Το βιβλίο κόλαση

«Μπορείς να μου ζητήσεις όποιο βιβλίο θέλεις» μου είπε ο βιβλιοθηκάριος, ένας πτεροφόρος δαίμονας με θλιμμένα μάτια.
«Κι αν δεν το έχεις;»
«Όλα τα έχω» απάντησε με καμάρι (σατανικό, φυσικά).
«Έχεις, ας πούμε, τον Απολεσθέντα παράδεισο στη διάλεκτο της Μπολόνια; Έχεις τον κατάλογο όλων των βιβλίων στα οποία εμφανίζεται η λέξη "κλεψύδρα"»;
«Ακόμα και βιβλία που δεν έχω στην πραγματικότητα, τα έχω δυνάμει. Μπορώ να μεταφράσω τον Milton στα μπολονέζικα και να σου καταστρώσω αυτόν τον κατάλογο στο άψε-σβήσε.»
«Κι αν σου ζητούσα ένα βιβλίο που ούτε το έχεις ούτε είσαι ικανός να το φτιάξεις;» επέμεινα.
«Αυτό είναι αδύνατον!»
«Κι αν δεν είναι...;»
«Αν δεν είναι, είσαι ελεύθερος» είπε ο δαίμονας...





ΚΡΙΤΙΚΗ



O Αχιλλέας Κυριακίδης και οι εκδόσεις Opera παρουσιάζουν για τρίτη φορά στο ελληνικό κοινό μια ακόμη συναρπαστική μινιατούρα του Κάρλο Φραμπέτι. Ο Ιταλός συγγραφέας και μαθηματικός, που ζει και εργάζεται στην Ισπανία, μπορεί πλέον να υπολογίζει και στους εδώ φανατικούς του αναγνώστες, οι οποίοι κατά το μάλλον ή ήττον κατηγοριοποιούνται ως εξής: μισούν τις συναισθηματολογίες και αποστρέφονται τα πάσης φύσεως μπεστ σέλερ.

Απεναντίας, τρελαίνονται για μαθηματικά, λατρεύουν τον Λιούις Κάρολ, τον Μπόρχες, τον Καλβίνο και τον OU.LI. ΡΟ ενώ θεωρούν ότι το ψυχικό τους τοπίο είναι εφάμιλλο τουλάχιστον ενός Ιερώνυμου Μπος. Μα αυτό δεν είναι καλοτυχία, αυτό είναι σκέτη συμφορά από το πολύ μυαλό, όπως θα έλεγε και ο παθός-μαθός Γκριμπογιέντωφ.

Αυτή ακριβώς η σκέψη πρέπει να πέρασε από τον νου του Κάρλο Φραμπέτι, ο οποίος αντί να ζητήσει τη βοήθεια του Θεού ζήτησε κατευθείαν τη βοήθεια του Βελζεβούλη. Ο ήρωάς του μπαίνει στη δούλεψη του κερασφόρου-βιβλιοθηκάριου αναλαμβάνοντας να αρχειοθετήσει την παγκόσμια λογοτεχνία στο πυρ το εξώτερο. Ένας Φάουστ με αίσθηση του χιούμορ δηλαδή, κυρίες και κύριοι δικασταί! Με αυτό το ευφυές τρικ ο Κάρλο Φραμπέτι κατορθώνει να αθωωθεί πανηγυρικά από την κατηγορία του ειδεχθούς σχολαστικισμού και της «λογοτεχνίας για τη λογοτεχνία». Ο ήρωάς του βιβλίου, στην προσπάθειά του να βάλει τάξη στον κυκεώνα των γνώσεών του, δεν διαλέγει τυχαία τον Εωσφόρο σαν δραγουμάνο. Κάπου βαθιά στην ψυχή του παραδέχεται, σαν άλλη κυρία Λουκά, ότι η λογοτεχνία ανήκει στα «διαβολικά πράγματα», ιδίως όταν αυτή σού έχει φάει χρόνια ολόκληρα εσωτερικής ζωής χωρίς ορατή ανταπόδοση. Κι αντί ο άφρων να πουλήσει κοψοχρονιά τη βιβλιοθήκη του και με τα λεφτά να πάει στις Μπαχάμες, έχει βαλθεί να αρχειοθετήσει στην εντέλεια την παγκόσμια λογοτεχνική παραγωγή. Μόνο έτσι θαρρεί πως θα ξεπληρώσει το χρέος του homo Sapiens, ο οποίος επ' ουδενί δεν πρέπει να απειλεί την ευταξία του σύμπαντος.

