Πολιτική Ανθρωπογνωσία

Ο Φραντσέσκο Γκουιτσαρντίνι (1483-1540) υπήρξε εξέχων Φλωρεντίνος ιστορικός και έδρασε ως διαπρεπής πολιτικός, διπλωμάτης και στρατιωτικός ηγέτης. Θεωρείται ένας από τους κορυφαίους πολιτικούς συγγραφείς της Αναγέννησης και θεμελιωτής της σύγχρονης ιστοριογραφίας.

Μεταξύ του πλήθους των χειρογράφων του που έμειναν αδημοσίευτα όσο ζούσε συγκαταλέγονται και οι ελεύθεροι στοχασμοί του που έγιναν γνωστοί ως «Αναμνήσεις (Συμβουλές) πολιτικές και κοινωνικές» (Ricordi politici e civili), τις οποίες δημοσιεύουμε μεταφρασμένες στα ελληνικά στο ανά χείρας βιβλίο, με τον γενικό τίτλο «Πολιτική Ανθρωπογνωσία».

Σε αυτούς τους στοχασμούς ο Γκουιτσαρντίνι διατυπώνει ένα μεγάλο πλήθος κρίσεων, βασισμένων στην προσωπική του πολιτική πείρα, προκειμένου να χρησιμεύσουν συμβουλευτικά ως οδηγός, τον οποίο, ωστόσο, όπως υπογραμμίζει ο ίδιος, θα πρέπει να τον χρησιμοποιεί κανείς με την ανάλογη σωφροσύνη, δηλαδή όχι σαν τυφλοσούρτη, αλλά ανάλογα με την συγκεκριμένη περίσταση και επιστρατεύοντας την προσωπική του κρίση.

Διατρέχοντας κανείς αυτούς τους ελεύθερους διαλογισμούς του Γκουιτσαρντίνι, εύκολα μπορεί να διαπιστώσει ο διαβασμένος αναγνώστης την συγγένεια των ιδεών του με πολλές από εκείνες που διατύπωσε με συστηματικό τρόπο ο Μακιαβέλι. Αμφότεροι, άλλωστε, εκφράζουν το πνεύμα της εποχής τους. Η αξία των εν λόγω πολιτικών και κοινωνικών στοχασμών του Γκουιτσαρντίνι έγκειται στο ότι αυτοί βασίζονται στην πλούσια πολιτική πείρα που απέκτησε αναλαμβάνοντας επί δεκαετίες ποικίλα ανώτερα αξιώματα. Δεν είναι, επομένως, αποτέλεσμα ενός θεωρησιακού στοχασμού, που διεξάγεται μέσα στην ησυχία του σπουδαστηρίου και είναι αποσπασμένος από την πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα, αλλά είναι το απαύγασμα της πείρας μιάς ολόκληρης ζωής από την θητεία της στον ενεργό πολιτικό βίο. Και αυτό το γεγονός τους καθιστά πολύτιμους.