Γράμματα στον Σαμ

«Τι άλλο είναι ο άνθρωπος παρά ένα πανδοχείο / Κάθε πρωινό και μια άφιξη καινούργια»: με αυτούς τους στίχους του Τζελαλαντίν Ρουμί κλείνει το βιβλίο του «Γράμματα στον Σαμ» ο Ντάνιελ Γκότλιμπ, φημισμένος αμερικανός ψυχολόγος και θεραπευτής οικογένειας που έχει δική του εκπομπή στο ραδιόφωνο και τακτική στήλη σε εφημερίδα.

Δεν θα μπορούσε ίσως να βρεθεί πιο ταιριαστός επίλογος γι’ αυτό το θαυμαστό βιβλίο: μέσα από τα σύντομα κεφάλαιά του παρελαύνουν δεκάδες θέματα, οικεία μεν, αλλά με την ιδιαίτερη, διεισδυτική ματιά ενός ειδικού που παρατηρεί τον κόσμο γύρω του και θέλει να μεταδώσει με λόγια απλά τις σκέψεις του για θέματα αιώνια όπως οι σχέσεις με τους γονείς, ο έρωτας, η αρρώστια και ο θάνατος, αλλά και για το πώς πρέπει να αντιμετωπίζουμε μια σειρά από καταστάσεις καθημερινές.

Ο συγγραφέας, μετά από ένα παρ’ ολίγο θανατηφόρο ατύχημα, είναι τετραπληγικός. Ο Σαμ, στον οποίο απευθύνει τα γράμματα αυτά, είναι ο εγγονός του, που όταν ήταν 14 μηνών οι γονείς του ανακάλυψαν ότι έχει μια μορφή αυτισμού (προσοχή: έχεις αυτισμό, δεν είσαι αυτιστικός, του λέει ο παππούς του, κάνοντας μια λεπτή αλλά καίρια διάκριση).

Η προσωπική βίωση των θεμάτων με τα οποία καταπιάνεται, κάνει το βιβλίο να διαβάζεται σαν μυθιστόρημα, γεμάτο ζωντανούς χαρακτήρες που πασχίζουν να επικοινωνήσουν, έστω κι αν δεν το καταφέρνουν πάντοτε. Όμως είναι ακριβώς η πάλη με τις αντιξοότητες μιας βαριάς αναπηρίας που κάνει το βιβλίο αυτό τόσο φωτεινό και αισιόδοξο: «Ό,τι κι αν έρθει, δέξου το με ευγνωμοσύνη: / Είναι ένας οδηγός που έχει έρθει από μακριά», λέει ο Ρουμί, και δεν μπορούμε παρά να συμφωνήσουμε έχοντας διαβάσει την ιστορία της απίστευτης θέλησης με την οποία έστησε πάλι τη ζωή του μετά το ατύχημα ο συγγραφέας.

Αυτό το τρυφερό, αφοπλιστικό βιβλίο προσφέρει μια μοναδική και συγχρόνως πανανθρώπινη ματιά στο ερώτημα τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος.