Η «woke ατζέντα του Μεσοπολέμου 2025»

H woke ατζέντα του Μεσοπολέμου είναι μια πραγματική ατζέντα για το 2025. Σε κάθε μήνα του έτους αντιστοιχεί μία από τις δώδεκα ιστορίες που αλιεύθηκαν μετά από έρευνα στις αθηναϊκές εφημερίδες του Μεσοπολέμου και έχουν ως ήρωες queer υποκείμενα ή μέλη της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας της εποχής. «Οριοφιλία» και «τρανσβεστισμός», «γκαρσόνες», «ανδρογυναίκες» και «αγοροκόριτσα», «ψιμυθιωμένοι νέοι», «ερμαφρόδιτοι» και «τύποι Νικολέτας» είναι οι όροι που πριν από έναν αιώνα όριζαν την ομοφυλοφιλία, την «αρρενοπρέπεια» και «θηλυπρέπεια» και περιέγραφαν τις λεσβίες γυναίκες και τους γκέι άντρες, τα τρανς και τα ίντερσεξ άτομα. Στις σελίδες της παρούσας ατζέντας παρελαύνουν κάποιες ενδεικτικές και αντιπροσωπευτικές περιπτώσεις που απασχόλησαν τον αθηναϊκό ημερήσιο Τύπο πριν από έναν αιώνα, ιδίως κατά το γύρισμα από τη δεκαετία του 1920 στη δεκαετία του 1930, οπότε και αυτά τα θέματα βγήκαν δυναμικά από την ντουλάπα.

Η συγκομιδή και η δημοσιοποίηση του συγκεκριμένου υλικού αποδεικνύει ότι η ορατότητα και τα δικαιώματα της LGBTQI+ κοινότητας δεν απασχολούν για πρώτη φορά την ελληνική κοινωνία στα μέσα της τρίτης δεκαετίας του 21ου αιώνα, αλλά συνιστούν ένα ζήτημα και ζητούμενο με βαθιά ρίζα και μακρύ παρελθόν που φτάνει σίγουρα μέχρι τα χρόνια του Μεσοπολέμου. Ενώ από μόνη της μια τέτοια έκδοση προσφέρει μια τεκμηριωμένη και πειστική απάντηση στην alt right προπαγάνδα και τις συντηρητικές θεωρίες που αρέσκονται να παρουσιάζουν τη συγκεκριμένη συζήτηση σαν κατασκεύασμα της σύγχρονης εποχής και σαν έξωθεν επιβεβλημένη ατζέντα με κρυφούς και σκοτεινούς σκοπούς. Εκτός όμως από τα συντηρητικά επιχειρήματα που κάνουν λόγο για «woke ατζέντα» κάτι ακόμα που ανατρέπεται είναι η γενικευμένη αίσθηση ότι οι περασμένες εποχές είναι αναγκαστικά ή συλλήβδην οπισθοδρομικές. Ο Μεσοπόλεμος όμως δεν είναι ασπρόμαυρος, αλλά έγχρωμος και, μάλιστα, στα χρώματα του ουράνιου τόξου.

Μακριά από τη λογική του «woke washing», η ανά χείρας έκδοση είναι περισσότερο από οτιδήποτε ένα «μαρτυρολόγιο», μια γενεαλογία και μια προσφορά με πολύ σεβασμό προς τα μέλη της ίδιας της κοινότητας, προκειμένου να εντοπισθούν οι καταβολές και οι ρίζες της μέσα από πραγματικές υποθέσεις και αληθινές ιστορίες ανθρώπων με ονοματεπώνυμα. Συγχρόνως, πρόκειται και για μια περιδιάβαση στις δημοσιογραφικές αφηγήσεις των μεσοπολεμικών εφημερίδων για όσες και όσους αγαπούν την αρχειακή έρευνα και τις ιστορίες που αυτή έχει να μας πει.

Περιεχόμενα:

Ιανουάριος: Η «ουδετεροποίησις» των δύο φύλων
Φεβρουάριος: Ο δόκτωρ Χίρσφελντ, οι «ερμαφρόδιτοι» και οι «τρανσβεστισταί»
Μάρτιος: Η Μαίρη Γουλανδρή και η «υπερμοντέρνα λόξα» στα καταγώγια του Πειραιά
Απρίλιος: Αδελφοκτονία «διά λόγους τιμής»
Μάιος: Υποθέσεις παρενδυσίας το 1932
Ιούνιος: Τούλα Βελλιανίτου: είναι άνδρας ή γυναίκα;
Ιούλιος: Ένας παπάς στην τσιμπίδα του Τμήματος Ηθών
Αύγουστος: Λησμονώντας τα ανδρικά τους ονόματα
Σεπτέμβριος: Μια «αντρογυναίκα» στις φυλακές Λευκάδας
Οκτώβριος: Το «σκανδαλώδες ειδύλλιον» με την υπηρέτριά της
Νοέμβριος: Κύμα «γυναικοποιημένων»
Δεκέμβριος: Μια νέα συγκομιδή ψιμυθιωμένων νέων στα ξενοδοχεία της Ομόνοιας