Γνώθι σεαυτόν

...«Κοίταξε. Υπάρχουν, μου φαίνεται, πολλοί λόγοι, αλλά ένας από τους πιο σημαντικούς είναι ο εξής: οι ηγέτες αυτών των επαναστάσεων, ο Ροβεσπιέρος, ο Κρόμγουελ, ο Μπλανκί, ο Λένιν, δεν έχει σημασία ποιος, κουβαλάνε μέσα τους το ιδανικό που θέλουν να ενσαρκώσουν στη ζωή με τη βοήθεια της ωμής δύναμης του πλήθους. Αλλά αφού θριάμβευσε η επανάσταση κι ήρθε η ώρα της οικοδόμησης αυτής της ιδανικής κοινωνίας, οι ηγέτες διαπίστωσαν ότι το θέμα ήταν πολύ πιο περίπλοκο από ό,τι είχαν φανταστεί και από ό,τι είχαν υποσχεθεί στον λαό τους. Η απογοήτευση των μαζών μπορεί να οδηγήσει στην αντεπανάσταση και στην παλινόρθωση. Για να το αποφύγουν αυτό, αναγκάζονται να επιβάλουν σκληρή πειθαρχία και να αντικαταστήσουν το σύνθημα «ελευθερία για όλους» με ένα άλλο: «Δεν υπάρχει ελευθερία για τους εχθρούς της ελευθερίας». Το κάνουν αυτό λέγοντας αφελώς ψέματα στον εαυτό τους ότι μόλις οικοδομηθεί πάνω-κάτω η νέα κοινωνία, οι άνθρωποι θα γευτούν τη γλύκα της και τότε η δικτατορία θα πέσει. Μόνο που οι άνθρωποι αυτοί δεν γνωρίζουν τον εαυτό τους, δεν γνωρίζουν καν το παντοδύναμο ένστικτο διαιώνισης του προπάππου σου, πόσο μάλλον τις ενσαρκώσεις του. Μία απ' αυτές είναι η δίψα να κυριαρχήσεις πάνω στους άλλους ή, όπως ξέρουμε εμείς, να υψωθείς πάνω από τους άλλους, να ζήσεις (αλίμονο, όχι!) περισσότερο στον φυσικό κόσμο ή στην ιστορία. Γι' αυτό, συνειδητά ή ασυνείδητα, πείθονται ότι αυτοί είναι που προορίζονται από τη μοίρα να οδηγήσουν τους ανθρώπους στον ονειρεμένο παράδεισο. Μερικές φορές, όπως στην περίπτωση του Ροβεσπιέρου, φτάνουν στο σημείο να βλέπουν τον εαυτό τους στο ρόλο των δημιουργών μιας νέας θρησκείας. Ή, όπως με τον Στάλιν, προκαλούν την οργή του Θεού για να αποδείξουν στον εαυτό τους ότι δεν υπάρχει Θεός και ότι ο ίδιος είναι στην πραγματικότητα ο Θεός του λαού.» ...