Τρεις Αριστερές (ΕΔΑ, ΚΚΕ, ΑΚΕΛ) και το κυπριακό ζήτημα

Η ΕΔΑ επιδίωξε στο κυπριακό ένα «θαύμα»: την επίτευξη λύσης μακριά από το πλαίσιο των δυτικών συμμάχων, την ώρα που ένα τέτοιο ενδεχόμενο ουδέποτε είχε εξεταστεί σοβαρά είτε από τις ελληνικές κυβερνήσεις είτε από τον Μακάριο και δεν υπήρχε καμιά πιθανότητα να εξεταστεί. Όμως η ΕΔΑ περιμένοντας το «θαύμα» χάρις στο κυπριακό και στα παράγωγά του (αντιαμερικανισμός, σοβιετοφιλία, ουδετεροφιλία) βγήκε από την πολιτική απομόνωση των αρχών της δεκαετίας, αμφισβήτησε με σθεναρότητα το στίγμα του «αντεθνικού» κόμματος και κατάφερε το αδιανόητο: λίγα χρόνια μετά την ήττα της Αριστεράς στο Γράμμο εκλέχτηκε αξιωματική αντιπολίτευση (1958). Πέτυχε, δηλαδή, το «θαύμα» περιμένοντας το «θαύμα».

Δεν είναι μια διθυραμβική ιστορία για το πως η ΕΔΑ υποστήριξε τον κυπριακό αγώνα. Κάτι τέτοιο θα ήταν αβαθές, πρόχειρο και επιπόλαιο. Τουναντίον, είναι μια ιστορία για το πως η ΕΔΑ, σε επίπεδο ηγεσίας, δεν στήριξε τον κυπριακό αγώνα (παρά το πλήθος των αντενδείξεων). Είναι μια ιστορία που δεν διαβάζει τους εκθειαστικούς λόγους της ΕΔΑ υπέρ της Κύπρου, διαβάζει αυτά που δεν λέει. Είναι μια αποκαλυπτική ιστορία…