Αχυρένια σκυλιά

Στα "Αχυρένια σκυλιά" ο John Gray αντιμάχεται τις αστόχαστες πεποιθήσεις των σκεπτόμενων ανθρώπων και προσφέρει μια εξαιρετικά διεισδυτική ματιά για την ανθρώπινη κατάσταση.

Ξεκινώντας με την παραδοχή ότι ο άνθρωπος δεν κατέχει μια προνομιούχα θέση σε σχέση με άλλα ζώα και το φυσικό του περιβάλλον εξαπολύει μια δριμεία επίθεση στην ανθρωπιστική πεποίθηση που βλέπει τον άνθρωπο να κυριαρχεί τη Γη, να υπερβαίνει κάθε φυσικό όριο, να ελέγχει το περιβάλλον του και την ίδια του τη μοίρα. Όπως γράφει και ο ίδιος "οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν πως ανήκουν σε ένα είδος που μπορεί να κυριαρχήσει στο πεπρωμένο του. Αυτό είναι πίστη, όχι επιστήμη".

Η προφανής μας ανικανότητα να διαχειριστούμε τον εαυτό μας ή τον κόσμο δεν είναι ελάσσον ζήτημα. Μαρτυρά τη θεμελιώδη ασυνέχεια ανάμεσα στις αυταπάτες της συνείδησής μας και στην πραγματική μας θέση στη φυσική τάξη. Για τον Gray αυτή η ασυνέχεια και οι αυταπάτες εμφανίζονται πιο έντονα στη "Δυτική παράδοση". Από την εποχή του Πλάτωνα εισήχθησαν μια σειρά αφαιρέσεις μεταξύ του εαυτού μας και του κόσμου. Το αληθές το όμορφο και το καλό έγιναν οι ανύπαρκτοι στόχοι μιας αδύνατης αναζήτησης. Και όλα αυτά έθρεψαν την υπέρτατη αυταπάτη: ο εαυτός είναι μια ορθολογική, συνεχής οντότητα, ένας δρών στον κόσμο, διαφορετικός από όλους τους άλλους. Αλλά αφού ο εαυτός είναι μια αυταπάτη, η ηθική είναι ένας παραλογισμός ή μάλλον ένα αφροδισιακό. "Δεν μας έχει κάνει καλύτερους ανθρώπους σίγουρα όμως έχει εμπλουτίσει τις διαστροφές μας". Η ηθική είναι μια ακόμα αφαίρεση μεταξύ τους εαυτού μας και του κόσμου.

Ο σύγχρονος ανθρωπισμός αρνείται και συγκαλύπτει την αναλγησία. Είμαστε απρόθυμοι ή και ανίκανοι να καταλάβουμε πως όχι απλώς συγγενεύουμε με άλλα ζώα, αλλά σαν και αυτά είμαστε αδύναμοι σε σχέση τόσο με το ατομικό όσο και με το συλλογικό πεπρωμένο μας, κάτι που μας οδηγεί στη δίχως νόημα πίστη στην πρόοδο. Η ιδέα ότι μπορούμε με κάποιον τρόπο να προοδεύουμε είναι μία ακόμα αυταπάτη. Οι άνθρωποι της δράσης, που παλεύουν για τη βελτίωση θεωρούν τον εαυτό τους ήρωα. Στην πραγματικότητα όμως "αναζητούν την παρηγοριά για μια αλήθεια που δεν μπορούν να αντέξουν λόγω αδυναμίας. Κατά βάθος η πίστη τους ότι η ανθρώπινη βούληση μπορεί να μεταμορφώσει τον κόσμο αρνείται την ίδια τους τη θνητότητα. Ο εαυτός που πασχίζει να κυριαρχήσει στον κόσμο είναι απλώς ένα τρεμοφέγγισμα στην επιφάνεια των πραγμάτων". Στόχος της ζωής, δηλώνει στο τέλος ο Gray, δεν είναι η δράση αλλά η ενατένιση. Πρέπει να αποσυρθούμε απλώς από τις επιδιώξεις μας και απλώς να κατανοούμε.