Εισαγωγή στην κειμενική βιβλιολογία Minima 4

Το έντυπο βιβλίο ως υλικό αντικείμενο είναι προϊόν που συνδυάζει πνευματικό και μυϊκό κόπο και κατάλληλη τεχνολογία ώστε να πολλαπλασιαστεί με μηχανικά μέσα και να καταστεί προσβάσιμο και ωφέλιμο στο αναγνωστικό κοινό.

Η κειμενική βιβλιολογία, ως κλάδος της φιλολογικής επιστήμης, συμπλέκει τη μελέτη της υλικής και της άυλης υπόστασης του έντυπου βιβλίου, επιστρατεύοντας τις αρχές, τις μεθόδους, τις εμπειρίες και τις κατακτήσεις της φιλολογίας και της ιστορίας στις πολυποίκιλες εκφάνσεις τους. Φωτίζει έτσι την παραγωγική διαδικασία που βρίσκεται πίσω από κάθε έκδοση και ερευνά τις πιθανές επεμβάσεις των προσώπων που εργάστηκαν για την εκτύπωση ενός βιβλίου (του συγγραφέα, του επιμελητή, του στοιχειοθέτη, του τυπογράφου κ.ά.). Στηριζόμενη στην καλή γνώση της τυπογραφικής διαδικασίας η κειμενική βιβλιολογία δεν αρκείται στην εξωτερική περιγραφή των έντυπων εκφράσεων του παρελθόντος, αλλά κατατείνει στην πολυπρισματική μελέτη του καθόλου γραπτού πολιτισμού μέσα στον χρόνο (σύνθεση, παραγωγή, διάδοση και εμπορία, διατήρηση του βιβλίου). Συμβάλλει επομένως ουσιαστικά, όχι μόνον στην ανασύσταση της υλικής υπόστασης του έντυπου βιβλίου και στην ανασυγκρότηση της ιστορίας του, αλλά και στην κριτική αποκατάσταση του κειμένου του με αυστηρά επιστημονικά κριτήρια.

Στην Εισαγωγή του ο Κόνορ Φάχυ περιορίζεται στη μελέτη της χειροκίνητης παραγωγής του έντυπου βιβλίου και αντλεί τα παραδείγματά του από τον 16ο αιώνα. Περιγράφει έτσι συνοπτικά τα στάδια και τους ρυθμούς εργασίας σε ένα τυπογραφικό εργαστήρι εκείνης της εποχής, όπως αυτά μπορούν να ανασυγκροτηθούν μέσα από τις πιο πρόσφατες έρευνες.