Η πρώτη αισθηματική αγωγή

«Υπάρχει µια ηλικία στην οποία µας αρέσουν όλα τα κρασιά και λατρεύουµε όλες τις γυναίκες· καθόµαστε εµπρός στη ζωή όπως σ' ένα συµπόσιο και τραγουδάµε όλοι µαζί µε καρδιά χαρούµενη κι ελαφριά, όλοι οι συνδαιτυµόνες νιώθουµε την ίδια ευωχία και µέθη· ύστερα έρχεται µια ώρα που καθένας παίρνει το µπουκάλι του, διαλέγει τη γυναίκα του και τρέχει στο σπιτάκι του, για να έρθουν κάποιοι άλλοι να πιουν τις ίδιες χίµαιρες και να µεθύσουν µε τις ίδιες προσδοκίες».

Αυτό εδώ είναι το µυθιστόρηµα ενός νεαρού είκοσι χρονών που λέγεται Γκυστάβ Φλωµπέρ. Ο ίδιος δεν θέλησε ποτέ να το εκδώσει, το φύλαξε όµως, αφήνοντας αυτή τη φροντίδα στους επερχόµενους. Και κράτησε τον τίτλο του για ένα εντελώς διαφορετικό έργο, σαν εκείνη η "Πρώτη αισθηµατική αγωγή", ή καλύτερα απλώς η "Αισθηµατική αγωγή" να έµελλε, όπως και αυτή που την ακολούθησε, να µας µιλά ξανά και ξανά για την αδιάκοπη προσπάθεια του δηµιουργού να ενώσει τις δύο τάσεις του πνεύµατός του: την τάση που λαχταρά τον λυρισµό, τα υψηλά πετάγµατα του αετού, όλες τις δυνατές αντηχήσεις της φράσης και τις κορυφές της ιδέας, και αυτήν που ανασκάπτει τα βάθη και εξωρύσσει την αλήθεια.