Τα χειρόγραφα ψαλτικής τέχνης της νήσου Άνδρου

Ή εκκλησιαστική ιστορία τής Άνδρου είναι μακρά και πλούσια. Το όμορφο και αρχοντικό αυτό νησί των Κυκλάδων με τα επιβλητικά βουνά και τις μαγευτικές παραλίες, με το εντυπωσιακό φαινόμενο των πολλών πηγών που το κάνει να δια- φέρει από τα γειτονικά νησιά, υπήρξε άλλοτε έδρα επισκοπής και άλλοτε τμήμα ευρύτερης εκκλησιαστικής περιφέρειας. Φαίνεται ότι ή κεντρική γεωγραφική θέση τού νησιού άλλα και ή ύπαρξη μαγευτικών και σχετικά δυσπρόσιτων ορεινών τοποθεσιών στις όποίες υπόγειες φλέβες νερού εύρισκαν διέξοδο στην επιφάνεια τού εδάφους, είχε ως αποτέλεσμα την ίδρυση δεκάδων μικρών και μεγάλων μοναστηριών στο έδαφός του.
Οι μόνες τής Άνδρου, γνωστές από έγγραφα, σιγίλια, αναφορές σε συμφωνητικά και άλλες επίσημες γραπτές μαρτυρίες απετέλεσαν κέντρα συγκέντρωσης εκκλησιαστικών ανδρών και συν τω xρόνω διαμόρφωσαν σε μεγάλο βαθμό την εκκλησιαστική άλλα και την πολιτιστική ζωή τού νησιού. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι σπουδαίοι εκκλησιαστικοί άνδρες προήλθαν από τις μόνες αυτές και ότι τις βιβλιοθήκες τους χρησιμοποιούσαν φιλόσοφοι, ρήτορες και αυτοκράτορες ακόμη, για να μυηθούν στις επιστήμες από τα παλαιότατα χειρόγραφα που είχαν θησαυριστεί εκεί (σχετικές αναφορές για την παρουσία και τη διδασκαλία στο νησί τού Άνδριου Μιχαήλ Ψελλού κάνει ο βυζαντινός χρονογράφος Κεδρηνός και δημοσίευσε ο καθηγητής Β. Σφυρόερας στη Θρησκευτική και 'Ηθική Έγκυ- κλοπαιδεία τόμος 2, στήλες 7Ι7-72Ι). Ή πνευματική αύτη παράδοση άφησε σίγουρα ανεξίτηλα ίχνη στην Άνδρο, τα όποία δεν
περιορίστηκαν μόνο στις μοναστηριακές βιβλιοθήκες άλλα επεκτάθηκαν και σε ιδιωτικές και σε άλλης μορφής (π.χ. εκπαιδευτικής) δραστηριότητες. [...]