνιώτης - Βαρβάρα Σπυροπούλου: "'Της εντελεχούς μελέτης το μοχθηρόν και επίπονον'. Ο μεταφραστής Ευγένιος Βούλγαρης"
- Γιώργος Κεχαγιόγλου: "Σκέψεις για ορισμένες λογοτεχνικές, μεταφραστικές και εκδοτικές ενασχολήσεις του Ευγένιου Βούλγαρη, με επίκεντρο τον βολταιρικό 'Μέμνονα'"
- Χαρίτων Καρανάσιος: "Ευγένιου Βούλγαρη 'Κύκλος ποιητικών αθυρματίων'. Πρώτη παρουσίαση βάσει του αυτόγραφου κώδικα ΕΒΕ 1160"
- Albrecht Berger: "Ο Ευγένιος Βούλγαρης και η Βοσπορομαχία"
- Δημήτρης Γ. Αποστολόπουλος: "Για τους νεολογισμούς του Ευγένιου Βούλγαρη"
- Χρήστος Μαραζόπουλος: "Η Οντολογία του Ευγένιου Βούλγαρη"
- Γρηγόριος Καραφύλλης: "Οι φιλοσοφικές περί ευθανασίας αντιλήψεις του Ευγένιου Βούλγαρη"
- Ιωάννης Γ. Δελλής: "Η σύλληψη της 'Μεταφυσικής' στον Ευγένιο Βούλγαρη και τα αρχαιοελληνικά και ευρωπαϊκά πρότυπά της"
- Ηλίας Τεμπέλης: "Η πρόσληψη του Ευγένιου Βούλγαρη σε έργα των Νεόφυτου Δούκα και Κωνσταντίνου Μιχαήλ Κούμα"
- Αθανασία Γλυκοφρύδη - Λεοντσίνη: "Το πρόβλημα της μεθόδου στο φιλοσοφικό και μεταφραστικό έργο του Ευγένιου Βούλγαρη"
- Βασίλειος Κύρκος: "Ο Ευγένιος Βούλγαρης και η φιλοσοφική υστέρηση των νεωτέρων Ελλήνων"
- Γεώργιος Αραμπατζής: "Κλάδοι της Φιλοσοφίας και Κριτική στο σύστημα της 'Λογικής' του Ευγένιου Βούλγαρη"
- Παναγιώτης Νούτσος: "'Λογική': τι διακινδυνεύει ως διδάσκαλος και ως κοινωνός της σκέψης των 'νεωτέρων' ο Ευγένιος Βούλγαρης"
- Σταμάτης Δ. Γερογιωργάκης: "Είναι ο 'Θερίζων' σόφισμα; Αναγκαιότητα και ενδεχόμενα στον Ευγένιο Βούλγαρη"
- Πασχάλης Μ. Κιτρομηλίδης: "Ζητούμενα της έρευνας για τον Ευγένιο Βούλγαρη"