Κείμενα για την αυτονομία του ατόμου και της κοινωνίας

«Η προσωπική μου ελευθερία, επιβεβαιωμένη από την ελευθερία όλων, επεκτείνεται κατ’ αυτόν τον τρόπο στο άπειρο». —Μιχαήλ Μπακούνιν
Συγγραφείς των κειμένων που ακολουθούν είναι ο Μιχαήλ Μπακούνιν (1814-1876),
σημαίνων Ρώσος επαναστάτης και θεωρητικός του αναρχισμού, η Έμμα Γκόλντμαν (1869- 1940), Λιθουανή εβραϊκής καταγωγής, εμβληματική προσωπικότητα του επαναστατικού κινήματος στα τέλη του 19ου και στις αρχές του 20ού αιώνα, που με τα γραπτά της και τη δράση της διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη του αναρχισμού και στην προώθηση του ζητήματος της γυναικείας χειραφέτησης στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, και ο Ιταλός Ερρίκο Μαλατέστα (1853-1932), εκ των επιφανέστερων αγωνιστών του αναρχικού κινήματος που με την αρθρογραφία του συνέβαλε στη διαμόρφωση και διάδοση των αναρχικών ιδεών.
Πέραν της κοινής θεωρητικής αφετηρίας τους, κοινός παρονομαστής των πέντε
κειμένων της παρούσας ανθολογίας είναι η εντιμότητα και η καθαρότητα με τις οποίες
επιχειρούν να προσεγγίσουν το ζήτημα της ατομικής και συλλογικής χειραφέτησης του
ανθρώπου. Ακριβώς επειδή ο αναρχισμός, ως θεωρία και πράξη, διεκδικεί την πλήρη
απελευθέρωση του ατόμου και ακριβώς επειδή δεν κυνηγά μια θέση στο στερέωμα της
εξουσίας, οι συγγραφείς των παρακάτω κειμένων δεν επιζητούν να κλείσουν εύκολα και καθησυχαστικά την υπόθεση της κοινωνικής απελευθέρωσης. Συνεπώς, δεν αρέσκονται στις εύκολες μεσσιανικές λύσεις ούτε στις γενικόλογες, εφησυχαστικές διακηρύξεις που κολακεύουν τον «καημένο, ταλαίπωρο λαό». Αντιθέτως, παραθέτουν μια σειρά από ερωτήματα και προβληματισμούς ως προς τη δύσκολη και από πολλές απόψεις αχαρτογράφητη πορεία που το ανθρώπινο είδος είναι υποχρεωμένο να ακολουθήσει (και ακολουθεί) στο μακρύ και αβέβαιο ταξίδι της χειραφέτησής του από τα υλικά και πνευματικά δεσμά του.