Τα ελευσίνια μυστήρια

Τόσα πολλά έχουν γραφεί για το θέμα αυτό από αρχαιοτάτων χρόνων, τόσες είναι οι απόψεις, τα σχόλια και οι παραπομπές, ώστε όποιος επιχειρήσει τη μελέτη, τη σύγκριση και την εξακρίβωση εισέρχεται σε έναν απέραντο και μυστηριώδη ωκεανό· όμως εκεί σε κάθε βήμα ανακαλύπτει νέους ορίζοντες. Νέα γοητευτικά ζητήματα κινούν την περιέργεια και εντείνουν το ενδιαφέρον του ερευνητή, τα οποία τού αποκαλύπτουν τα αμέτρητα θέλγητρα της κλασικής ελληνικής αρχαιότητας αποζημιώνοντας με το παραπάνω τους κόπους του. [...]
Αν και δεν έχω την αξίωση το έργο μου να θεωρηθεί ολοκληρωμένο, ή ότι κατόρθωσα να λύσω οριστικά το εν λόγω σπουδαιότατο ζήτημα, είμαι όμως πεπεισμένος ότι η μελέτη αυτή δεν θα διαβαστεί χωρίς ενδιαφέρον και περιέργεια από οποιονδήποτε ομοεθνή που είναι φίλος των τεχνών και της αρχαιότητας. Θα γίνει μάλιστα αφορμή σε άλλους πιο αρμόδιους από εμένα να συμπληρώσουν τις ελλείψεις και να επανορθώσουν τυχόν ανακριβές σε αυτή την μελέτη, στην οποία θα αποδειχθεί το εξής : Η αληθινή θρησκεία των αρχαίων μας προγόνων δεν ήταν, όπως γενικώς πιστεύεται, ο πολυθεϊσμός και η ειδωλολατρία. Ήταν πιθανότατα θρησκεία υψηλού πνευματικού επιπέδου αυτή, η οποία διδασκόταν από την αρχαιότατη εποχή στα Ελευσίνια Μυστήρια, και η θρησκευτική αυτή διδασκαλία προετοίμασε το ελληνικό έθνος να δεχθεί ευκολότερα την χριστιανική πίστη. Μεγάλο και αξιοθαύμαστο στάδιο για μελέτη και συζήτηση, πρόκληση για κάθε σημαντικό αγωνιστή του πνεύματος και του λόγου.