Το μεροκάματο του Σαββάτου

Το μεροκάματο του Σαββάτου κινδύνευσε να μη δημοσιευτεί ποτέ. Το 1950 ο εικοσιοχτάχρονος Μπέπε Φενόλιο παραδίδει το χειρόγραφο στον εκδοτικό οίκο Einaudi που το θέτει υπόψη του επιμελητή Ίταλο Καλβίνο. Ο Καλβίνο στέλνει μια επιστολή στον Φενόλιο όπου αξιολογεί το μυθιστόρημα ενίοτε ως «λεξιλογικά αφρόντιστο» αλλά ταυτόχρονα και ως ικανό «να επικεντρώνεται σε ιδιαίτερες ψυχολογικές καταστάσεις με μια σπάνια σιγουριά». Παρότι στην επιστολή ο Καλβίνο απαριθμεί τα πολλά πλεονεκτήματα του έργου έναντι ορισμένων μειονεκτημάτων, ο σεμνός Φενόλιο εκλαμβάνει την αξιολόγηση ως απόρριψη και ξαναβάζει το μυθιστόρημά του στο συρτάρι.

Χρειάστηκε να περάσουν δεκαεννιά χρόνια προτού δημοσιευτεί επιτέλους το έργο, και δυστυχώς ο Φενόλιο δεν έζησε αρκετά ώστε να δει το βιβλίο του τυπωμένο. Ένα νεορεαλιστικό έργο που σε εκατό περίπου σελίδες συμπυκνώνει όλες τις θεματικές που εντοπίζουμε στα πιο ώριμα κείμενα του δημιουργού: το ανικανοποίητο, τον έρωτα, την ελευθερία, την απομάγευση, στη βάση προφανώς της μακρο-θεματικής που δεν είναι άλλη από τον αντάρτικο πόλεμο.

Ο πρωταγωνιστής Έτορε είναι ο τυπικός "απροσάρμοστος" που βγαίνει από τη συνθήκη του πολέμου εριστικός, αμφισβητίας, αντιφατικός -βαθιά τρυφερός και συνάμα ανεξέλεγκτα βίαιος-¨αδυνατώντας να συμμορφωθεί στην τυποποιημένη και ανιαρή κανονικότητα. Θα εμπλακεί σε σκοτεινές και παράνομες δραστηριότητες και θα επιχειρήσει να δημιουργήσει τη δική του οικογένεια με απρόσμενη κατάληξη.