Στοιχεία τραπεζικού δικαίου

Η τρίτη, αναθεωρημένη, έκδοση του εγχειριδίου Στοιχεία Τραπεζικού Δικαίου εμπλουτίζει περαιτέρω την ανάλυση της προγενέστερης έκδοσης, λαμβάνοντας υπόψη τις νέες θεματικές και δεδομένα που προέκυψαν συνεπεία της διεθνούς και εθνικής χρηματοπιστωτικής κρίσης.

Στην παρούσα έκδοση διατηρείται η δομή της προηγούμενης έκδοσης, με τα οικεία αντικείμενα να έχουν εμπλουτιστεί ώστε να συμπεριλάβουν στην ύλη τους τις μεταβολές που μεσολάβησαν κατά την τετραετία 2012-2016. Έτσι, το εγχειρίδιο διαρθρώνεται σε δύο μείζονα μέρη: α) το Δημόσιο Τραπεζικό Δίκαιο και β) το Ιδιωτικό Τραπεζικό Δίκαιο.

Στο πρώτο μέρος αποτυπώνονται με ευσύνοπτο τρόπο οι βαθιές, ριζικές και τεράστιες σε έκταση μεταβολές που επήλθαν τα τελευταία χρόνια στο ευρωπαϊκό και κατ’ επέκταση στο ελληνικό τραπεζικό δίκαιο. Αναλύεται έτσι το δίκαιο της πρόληψης και διαχείρισης τραπεζικών κρίσεων, αφού προηγουμένως έχει οριοθετηθεί το δημόσιο τραπεζικό δίκαιο και έχουν καταγραφεί οι πηγές του μέσα από το πρίσμα του ευρωπαϊκού τραπεζικού δικαίου. Στη συνέχεια μελετώνται οι βασικοί θεσμοί (ενωσιακοί και ελληνικοί) που συνθέτουν το δημόσιο τραπεζικό δίκαιο και αναλύονται οι βασικές ουσιαστικές διατάξεις του ελληνικού δημοσίου τραπεζικού δικαίου, ήτοι εκείνες που αφορούν την αδειοδοσία και λειτουργία των πιστωτικών ιδρυμάτων, τη μικρο-προληπτική εποπτεία τους, το καθεστώς μικρο- και μακρο-προληπτικής ρύθμισής τους, την εξυγίανσή τους και το σύστημα εγγύησης καταθέσεων του ΤΕΚΕ. Το πρώτο αυτό μέρος του ανά χείρας εγχειριδίου συμπληρώνεται από πληρέστατο παράρτημα πρωτογενών πηγών (διεθνούς, ενωσιακού και ελληνικού δικαίου) και εκτενή παράθεση δευτερογενών πηγών (ελληνικής και ξένης βιβλιογραφίας).

Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζεται αναλυτικά το δίκαιο των τραπεζικών συμβάσεων και συγκεκριμένα η σχέση τράπεζας και πελάτη, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και ο καταναλωτής τραπεζικών υπηρεσιών, τα είδη των τραπεζικών λογαριασμών (κοινός, αλληλόχρεος κ.ά.), η σύμβαση τραπεζικής κατάθεσης, οι πιστωτικές συμβάσεις, οι πράξεις διενέργειας πληρωμών και μεταφοράς κεφαλαίων (πληρωμές χωρίς χρήμα), η έκδοση και διαχείριση των μέσων πληρωμής (επιταγή, πιστωτική κάρτα κ.ά.), οι εγγυήσεις και αναλήψεις υποχρεώσεων, οι σύγχρονες χρηματοδοτικές συμβάσεις (leasing, factoring, forfaiting, venture capital), και οι επενδυτικές υπηρεσίες, όπως η λήψη και διαβίβαση εντολών, η διαχείριση χαρτοφυλακίων, η παροχή επενδυτικών συμβουλών, η φύλαξη και διαχείριση χρηματοπιστωτικών μέσων κ.ά., με βάση και τη νέα νομοθεσία. Τα σχετικά θέματα έχουν επικαιροποιηθεί και εμπλουτιστεί με νέες θεματικές οι οποίες απασχολούν έντονα τα τελευταία χρόνια, με αφορμή και τη χρηματοπιστωτική κρίση. Πρόκειται κατά κύριο λόγο για θέματα που αφορούν την πιστοδότηση εταιριών που βρίσκονται σε κρίση και την αναπροσαρμογή συμβάσεων λόγω οικονομικής κρίσης, την ευθύνη του πιστωτικού ιδρύματος έναντι τρίτων πιστωτών, τις εξελίξεις σε σχέση με την έννοια του καταναλωτή τραπεζικών υπηρεσιών, τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, τις εξελίξεις στο ρυθμιστικό πλαίσιο της στεγαστικής πίστης, τα δάνεια σε ξένο νόμισμα και νέες μορφές χρηματοδότησης, όπως το crowdfunding. Το δεύτερο μέρος ολοκληρώνεται με συγκεντρωτική λίστα βιβλιογραφίας, ενώ θεματικές βιβλιογραφικές παραπομπές συμπληρώνουν την ανάλυση των επιμέρους θεμάτων στα οικεία κεφάλαια.

Το εγχειρίδιο συνολικά εμπλουτίζεται από ευσύνοπτο αλφαβητικό ευρετήριο προς διευκόλυνση του αναγνώστη.

Πρόκειται για έναν πληρέστατο οδηγό αναφορικά με τη λειτουργία του ελληνικού τραπεζικού συστήματος. Το παρόν εγχειρίδιο θα φανεί χρήσιμο τόσο σε φοιτητές και άλλους μελετητές του τραπεζικού δικαίου, όσο και στους νομικούς της πράξης που επιζητούν καθοδήγηση σε ένα διαρκώς αναμορφούμενο τραπεζικό σύστημα.