Εδεσματολόγιον Πόντου

Εισαγωή: Κ.Φωτιάδης, καθηγητής Α.Π.Θ.
Αυθεντικές συνταγές μαγειρικές και ζαχαροπλαστικής

Συναντηθήκαμε μ' εκείνους που αγαπούν τον τόπο τους, που είναι δεμένοι μαζί του.
Ταξιδέψαμε μαζί στις πολιτείες του Πόντου, στις γεύσεις, στους διατροφικούς κανόνες, στον τρόπο ζωής των κατοίκων του.
Ζήσαμε τις εποχές μία μία, ξεκινώντας από την άνοιξη.
Αισθανθήκαμε τα αρώματα, είδαμε τους καρπούς να μεγαλώνουν, δοκιμάσαμε και νιώσαμε τη γευστική ένταση των εδεσμάτων τους, αλλά και σε πολλές περιπτώσεις την ασκητική αντίληψη της μαγειρικής τους.

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου

To φαγητό είναι ένα ταξίδι. Ταξίδι στο χώρο, το χρόνο, τη γεύση, τους ήχους τα χρώματα. Μετά την περιήγησή μας στη Μικρά Ασία, επόμενος σταθμός ο Πόντος, η γη της επαγγελίας. Ταξιδέψαμε στους μακρινούς τόπους του Πόντου, στη Μαύρη Θάλασσα, στις ψυχές και τις συνήθειες των ανθρώπων, στα τραγούδια που γεννήθηκαν από πόνο και από χαρά, στις σχόλες και στην καθημερινότητα, στον τρόπο που έζησαν και αισθάνθηκαν τη φύση, στο τσουκάλι που έβραζε στη φωτιά και στις μεθυστικές μυρωδιές που αναδύονταν από το φούρνο, στην γλύκα του έρωτα για την κουζίνα, τη γεύση και τη ζωή. Μιντζίν για τη μυζήθρα, μαντζίρα το γιαούρτι, σιμισκόλαδον το ελαιόλαδο, κορκότα το αλεύρι, και όταν έκλεβαν τη νύφη γινόταν νυφέπαρμαν, ομματίαγμαν η βασκανία που συνήθως γινόταν από την κοδέσπαινα, την κυρία του σπιτιού, που μαζί με τις άλλες νοικοκυρές έφτιαχναν τα υπέροχα εδέσματα.

Ξεκινάμε από τη μυθολογία και την ιστορία του Πόντου, γνωρίζουμε την Τραπεζούντα και όλα όσα διαδραματίζονταν τα υπέροχα χρόνια πριν από την προσφυγιά, έρχεται ο σκληρός ξεριζωμός και ο λαμπρός πολιτισμός σκορπίζεται στις τέσσερις άκρες της γης. Η δομή της οικογένειας, τα τραγούδια, οι φορεσιές, η μουσική, τα ήθη και τα έθιμα, όλα εξετάζονται και αναλύονται στις σελίδες αυτού του βιβλίου. Οι συνήθειες και οι εργασίες κάθε μήνα του έτους ήταν μια γιορτή, η Σαρακοστή και ο Κουκαράς, ο φόβος των παιδιών, τι μαγείρευαν, πότε το μαγείρευαν και πως το έφτιαχναν, όλα καταγράφηκαν και μας δίνονται ατόφια, ζωντανά.

Μαγειρίτσα για τη Λαμπρή, γούστορον με καβρουμά και κολοκύθι, πορανία και πιλάφι της Σινώπης, άρτος με μαντζουράνα, σάτς περέ με γέμιση καρύδια και κιμά, πιροσκί με γίγαντες. Υπέροχες μυρωδιές από γλυκό τριαντάφυλλο και φιρίκι, λικέρ κράνα, συνοδευμένα από σπιτικό τσίπουρο. Και προχωρώντας δοκιμάζουμε σαρδέλες σχάρας με αμπελόφυλλα, χαψοτήγανο, χοιρινό με κυδώνια, χαρτσώ, υπέροχες σούπες και άλλες απίστευτες γεύσεις.

Χοροί του Πόντου παλικαρίσιοι, τα παιχνίδια των παιδιών, παραμύθια από την παιδική ηλικία, νανουρίσματα, βότανα και γιατροσόφια, καλοπισμός και γυναίκες, η ποικιλία αυτού του βιβλίου είναι εντυπωσιακή. Όλα παραπέμπουν εκεί, όλα γυρνάνε στην ευωδιά της γης που χάθηκε, στις μνήμες που διατηρούν οι μεγαλύτεροι και στις ιστορίες που ακούν οι νεότεροι. Όλα παραπέμπουν στον Ελληνισμό του Πόντου καθώς η Παναγιά η Σουμελά σκύβει και προστατεύει τον αγαπημένο της λαό. Το ταξίδι στις χαμένες πατρίδες δεν τέλειωσε, μόλις ξεκινά.