Είναι φανερό ότι ο ήρωάς μας θα αργήσει πολύ να πάει διακοπές, διότι η δουλειά είναι μπελαλίδικη και ο Διάβολος, ως καλός μαθηματικός και στατιστικολόγος, έχει σοβαρές ενστάσεις ως προς τη μεθοδολογία. Πίσω από κάθε διαφωνία του ο κερατούκλης κρύβει μια ολοκληρωμένη άποψη περί λογοτεχνίας, την οποία δεν χάνει ευκαιρία να την ξεφουρνίσει σκανδαλίζοντας τον πτωχό μας διανοούμενο.

Στο κατώτερο φρέαρ της βιβλιοθήκης «H κόλαση», φυλάει τα κακέκτυπα και τα κακομεταφρασμένα τα οποία - αν ερμηνεύουμε σωστά τον συγγραφέα - προπαγανδίζουν στους αιώνες το δικαίωμα στη διαφορετικότητα. Στο δεύτερο φυλάσσονται τα προϊόντα λογοκλοπής που προφανώς πιστοποιούν την αδήριτη ανάγκη του ανθρώπου για επικοινωνία και ανταλλαγή.

Στο τρίτο πηγάδι είναι τα βιβλία θύματα των λογοκλόπων ενώ στο τέταρτο έχουν αποθηκευτεί τα «κολασμένα» με το «Mein Kampf» και το «Καπιταλισμός και Ελευθερία» του Milton Friedman στο ίδιο ράφι... Στο πέμπτο συναντάμε κι άλλες ανίερες συγκατοικήσεις, αφού εκεί βρίσκονται τα αιρετικά βιβλία όλων των εποχών, με πρώτο και καλύτερο το έργο του Engels «H καταγωγή της οικογένειας».

Στη λογοτεχνία της βίας είναι αφιερωμένο το έκτο διάζωμα όπου περίοπτη θέση κατέχουν τα σκακιστικά βιβλία και τα ομηρικά έπη ενώ λίγο παραπάνω είναι μαζεμένα όλα τα βιβλία της ανθρώπινης απληστίας και τσιγκουνιάς που δεν είναι άλλα από τα βιβλία Τέχνης! «Ο συλλεκτισμός», σύμφωνα με τον σατανικό μας αρχειοθέτη, «είναι μια δραστηριότητα που παρά το κύρος της είναι σχεδόν πάντα τόσο μίζερη και διεστραμμένη όσο και η συσσώρευση χρημάτων».

Ο αναγνώστης όσο αφήνεται σ' αυτή την παράδοξη ξενάγηση τόσο παγιδεύεται από τη γοητεία της. Φθάνοντας αισίως στο όγδοο φρέαρ με τα βιβλία της μαγειρικής δεν μπορεί παρά να γίνει συνήγορος του Οξαποδώ που στον πάτο του κάθε τσελεμεντέ βλέπει όλους τους καλοπροαίρετους κανίβαλους που με το άλλοθι της αγάπης καταβροχθίζουν τον πλησίον τους.

Πεινασμένος αλλά με τη συνείδησή του ήσυχη, ο αναγνώστης αναρριχάται ίσαμε το ρετιρέ όπου τα εθνικιστικά λογοτεχνήματα συζούν αρμονικά με τα πεισιθανάτια έργα του Ρομαντισμού. «Καλός στρατιώτης είναι ο νεκρός στρατιώτης και καλός ερωτευμένος είναι ο νεκρός ερωτευμένος» εξηγεί λακωνικά ο διάβολος, παρασύροντας στον ίλιγγο της πνευματικής του ακροβασίας κάθε διαθέσιμο αναγνώστη, αρκεί αυτός να έχει το σχετικό γύρω από τη λογοτεχνία μπακγκράουντ και σκέψη σπουδαγμένου ή αυτοδίδακτου μαθηματικού. Δεκτοί και οι Μουσικοί καθώς και οι εκ φύσεως προικισμένοι.



Ρούλα Γεωργακοπούλου

ΤΑ ΝΕΑ, 02-08-2003