Το σπίτι στην Καλαβρία

Πρόκειται για μια ιστορία που θα μπορούσε να έχει δημοσιευτεί με μικρά γράμματα σε σελίδα εφημερίδας κάτω από το γενικό τίτλο "Διάφορα". Μια νεαρή Καλαβρέζα, που μένει στη Γενεύη, προτείνει σε φίλους της, ιδιοκτήτες ενός μικρού εστιατορίου, να τους βρει για τις διακοπές τους στην Καλαβρία ένα σπίτι με κήπο κοντά στη θάλασσα, όπου θα νιώθουν "ευτυχισμένοι σαν πασάδες". Κι από τη στιγμή εκείνη αρχίζουν να κάνουν όνειρα για το μικρό εκείνο παράδεισο μέχρι τη χαρούμενη ώρα της αναχώρησης.

Φτάνοντας όμως -ω, τι έκπληξη!- διαπιστώνουν πως το σπίτι δέν είναι καθόλου δίπλα στη θάλασσα. Όσο για τον κήπο, πρόκειται για μια λουρίδα γης γεμάτη μπάζα, το πολύ ένα μέτρο φάρδος, μπροστά σ' έναν τοίχο από καλαμποκιές. Τα πάντα είναι εκτεθειμένα στον ήλιο. Ούτε ένα δέντρο. Και το σπίτι μισοτελειωμένο· παράθυρα χωρίς τζάμια, κλειδωνιά που τους μένει στα χέρια, βρύσες χωρίς νερό. Και τα πάντα να κολυμπάνε στη φοβερή δυσοσμία ενός γουρουνιού, που η σκάφη του, όπως και ο ανοιχτός βόθρος του σπιτιού, απέχουν μόλις δύο βήματα. Από δω και πέρα αρχίζει να δημιουργείται, ανάμεσα στους τρομοκρατημένους παραθεριστές και τους κατοίκους του μικρού χωριού, ένα αγεφύρωτο χάσμα. Αυτό που για τους πρώτους δεν είναι παρά ένας άθλιος σωρός μπάζα, οι δεύτεροι το βλέπουν σαν κήπο της Βαβυλώνας. Όσο για το ενοίκιο, υπερβολικό στα μάτια των παραθεριστών (για ένα σπίτι σε τέτοια χάλια), μια βίαιη νεαρή Καλαβρέζα το θεωρεί "δώρο" και δε διστάζει να δείξει την περιφρόνησή της για τους παραθεριστές που τους αποκαλεί και "Αμερικάνους". Και όμως, πρόκειται για μέτριους, απλούς ανθρώπους, που για να πάρουν τις διακοπές αυτές έχουν μοχθήσει έναν ολόκληρο χρόνο. Γι' αυτό και αρνούνται να πληρώσουν. Πώς θα το πάρει όμως το πράγμα ο ιδιοκτήτης; Βρισκόμαστε, βλέπετε, στην Καλαβρία. Άραγε θα χυθεί αίμα; Τελικά η έκβαση είναι κάθε άλλο παρά αυτό που θά μπορούσε να φανταστεί κανείς.

Με λίγα λόγια, μέσα στη κωμικοτραγική αυτή περιπέτεια, συγκρούονται ο Βορράς και ο Νότος, η σύγχρονη εκβιομηχανισμένη κοινωνία μ' έναν κόσμο αρχαϊκό και μαγικό, τα πλούτη με τη φτώχια. Δηλαδή δύο νοοτροπίες που αντιμάχονται η μία την άλλη, με όλες τις επακόλουθες παρεξηγήσεις. Κι ανάμεσά τους ο αφηγητής νιώθει τελείως αδύναμος, γιατί, επειδή ανήκει και στους δυο κόσμους, είναι σε θέση να καταλάβει και τις δύο απόψεις. "Εδώ", λέει στο τέλος της αφήγησής του, "είναι η ακινησία και ο θάνατος, αλλά και η αδελφοσύνη. Αλλού η κίνηση, η εξέλιξη, η ζωή, αλλά χωρίς αδελφοσύνη. Είμαστε όλοι κομματιασμένοι. Αυτά έλεγε ή φαινόταν να λέει "Το σπίτι στην Καλαβρία". Για μια στιγμή, οι φίλοι μου κι εγώ πιστέψαμε πως η σαλαμάνδρα που ήταν κολλημένη στον τοίχο, όπως κάθε βράδυ, κοντά στο φως, θα κουνιόταν. Αλλά δεν κουνήθηκε".