Τα ζώα σε μετάφραση

Το βιβλίο της Τεμπλ Γκράντιν Τα ζώα σε μετάφραση χαρακτηρίζεται από την καθαρή ματιά μιας γυναίκας που βλέπει τα πράγματα από την πλευρά του αυτισμού και καταφέρνει να στείλει ένα εκπληκτικό μήνυμα για το πώς σκέφτονται και αισθάνονται τα ζώα. Η επιστημονική κατάρτιση της Τεμπλ στον τομέα των ζώων και το ιστορικό της ως αυτιστικής τής προσέφεραν τη δυνατότητα μιας αντίληψης που όμοιά της δε θα είχε κανένας άλλος ειδικός. Η ίδια,
όντας στο σημείο όπου διασταυρώνονται ζώα και αυτισμός, κάνει απαράμιλλες παρατηρήσεις και παρουσιάζει καινοτόμες ιδέες και για τα δύο. Στην πραγματικότητα, η Γκράντιν και η συνεργάτιδά της στη συγγραφή του βιβλίου, Κάθριν Τζόνσον, θεωρούν ότι τα άτομα με αυτισμό σκέφτονται πολλές φορές όπως τα ζώα. Η συγγραφέας
αντιλαμβάνεται τον αυτισμό σαν ένα είδος μακρινής στάσης στη διαδρομή που χωρίζει τους ανθρώπους από τα ζώα, τοποθετώντας μ' αυτό τον τρόπο τούς αυτιστικούς στην πλέον κατάλληλη θέση για να
μεταφράσουν «τη γλώσσα των ζώων». Η Τεμπλ είναι μια αφοσιωμένη ξεναγός στον κόσμο των ζώων, που εξερευνά τον πόνο που νιώθουν, το φόβο, την επιθετικότητα, την αγάπη, τη φιλία και την επικοινωνία, εστιάζοντας συγχρόνως στο πεδίο της μάθησης και της ευφυΐας. Τα ζώα, όχι μόνο είναι εξυπνότερα απ' ό,τι θα φανταζόταν κανείς, αλλά δεν είναι λίγες οι φορές που αποδεικνύονται μεγαλοφυή.

Η απήχηση του βιβλίου Τα ζώα σε μετάφραση είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς το έργο απορρέει ουσιαστικά από το πάντρεμα της τριακονταετούς μελέτης μιας επιστήμονος ζωολόγου με τις κοφτερές
αντιλήψεις της ως ατόμου με αυτισμό. Συνεπώς, η Τεμπλ βλέπει αυτό που οι άλλοι δε μπορούν να δουν. Μεταξύ των πρωτοποριακών ιδεών της, η συγγραφέας στο βιβλίο της:

- υποστηρίζει πως η γλώσσα δεν αποτελεί προϋπόθεση για τη συνείδηση και πως τα ζώα έχουν συνείδηση,

- εφαρμόζει τη θεωρία της «υπερεπιλεκτικότητας» στα ζώα, αποδεικνύοντας πως τα ζώα και τα άτομα με αυτισμό είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στη λεπτομέρεια και «δε χάνουν το δάσος βλέποντας το δέντρο» - ένα ταλέντο και συγχρόνως μια «έλλειψη»,

- εξερευνά το «διερμηνευτικό εργαλείο» ενός κανονικού εγκεφάλου που διυλίζει τη λεπτομέρεια,
καθιστώντας το άτομο ανίκανο να δει ένα μεγάλο μέρος της πραγματικότητας που το
περιβάλλει, μιας πραγματικότητας που τα ζώα και τα άτομα με αυτισμό μπορούν να δουν, και
μάλιστα πολύ καθαρά,

- εξηγεί πώς τα ζώα έχουν «υπεράνθρωπες» ικανότητες: τα ζώα έχουν δική τους ευφυΐα,

- συγκρίνει τα ζώα με αυτιστικούς «σοφούς», δηλώνοντας πως τα ζώα μπορεί να είναι στην
πραγματικότητα αυτιστικοί σοφοί, με ειδικές μορφές ευφυΐας, τις οποίες τα κανονικά άτομα δε
διαθέτουν και πολλές φορές δε μπορούν καν να δουν,

- εξετάζει πώς οι άνθρωποι και τα ζώα χρησιμοποιούν τα συναισθήματά τους για να σκεφτούν, ν'
αποφασίσουν, ακόμη και για να προβλέψουν το μέλλον,

- αποκαλύπτει τις αξιοσημείωτες ικανότητες ζώων και ανθρώπων με αναπηρίες,

- υποστηρίζει πως το χειρότερο που μπορεί να κάνει κανείς σ' ένα ζώο είναι να το φοβίσει.

Κριτικές για το βιβλίο:

«Ένα υπέροχο βιβλίο από μια εκπληκτική γυναίκα - μια γυναίκα που βλέπει τα ζώα με ένα τρόπο μοναδικό»

Desmond Morris

«Βαθιά συγκινητικό και συναρπαστικό»

Oliver Sacks

«Ένα εκπληκτικό βιβλίο... ακόμη κι αν δεν έχετε φάρμα ή δε ζείτε μαζί με κάποιο κατοικίδιο, αξίζει τον κόπο να διαβάσετε αυτό το βιβλίο. Θα αλλάξει τον τρόπο που αντιλαμβάνεστε τα ζώα, τους
αυτιστικούς, ακόμη και τον εαυτό σας»

Mail on Sunday

«Ένα αριστοτεχνικό βιβλίο για τη συμπεριφορά των ζώων... κατά τη γνώμη μου, πραγματικά μοναδικό... έχει τη δύναμη να αιχμαλωτίσει τον αναγνώστη... συναρπαστικό... Η Γκράντιν είναι ένας σύγχρονος Γιατρός Ντούλιτλ. Της οφείλουμε πολλά επειδή κατάφερε να χρησιμοποιήσει την αυτιστική της εμμονή (στα ζώα) και την αυτιστική της αντίληψη (ακριβείς λεπτομέρειες) για να μας μάθει τόσα πολλά».

Baron-Cohen, Guardian

«Εξαιρετικό... αναμφισβήτητα η Γκράντιν έχει κάνει περισσότερα από κάθε άλλον για τη βελτίωση της ευημερίας των ζώων αντιμετωπίζοντας τα πράγματα με πρακτικό μυαλό... ορισμένες φορές, είναι δύσκολο να δεις αν πρόκειται για ένα βιβλίο που έχει να κάνει με τη συμπεριφορά των ζώων ιδωμένη υπό το πρίσμα του αυτισμού ή για ένα βιβλίο που αναφέρεται στον αυτισμό και χρησιμοποιεί τη συμπεριφορά των ζώων για να εξηγήσει την πραγματικότητα που βιώνει ένας αυτιστικός. Το σημαντικό
είναι πως καταφέρνει να κάνει και τα δύο, προσφέροντας στον αναγνώστη μια μοναδική εμπειρία»

Nature

«Ένα απολαυστικό κράμα αυτοβιογραφίας, οδηγιών μεταχείρισης των ζώων και μιας ενδιαφέρουσας τομής στην νευρολογία και στη συμπεριφορά των ζώων... ένα συναρπαστικό βιβλίο... ένα βιβλίο που θα αλλάξει τη στάση του κόσμου απέναντι στον αυτισμό και στη συμπεριφορά των ζώων»

Financial Times