Κίνα Α.Ε.

Το βιβλίο αυτό είναι ένα συναρπαστικό έργο, διεισδυτικού και επίκαιρου ρεπορτάζ αλλά και εξαιρετικής ανάλυσης, που θα αλλάξει για πάντα τον τρόπο με τον οποίο οι αναγνώστες αντιλαμβάνονται το μέλλον της Αμερικής και του κόσμου. Πώς έγινε και μια τεράστια χώρα, που κάποτε λύγιζε υπό το βάρος της φτώχειας και της κομμουνιστικής ιδεολογίας, μεταβλήθηκε στο υπερφορτισμένο κέντρο του παγκόσμιου καπιταλισμού; Τι σημαίνει το γεγονός ότι η Κίνα μεγεθύνεται, πλέον, με ρυθμό τριπλάσιο από των ΗΠΑ; Ότι η Κίνα χρησιμοποιεί το 40% της παγκόσμιας παραγωγής τσιμέντου και το 25% της παγκόσμιας παραγωγής χάλυβα; Τι αντίκτυπο έχει στην υφήλιο το γεγονός ότι 300 εκατομμύρια Κινέζοι της υπαίθρου εγκαταλείπουν τους αγρούς τους και κατευθύνονται στις πόλεις, στο πλαίσιο του μεγαλύτερου μεταναστευτικού ρεύματος στην ανθρώπινη ιστορία; Γιατί όλες σχεδόν οι μεγαλύτερες εταιρείες του κόσμου διαθέτουν μεγάλης κλίμακας δραστηριότητες στην Κίνα; Τι σημαίνει η μετακίνηση των εταιρειών στην Κίνα για τους εργάτες που αφήνουν πίσω τους στις ΗΠΑ, την Ευρώπη και τον υπόλοιπο κόσμο; Στο μεταξύ, τι κάνει τόσο επικίνδυνα ανταγωνιστικές τις μεγάλες κινεζικές επιχειρήσεις; Τι ενδέχεται να συμβεί όταν η Κίνα θα είναι ικανή να κατασκευάζει σχεδόν τα πάντα — κομπιούτερ, αυτοκίνητα, τζάμπο τζετ και φάρμακα — όπως οι ΗΠΑ και η Ευρώπη, στο μισό ίσως κόστος; Πώς επηρεάζουν αυτές οι εξελίξεις τον κόσμο; Πρόκειται για σημαντικά ερωτήματα, στα οποία το Κίνα Α.Ε. δίνει απαντήσεις.







ΚΡΙΤΙΚΗ



Εχουν περάσει πάνω από είκοσι χρόνια από τότε που το πείραμα των οικονομικών μεταρρυθμίσεων στην Κίνα ονομάστηκε από τους δυτικούς παρατηρητές «κόκκινος καπιταλισμός». Αυτό σήμαινε πως, ενώ το μοναδικό αφεντικό στη χώρα εξακολουθούσε να παραμένει το κομμουνιστικό κόμμα, η οικονομία της ακολουθούσε τα φιλελεύθερα πρότυπα. Ο αμερικανός δημοσιογράφος και πρώην χρηματιστής από τις μεσοδυτικές Πολιτείες των ΗΠΑ Τεντ Φίσμαν προτείνει μιαν άλλη ονομασία: η Κίνα σήμερα είναι η μεγαλύτερη ανώνυμη εταιρεία στον κόσμο, όπου όλες οι πολυεθνικές - και όχι μόνο - προσπαθούν να αποκτούν έστω και μικρό μέρος από τις μετοχές σε τούτο το νέο Ελντοράντο.

Στο βιβλίο του Κίνα Α.Ε. ο Φίσμαν περιγράφει την ανάπτυξη μιας κολοσσιαίας αγοράς που τη δημιουργεί ο φρενήρης ρυθμός αύξησης των εγχώριων και των ξένων επενδύσεων, συμπεραίνοντας από το πρώτο ακόμη κεφάλαιο ότι η ανάπτυξη αυτή «μεγαλώνει» την Κίνα τη στιγμή που ο υπόλοιπος κόσμος συρρικνώνεται.

Ο 21ος αιώνας ανήκει στην Κίνα. Η παραγωγή και το εμπόριο του Ειρηνικού, οι μορφές του ανταγωνισμού, οι τιμές, το κόστος ανά μονάδα παραγωγής αλλά και η καταναλωτική συμπεριφορά σε όλον τον κόσμο προσδιορίζονται σε μεγάλο βαθμό από την πορεία και την ανάπτυξη της κινεζικής οικονομίας. Οι αυξημένες απαιτήσεις λ.χ. της Κίνας σε ενέργεια και πρώτες ύλες ανεβάζουν το κόστος τους, αλλά το εξαιρετικά χαμηλό κόστος παραγωγής σε συνδυασμό με την καταστρατήγηση κάθε είδους πνευματικής ιδιοκτησίας κρατούν διεθνώς τις τιμές χαμηλά.

Ολες οι εθνικές οικονομίες, υποστηρίζει ο συγγραφέας, εξαρτώνται λίγο-πολύ από τα όσα συμβαίνουν στην Κίνα, αλλά καμιάς η εξάρτηση δεν μπορεί να συγκριθεί με εκείνη των ΗΠΑ, αφού οι διακυμάνσεις του κινεζικού εθνικού νομίσματος, του γουάν, ακολουθούν τις αντίστοιχες του δολαρίου. Γι' αυτό και ο Φίσμαν στο δέκατο κεφάλαιο δίνει τον ευρηματικό - αλλά όπως προκύπτει από την ανάλυσή του ρεαλιστικό - τίτλο «Η σινοαμερικανική οικονομία» και δεν απορεί που κυβερνήσεις και οι πολυεθνικές εταιρείες οι οποίες δραστηριοποιούνται κάνουν τα στραβά μάτια στην καταστολή, στον έλεγχο του Τύπου και στις συνεχείς παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη χώρα.



ΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΒΙΣΤΩΝΙΤΗΣ

Το ΒΗΜΑ, 25/06/2006