Νευρώσεις Ψυχώσεις

Σ' αυτά τα επιλεγμένα κείμενα, που εκτείνονται από τα 1905 έως τα 1938 και τα οποία παρέμεναν αμετάφραστα μέχρι σήμερα, μέσα από τη διερεύνηση διαφόρων μορφών ψυχοπαθολογίας, αναδεικνύεται η μείζονα φροϋδική αρχή της ψυχικής σύγκρουσης, όπως και της συμπεριφοράς του εγώ του ατόμου απέναντι τόσο στις απαιτήσεις των ενορμήσεων όσο και της εξωτερικής πραγματικότητας.
Το άτομο, φύση και θέση διαστροφικό/ναρκισσιστικό, στην προσπάθειά του για ένταξη στον εξωτερικό κόσμο και παραιτούμενο για το σκοπό αυτό από την ακόρεστη διάθεση για ικανοποίηση των επιθυμιών του, θα έρθει σε σύγκρουση με την τρέχουσα πραγματικότητα (αρχή της ηδονής σε αντιπαράθεση με την αρχή της πραγματικότητας). Σ' αυτήν του την προσπάθεια η καταφυγή στη νεύρωση ή στην ψύχωση σημασιοδοτούν τον παθολογικό τρόπο προσαρμογής.
Το μείζον στοιχείο που φέρνει η ψυχανάλυση, γενικά, αναφορικά με τη δομή και λειτουργία του ψυχισμού, εκτός της ασυνείδητης διαδικασίας και της ψυχικής σύγκρουσης ενορμήσεων και ψυχικών τόπων, είναι ότι ο ψυχισμός δεν είναι κάτι το ενιαίο και συμπαγές, αλλά συντίθεται από μνημονικά ίχνη, αναπαραστάσεις και φαντασιώσεις, σε μια ασυνείδητη κυρίως μορφή, την οποία χρειάζεται να αναδείξει και στη συνέχεια να διαχειριστεί το εγώ ενός ατόμου, αφού όμως πρώτα κατορθώσει να την συνειδητοποιήσει, έτσι ώστε να μειώσει τις πιθανότητες να νοσήσει. Αυτό αποτελεί και το μεγάλο στοίχημα που θέτει η ψυχανάλυση, ως ανάλυση και ως θεραπεία, μέσω της διαδικασίας της ανάδειξης της ασυνείδητης διαδικασίας.