Πατμιακή βιβλιοθήκη Α Κατάλογος των εντύπων (1479-1800)

Από τα τέλη του 11ου αιώνα και για πέντε σχεδόν εκατονταετίες το χειρόγραφο βιβλίο συνιστούσε για τους μοναστές του αγίου Ιωάννου του Θεολόγου το κύριο μέσο τέλεσης των πνευματικών τους έργων: εκκλησιαστική λατρεία, θεολογική κατάρτιση, καλλιγραφική εργασία. Οι κώδικες με τα κείμενα του λατρευτικού τυπικού και τις πηγές της χριστιανικής γνώσης, αποθησαυρισμένοι είτε στην κοινή παρακαταθήκη του Μοναστηριού, τη βιβλιοθήκη, και στις ατομικές συλλογές των μοναχών, είτε στο καλλιγραφικό εργαστήριο εμπλουτίζονταν και αναπαράγονταν αδιάκοπα στη γραμμή μιας παράδοσης που δεν επρόκειτο να ατονήσει πριν από τον 19ο αιώνα, όταν πλέον το έντυπο είχε εδραιώσει την παρουσία του στη Μονή. Χάρις άλλωστε σ' αυτή την παράδοση η βιβλιοθήκη της Πάτμου θα αποκτήσει γρήγορα, όπως οι βιβλιοθήκες του Άθω και των Μετεώρων, τη φήμη κέντρου διαφύλαξης χειρόγραφων θησαυρών και θα προσελκύσει έντονα το ενδιαφέρον των ξένων. Άλλοτε ως επισκέπτες και άλλοτε με διάφορους έμμεσους τρόπους επικοινωνίας Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, επιστήμονες, αρχαιοδίφες ή απλώς περίεργοι περιηγητές δεν θα παύσουν κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας να ζητούν πληροφορίες και να δίνουν περιγραφές για τους αριθμούς, τα περιεχόμενα, τη φιλολογική αξία και την κατάσταση των πατμιακών χειρογράφων ή, στη χειρότερη περίπτωση, να ενεργούν για να τα φυγαδεύσουν στη Δύση.