Μετασχηματισμοί της εκπαίδευσης

Η εκπαίδευση αποτελεί ένα ζωτικό χώρο για την κάθε κοινωνία, καθώς δι' αυτής μεταβιβάζονται οι βασικοί όροι της συνέχειάς της. Ωστόσο, στις σύγχρονες ταξικές κοινωνίες, οι προς μεταβίβαση όροι δύσκολα μπορούν να ξεπεράσουν τις επιμέρους οπτικές και τα αντίστοιχα κοινωνικά συμφέροντα. Η κοινωνική επιστήμη της εκπαίδευσης, στη σχετικά σύντομη ιστορία της, προσπάθησε να ξεφύγει από τις επιμέρους οπτικές και να αντικειμενοποιήσει τις εκπαιδευτικές διαδικασίες. Χωρίς, όμως, μεγάλη επιτυχία. Η εναλλαγή αντίθετων μεταξύ τους κοινωνιολογικών και παιδαγωγικών θεωριών μαρτυρεί ότι η αντικειμενοποίηση παραμένει ένα ανοικτό σχέδιο.

Εδώ ακριβώς παρεμβαίνει αυτό το βιβλίο. Ο συγγραφέας εξετάζει τις σχέσεις της κοινωνιολογίας και των παιδαγωγικών θεωριών υπό ένα νέο πρίσμα. Πρόκειται για το πρίσμα που παραχωρεί ο ιδεολογικός τελεστής, δηλαδή η κυμαινόμενη σχέση ισότητας-ιεραρχίας, κάτι που επιτρέπει να συνδεθεί η εκπαίδευση με τις άλλες σφαίρες της κοινωνικής δραστηριότητας: την οικονομία, την κουλτούρα και την πολιτική. Έτσι, οι μετασχηματισμοί της εκπαίδευσης μπορούν να κατανοηθούν μέσα από την ανάλυση της πορείας που ακολούθησε η κοινωνιολογία της εκπαίδευσης σε σχέση με τις συνθήκες στις οποίες διατύπωσε τις θεωρίες της. Ανοίγεται, έτσι, ένας δρόμος αναστοχαστικού ρεαλισμού που μας οδηγεί στην ασφαλή εξήγηση του νεοφιλελεύθερου μετασχηματισμού της εκπαίδευσης και, γενικότερα, των σχέσεων ανάμεσα στις κοινωνικές επιστήμες και τη σύγχρονη ιδεολογία.