Ο Πόλεμος στον κόσμο Β Τόμος ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΜΕΝΟ

Ο προσδιορισμός, από τον ίδιο τον συγγραφέα, του 20ού αιώνα ως του Αιώνα του Μίσους είναι η κεντρικότερη ιδέα αυτού του μνημειώδους έργου, που διεισδύει στα αίτα τα οποία κατέστησαν τη συγκεκριμένη περίοδο την πλέον αιματηρή στην ιστορία του ανθρώπινου είδους. Δύο παγκόσμιοι πόλεμοι, άλλες διακρατικές και εμφύλιες συγκρούσεις και μια σειρά ψυχρά οργανωμένων και σχεδιασμένων από κεντρικούς φορείς πληθυσμιακών εξολοθρεύσεων (εθνοκαθάρσεων), οδήγησαν τα βήματα της ανθρωπότητας έως το λυκαυγές του 21ου αιώνα.[...]

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου

ΚΡΙΤΙΚΗ



Τι ήταν εκείνο που έκανε τον 20ό αιώνα να ξεχωρίζει; Ηταν άραγε το ταξίδι στο φεγγάρι, η ανακάλυψη της πενικιλίνης, η διάσπαση του ατόμου ή κάποιο άλλο, μεγάλο επιστημονικό κατόρθωμα, ή μήπως η περίοδος όπου η οικονομία γνώρισε την ταχύτερη ανάπτυξή της; 'Η, ίσως, η εποχή που είδε το τέλος των αυτοκρατοριών εκείνων που δυνάστευαν, οικονομικά και πολιτικά, τον κόσμο επί αιώνες; Ο προσδιορισμός, από τον ίδιο τον συγγραφέα, του 20ού αιώνα, ως του Αιώνα του Μίσους, είναι η κεντρικότερη ιδέα αυτού του πολύ σημαντικού έργου του Νάιαλ Φέργκιουσον, που διεισδύει στα αίτια τα οποία κατέστησαν τη συγκεκριμένη περίοδο την πλέον αιματηρή στην ιστορία του ανθρωπότητας.

Για τον καθηγητή του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης Νάιαλ Φέργκιουσον το πιο ιδιαίτερο, ξεχωριστό γνώρισμα του αιώνα που πέρασε ήταν η βία. Η σφαγή εκατομμυρίων και εκατομμυρίων, και όχι μόνον από πόλεμο. Τούτο αναλύει και περιγράφει στο νέο του βιβλίο και προσπαθεί, όσο μπορεί, να εξηγήσει. Στο προηγούμενο βιβλίο του «Κολοσσός. Η άνοδος και η πτώση της αμερικανικής υπερδύναμης» (εκδόσεις «Παπαζήση», 2007) ο Φέργκιουσον είχε ασχοληθεί με τον ρόλο των ΗΠΑ στον κόσμο.

Το βιβλίο του Φέργκιουσον, δεν είναι μια στρατιωτική ιστορία. Το ιστορικό ενδιαφέρον, οι αιτίες και τα αποτελέσματα, πολιτικά, κοινωνικά, οικονομικά, τεχνολογικά, απασχολούν τον Σκοτσέζο συγγραφέα.

Και όπως τονίζει, το αξιοπαρατήρητο με τη βία του 20ού αιώνα είναι ότι, αν και το εύρος της υπήρξε οικουμενικό, οι αιτίες της -και τα μεγαλύτερα και περισσότερα φονικά- εντοπίζονται στο πιο αναπτυγμένο και εξελιγμένο μέρος του κόσμου: στην Ευρώπη, μητέρα και έδρα του Διαφωτισμού.

Ο Φέργκιουσον, εκ Γλασκόβης, καθηγητής στο Χάρβαρντ των ΗΠΑ, που το δίτομο έργο του «Ο οίκος των Ρότσιλντ» θεωρείται ακόμη, μετά 10 χρόνια, μία από τις σημαντικότερες μελέτες στο είδος της, έχει έκτοτε μετατραπεί, όπως τουλάχιστον ισχυρίζονται οι «ακαδημαϊκότεροι» συνάδελφοί του, σε εκλαϊκευτικό ιστορικό. Τούτο σημαίνει κατ' ουσίαν θέματα φιλόδοξα με πλατιά απήχηση, βιβλία ευανάγνωστα, πωλήσεις μεγάλες και πολλές εμφανίσεις στην τηλεόραση. Αυτά που για εκείνους είναι μειονεκτήματα, για τους εκδότες και άλλους αναγνώστες και ανθρώπους των ΜΜΕ είναι αρετές.

Οι «ακαδημαϊκότεροι» επικριτές του Φέργκιουσον τον κατηγορούν ότι ενέδωσε στην εκλαΐκευση και προχώρησε στην παρούσα έκδοση στηριζόμενος στην τηλεοπτική σειρά «The war of the world» του «Channel Four», που παρουσίαζε ο ίδιος.

Πάντως, ο Φέργκιουσον, με εύστοχο τρόπο και εύληπτο λόγο, μεταφέρει τον αναγνώστη από τη σιβηρική στέπα στις πεδιάδες της Πολωνίας, από τους δρόμους του Σεράγεβου στις αμμουδιές της Οκινάουα και από τα νεκροταφεία της Γουατεμάλας στα πεδία του θανάτου των Ερυθρών Χμερ της Καμπότζης. Και είναι αξιοθαύμαστα αμερόληπτος ο συγγραφέας, δίνοντας την ίδια προσοχή και χώρο στη σφαγή αθώων από τους Συμμάχους, στους αεροπορικούς βομβαρδισμούς και στις εκτελέσεις αιχμαλώτων, όσο και στις κτηνωδίες που διέπραξαν οι γερμανικές και οι ιαπωνικές δυνάμεις. Μέρος της βίας ήταν και οι μεν και οι δε.



ΣΩΤΗΡΗΣ ΝΤΑΛΗΣ

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 11/01/2008