Ενθυμήματα Ι

«Δεν ταιριάζει με ιστορία, μυθιστόρημα, διήγημα, ποίηση, απομνημονεύματα. Είναι κάτι απ’ όλα αυτά. Μιλώ, ας πούμε, για τα όσα είδα στην πολύχρονη ζωή μου, με τρεις τρόπους, είτε όπως τα έζησα, είτε όπως τ’ αναπλάθει η φαντασία μου, είτε όπως τα σημείωσα σε ημερολόγιο. Γεννήθηκα στη Σμύρνη το 1898. Μέσα στα 83 χρόνια που πέρασαν από τότε, η ανθρωπότητα, και ξέχωρα ο τόπος μας, πέρασε από απανωτές δοκιμασίες. Ο 20ος αιώνας αναμφισβήτητα στάθηκε ο πιο συγκλονιστικός απ’ όλους τους προηγούμενους. Μια του ύψους και μια του βάθους. Από το Ζενίθ στο Ναδίρ. Αν λοιπόν κατορθώσω να κάνω όποιον τυχόν διαβάσει τούτο το γραφτό μου συμμέτοχο σε τούτα τα σκαμπανεβάσματα, τότε δεν πήγε χαμένος ο κόπος των ύστατων χρόνων της ζωής μου. Θα ‘θελα ακόμα να ‘λεγα και τούτο εδώ: Δυο δύσκολοι δρόμοι υπάρχουν στη ζωή. Ο πρώτος να ζήσεις μέσα στη στέρηση τα παιδικά και νεανικά σου χρόνια κι όμως να κατορθώσεις να ξεπεράσεις όλα τα εμπόδια και κάπου να φτάσεις. Ο δεύτερος είναι να ζήσεις τα παιδικά και τα πρώτα νεανικά σου χρόνια μέσα στην ευμάρεια, και ξάφνου, χάνοντας τα πάντα, να ξεκινήσεις από το τίποτα ανηφορίζοντας το κακοτράχαλο μονοπάτι κάπου να φτάσεις. Μου έλαχε ο δεύτερος τούτος δρόμος». Δ. Φ.