Εισαγωγή στο αρχικείμενο ΜΕΤΑΧΕΙΡΙΣΜΕΝΟ

Το αντικείμενο της ποιητικής δεν είναι το κείμενο αλλά το αρχικείμενο, το σύνολο δηλαδή των γενικών ή υπερβατικών κατηγοριών -τύποι λόγοι, τρόποι εκφοράς, λογοτεχνικά γένη κλπ.- στις οποίες ανάγεται κάθε επιμέρους κείμενο. Από τον Αριστοτέλη και εξής, η δυτική ποιητική κατέβαλε ποικίλες προσπάθειες ώστε να συνθέσει τις κατηγορίες αυτές σε ενιαίο σύστημα και να καλύψει, με τον τρόπο αυτό, το σύνολο του λογοτεχνικού πεδίου. Οι προσπάθειες αυτές είχαν ως επακόλουθο ορισμένες συγχύσεις: η πλέον αξιοσημείωτη είναι η τριχοτόμηση του λογοτεχνικού πεδίου βάσει τριών «θεμελιωδών τύπων», του λυρικού, του επικού και του δραματικού, στους οποίους θα έπρεπε να υπάγονται δυνάμει όλα τα λογοτεχνικά γένη και είδη. Η εν λόγο τριχοτόμηση έτυχε ευρείας αποδοχής από το τέλος του 18ου αιώνα και αποδόθηκε λανθασμένα στον ίδιο τον Αριστοτέλη. Ο Ζεράρ Ζενέτ επιχειρεί να καταλύσει τη φορτική αυτή τριάδα ανιχνεύοντας την προοδευτική της συγκρότηση και εντοπίζοντας, όσο το δυνατόν σαφέστερα, τις αρχικειμενικές κατηγορίες στο εσωτερικό της. Με το κλασικό αυτό βιβλίο ανοίγει έτσι, έστω και κατά τρόπον οξύμωρο, το δρόμο σε μια ενδεχόμενη γενική θεωρία των λογοτεχνικών μορφών.