Η σοφία της αγάπης

Η επικρατούσα άποψη είναι ότι για να μπορέσει κανείς να σκεφτεί το Κακό, θα πρέπει προηγούμενα να έχει πάψει να πιστεύει στην ρομαντική αλλά ανέφικτη ιδέα της αγάπης για τον πλησίον του. Η αλήθεια είναι ακριβώς αντίθετη: η σκέψη, αν θέλει κανείς να κατανοήσει το αίνιγμα του μίσους και της βαρβαρότητας, πρέπει ακριβώς να διεισδύσει μέσα σ' αυτό το θεμελιακό δεσμό με τον συνάνθρωπο που περιγράφουμε με την πολυχρησιμοποιημένη λέξη αγάπη. Το πρόσωπο του Αλλου με υποχρεώνει να μπω σε μία σχέση μαζί του, με υποτάσσει στην αδυναμία του, με δυο λόγια με διατάζει να το αγαπήσω:


Πριν γίνει ένα ιδανικό, η ηθική σχέση -όπως και το ερωτικό πάθος- είναι μια άφευκτη μοίρα. Και η βία μπορεί να προκύψει τόσο από την προσπάθεια του ατόμου να ξεφύγει από την κατάρα της αγάπης, όπως το πιστοποιεί η ναζιστική φρικαλεότητα, όσο και από την άσκεφτη σφοδρότητα των αισθημάτων του: από αγάπη για το λαό και από αλληλεγγύη για τους στερημένους απαγάγουν και εκτελούν οι Ερυθρές Ταξιαρχίες το 1983 την Germana Stefanini, αναπληρώτρια δεσμοφύλακα, επιφορτισμένη να μοιράζει δέματα στους κρατούμενους. Χρησιμοποιώντας ένα στυλ, απαλλαγμένο από στόμφο και δυσνόητες διατυπώσεις και εμπνεόμενος συνεχώς από το έργο του Emmanuel Levinas, ο Alain Finkielkraut, εξετάζει τόσο τις μεγάλες συλλογικές εμπειρίες της εποχής μας, όσο και τις σχέσεις μας με τον Αλλο στην προσωπική μας ζωή. Η έρευνά του είναι φιλοσοφική, αλλά διεξάγεται μέσα από ιστορίες υπαρκτών προσώπων και μέσα από το λογοτεχνικό έργο του Flaubert του James και κυρίως του Proust, που αντιμετωπίζονται εδώ σαν προσεγγίσεις στην γνώση και την κατανόηση του ανθρώπου.