Η αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών στην έρευνα των βυζαντινών και μεταβυζαντινών μνημείων και κειμηλίων

Ο ανά χείρας τόμος συγκροτείται κυρίως από τις εισηγήσεις των ομιλητών που συμμετείχαν στην διαδικτυακή Ημερίδα με τίτλο «Η αξιοποίηση των ψηφιακών τεχνολογιών στην έρευνα των βυζαντινών και μεταβυζαντινών μνημείων και κειμηλίων». Η διαδικτυακή αυτή συνάντηση διοργανώθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, στις 21 Μαΐου 2021, από το Εργαστήριο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Ερευνών του Τμήματος Ιστορίας και Εθνολογίας του Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης και εντάχτηκε στο γενικό πλαίσιο των εκδηλώσεων του Εργαστηρίου: Από το Βυζάντιο μέχρι σήμερα.
Η ημερίδα αυτή είχε ως στόχο να τεθεί το ζήτημα αφ' ενός μεν της ψηφιοποίησης με στόχο τη διάσωση και τη διάδοση της πιστοποιημένης πληροφορίας για τα μνημεία του βυζαντινού πολιτισμού και γενικότερα αυτού που ονομάζεται ή και θεωρείται πολιτιστική κληρονομιά από τη βυζαντινή εποχή και από τη μεταβυζαντινή περίοδο, αφ' ετέρου δε να παρουσιαστούν τα πρόσφατα επιστημονικά αποτελέσματα που βοηθούν την επιστημονική έρευνα, συμπληρώνοντας πολλές φορές με τεκμηριωμένο τρόπο και ασφαλή μέθοδο τα «απωλεσθέντα σημεία» των μνημείων και των έργων τέχνης. Για τον λόγο αυτό τα ψηφιακά αυτά εργαλεία και οι πλατφόρμες επικουρούν και έτσι προωθούν την έρευνα αυτών καθαυτών των μνημείων και των έργων τέχνης.
Όπως βέβαια είναι κατανοητό, στις μελέτες του μετά χείρας τόμου το θέμα της αξιοποίησης των ψηφιακών τεχνολογιών στην έρευνα των βυζαντινών και μεταβυζαντινών μνημείων και κειμηλίων δεν μπορεί να εξαντληθεί. Ωστόσο, καταβάλλεται προσπάθεια να τεθούν τα θέματα και η προβληματική μιας σειράς ζητημάτων και μεθοδολογιών που έχουν εφαρμοστεί στη μελέτη και παρουσίαση των μνημείων της μακράς αυτής περιόδου της ελληνικής πολιτισμικής ιστορίας.

Περιεχόμενα:

Πρόλογος του Διευθυντή του Εργαστηρίου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Ερευνών
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΑΥΛΙΔΗΣ, Πολιτιστική Τεχνολογία: τρέχουσα τεχνολογική στάθμη και προοπτικές
ΚΥΡΙΑΚΟΣ ΣΓΟΥΡΟΠΟΥΛΟΣ, Πλατφόρμες ανοιχτού κώδικα για την ανάπτυξη ψηφιακών αποθετηρίων πολιτιστικού περιεχομένου
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ ΤΣΙΟΥΚΑΣ & ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΠΕΛΛΟΣ, Οργάνωση και διαχείριση του πολιτιστικού αποθέματος Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών μνημείων μέσω WebGIS, κατάλληλων μεθόδων τρισδιάστατης αποτύπωσης και της τεχνολογίας των σύγχρονων 3D εκτυπώσεων
ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΛΠΑΚΗΣ, Χαρτογραφική απεικόνιση μνημείων και πολιτισμική διαχείριση
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ, Τα μνημεία αλλιώς: Ψηφιακές διαδρομές στα Βυζαντινά μνημεία της Περιφερειακής Ενότητας Ιωαννίνων
ΑΘΗΝΑ ΖΩΓΑΚΗ, Η εφαρμογή του ψηφιακού προγράμματος PROXITOUR στο Βυζαντινό Μουσείο Ιωαννίνων και στον αρχαιολογικό χώρο του Ιτς Καλέ στο Κάστρο των Ιωαννίνων
ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΛΙΝΔΑ, Η σύζευξη παρελθόντος και μέλλοντος μέσω τεχνολογίας: Οι ψηφιακές εφαρμογές τεχνολογιών και ο κειμηλιακός πλούτος
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Δ. ΣΕΡΑΦΕΙΜΙΔΗΣ, Τα βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία και κειμήλια της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης.
Ζητήματα μεθοδολογίας και ψηφιακής αξιοποίησης