Το τυρί και τα σκουλήκια

Απόσπασμα από τον πρόλογο του συγγραφέα στην αμερικανική έκδοση:
«Το βιβλίο αυτό διηγείται την ιστορία του Ντομένικο Σκαντέλλα, του επονομαζόμενου Μενόκκιο, οπαδού μιας παράξενης αίρεσης από το Φριούλι που διώχθηκε από την Ιερά Εξέταση. Χάρη στην πλούσια τεκμηρίωση, που παρέχουν τα αρχεία της τελευταίας στην Ούντινε, είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε τα διαβάσματά του και τις συζητήσεις του, τις σκέψεις και τα αισθήματά του - φόβοι, ελπίδες, ειρωνεία, οργή, απόγνωση. Κάθε τόσο η αμεσότητα των πηγών τον φέρνει κοντά μας: τον κάνει έναν άνθρωπο σαν κι εμάς, έναν από μας.
Είναι όμως επίσης ένας άνθρωπος πολύ διαφορετικός από μας. Η αναλυτική ανασύνθεση αυτής της διαφοράς ήταν απαραίτητη, προκειμένου να ανασυντεθεί η εν μέρει συσκοτισμένη φυσιογνωμία της κουλτούρας του και του κοινωνικού πλαισίου μέσα στο οποίο αυτή είχε διαμορφωθεί... Μια έρευνα που στράφηκε αρχικά γύρω από ένα μάλλον ασυνήθιστο άτομο εξελίχθηκε τελικά σε μια γενική υπόθεση για τη λαϊκή κουλτούρα (ακριβέστερα, την αγροτική κουλτούρα) της προβιομηχανικής Ευρώπης, στην εποχή που σημαδεύτηκε από την εξάπλωση της τυπογραφίας και την Προτεσταντική Μεταρρύθμιση - και από την καταστολή της τελευταίας στις Καθολικές χώρες...
Το Τυρί και τα σκουλήκια θέλει να είναι μια ιστορία καθώς και ένα ιστορικό σύγγραμα. Έτσι απευθύνεται στον απλό αναγνώστη όσο και στον ειδικό. Είναι πιθανό ότι μόνον ο τελευταίος θα διαβάσει τις σημειώσεις - που έχουν επίτηδες τοποθετηθεί στο τέλος του βιβλίου, χωρίς αρίθμηση, ώστε να μην επιβαρύνουν την αφήγηση. Ελπίζω όμως ότι και οι δύο θα αναγνωρίσουν σ' αυτό το επεισόδιο ένα απαρατήρητο αλλά εξαιρετικό κομμάτι μιας πραγματικότητας, εν μέρει χαμένης, που θέτει εμμέσως μια σειρά ερωτήματα για τη δική μας κουλτούρα και για μας τους ίδιους.