Feasting and fasting in Crete

Το συγκεκριμένο βιβλίο είναι κάτι περισσότερο από ένα βιβλίο μαγειρικής. Είναι ένα πορτρέτο της θρυλικής Κρήτης μέσα από ανέκδοτα, ιστορίες και παραδόσεις τα οποία συνδυάζονται με τις 140 συνταγές που περιέχονται στο βιβλίο.




ΚΡΙΤΙΚΗ



Απαλλαγμένη από τη σοβαροφάνεια και το άγχος της αυθεντικότητας και χωρίς να επωμίζεται το καθήκον του σωτήρα-διασώστη της παραδοσιακής μας κουζίνας, η Νταϊάνα Φαρ Λούις ­ μεταγράφουμε στα ελληνικά το όνομά της, αφού και εκείνη αισθάνεται «δική» μας ­ παρουσίασε διακριτικά εφέτος το καλοκαίρι την κρητική της κουζίνα. Ενα βιβλίο που προτού καν το διαβάσουμε μας κέρδισε χάρη στην εμφάνισή του. Λιτό, με ανθρωποκεντρικές φωτογραφίες στους τόνους της σέπιας, διαφοροποιείται αμέσως από την κρατούσα αισθητική περί μαγειρικών εγχειριδίων.

Ο «φρέσκος» τρόπος που προσεγγίζει το θέμα της φέρει ασφαλώς το στίγμα της αγγλόφωνης μαγειρικής κοινότητας, με όλα τα θετικά και τα αρνητικά που μπορεί να εντοπίσει κανείς σε αυτό: θετικά γιατί είναι πολύ ενδιαφέρον να συνειδητοποιείς πόσο διαφορετικά βλέπουν οι απ' έξω τις εκφράσεις της καθημερινής σου ζωής και αρνητικά γιατί η ψυχρή ενίοτε ματιά της αντικειμενικότητας ενοχλεί όσους δεν είναι έτοιμοι να τη δεχθούν.

Διαβάζοντας το Feasting and Fasting in Crete ο αναγνώστης αντιλαμβάνεται αμέσως ότι η Φαρ Λούις ταξίδεψε στην Κρήτη και γοητεύθηκε από τη φιλόξενη αμεσότητα των Κρητικών που της άνοιξαν τα σπίτια τους και πρωταγωνίστησαν στη συγγραφή του βιβλίου της. Αυτοί είναι η κύρια πηγή των πληροφοριών της, χωρίς αυτό να την εμποδίζει να στραφεί και προς τους επαγγελματίες της εστίασης που της παρέχουν τη σύγχρονη, συχνά και δημιουργική, εκδοχή της κρητικής κουζίνας. Μια πλευρά της πραγματικότητας που ίσως ελάχιστοι ελληνόφωνοι συγγραφείς θα επιχειρούσαν να παρουσιάσουν. Η κυρία Φαρ Λούις όμως φαίνεται να πιστεύει, ευτυχώς, ότι η κουζίνα του κάθε τόπου συνεχίζει να εξελίσσεται, δεν είναι μόνο παρελθόν αλλά και παρόν και μέλλον. Οι συνταγές της στοχεύουν σε ένα κοινό που ζει στις πόλεις και αναζητεί κυρίως να υιοθετήσει τις αρχές μιας κουζίνας που έχει κερδίσει τον τίτλο της υγιεινής και μακροβιοτικής.

Η επιστημονική έρευνα είχε ήδη επισημάνει από τη δεκαετία του '60 ότι η μακροβιότητα των Κρητικών οφείλεται στο μοντέλο της καθημερινής τους δίαιτας, που στηρίζεται κυρίως στα άφθονα λαχανικά και στις σημαντικές ποσότητες ελαιολάδου. Η κρητική διατροφή όμως έγινε μόδα στο παγκόσμιο χωριό όταν το ιερατείο των αμερικανών δημοσιογράφων γεύσης ανακάλυψε τη μεσογειακή διατροφή. Οπως μπορεί κανείς να φανταστεί, ακολούθησαν δεκάδες βιβλία έρευνας και οδηγοί μαγειρικής γύρω από το θέμα αυτό.

Το Feasting and Fasting in Crete δεν έχει σε καμία περίπτωση γραφεί απλώς για να προστεθεί σε αυτή τη λίστα. Η συγγραφέας του ταξιδεύει και αναζητεί τους ανθρώπους πίσω από τις συνταγές αποδεικνύοντας ότι, πέρα από το ίδιο το φαγητό, το κρητικό μοντέλο διατροφής στηρίζεται και στον τρόπο ζωής του ιδιόμορφου αυτού λαού.

Ανθρωποι όπως η Μαρίκα Πετράκη, στο Μόχλο, ο Σταμάτης Μάνος, από τα ξενοδοχεία της Grecotel στο Ρέθυμνο, η Ακριβή Μουτζουράκη, εστιατόρισσα στις Γούρνες, ή η Δανάη Μαλινάκη, από τα Χανιά, παίζουν σημαντικό ρόλο στο βιβλίο καθώς, εκτός από τις συνταγές τους, μας «δανείζουν» και στιγμές από τη ζωή τους.



ΘΑΛΕΙΑ ΤΣΙΧΛΑΚΗ

ΤΟ ΒΗΜΑ, 25-11-2001