Η χρηματοοικονομική ασφάλεια

Η οδηγία 2002/47/ΕΚ για τη χρηματοοικονομική ασφάλεια ενσωματώθηκε στο ελληνικό δίκαιο με τον ν. 3301/2004. Ο νόμος αυτός διευκολύνει και προστατεύει τη σύσταση και ρευστοποίηση ασφάλειας επί μετρητών, απαιτήσεων και κινητών αξιών, έγχαρτων και άυλων, όχι μόνο μεταξύ συναλλασσομένων του χρηματοπιστωτικού τομέα, αλλά και κατά τον συνήθη τραπεζικό δανεισμό, εφόσον ασφαλειοδότης είναι νομικό (και όχι απλώς φυσικό) πρόσωπο. Έτσι, παρέχεται ιδίως στα πιστωτικά ιδρύματα ένα σημαντικό εργαλείο διασφάλισης των πιστώσεων που χορηγούν με αυξημένη προστασία έναντι των ρυθμίσεων του κοινού νομοθέτη και των περιορισμών του πτωχευτικού δικαίου, του δικαίου της αναγκαστικής εκτέλεσης και του αστικού κώδικα. Ωστόσο, παρά τη μεγάλη πρακτική σημασία του νομοθετήματος για το χρηματοπιστωτικό σύστημα και παρά την συμπλήρωση 20 χρόνων από την εισαγωγή της χρηματοοικονομικής ασφάλειας στο ελληνικό δίκαιο, οι σχετικές μελέτες είναι ακόμη ελάχιστες και θεματικά περιορισμένες.

Το παρόν έργο καλύπτει το βιβλιογραφικό αυτό κενό, καθώς αναπτύσσει συστηματικά και εν πολλοίς διεξοδικά το σύνολο των ρυθμίσεων του ν. 3301/2004 για τη χρηματοοικονομική ασφάλεια. Στις θεματικές που αναλύονται ανήκουν η αλληλεπίδραση του κοινού δικαίου της εμπράγματης ασφάλειας και του ειδικού δικαίου της χρηματοοικονομικής ασφάλειας? το υποκειμενικό και αντικειμενικό πεδίο εφαρμογής του νόμου? οι μορφές υπό τις οποίες μπορεί να συσταθεί χρηματοοικονομική ασφάλεια και τα βασικά χαρακτηριστικά τους, ειδικά σε σχέση με τον πιστωτικό κίνδυνο του ασφαλειοδότη και τη σύνδεση της ασφάλειας με την ασφαλιζόμενη απαίτηση? η νομοθετική αντιμετώπιση των συμβάσεων ρέπο και η προστασία τους? οι διατυπώσεις σύστασης της ασφάλειας και η προϋπόθεση της κατοχής ή του ελέγχου από τον ασφαλειολήπτη? η σύγκρουση της χρηματοοικονομικής ασφάλειας με άλλες διαθέσεις του αντικειμένου της? η προστασία της στην πτώχευση? η εφαρμογή των κανόνων του κοινού δικαίου και ιδίως των γενικών ρητρών στην ασφαλειοδοτική σχέση? η υποκατάσταση, συμπλήρωση και μείωση της ασφάλειας? οι περιορισμοί που θέτει η υποχρέωση για αποτίμηση και ρευστοποίηση της ασφάλειας με εμπορικά εύλογο τρόπο? τα δικαιώματα των μερών στη λήξη της ασφάλειας. Τέλος, διεξοδική ανάλυση επιφυλάσσεται στο πολύ σημαντικό για τον χρηματοπιστωτικό τομέα δικαίωμα χρήσης της ασφάλειας και ασφαλώς στη ρευστοποίηση της ασφάλειας είτε με ελεύθερη πώληση είτε με αποτίμηση και ιδιοποίηση του αντικειμένου της από τον ασφαλειολήπτη.