Βασική Βιοηθική

Είναι γνωστό ότι η ηθική είναι κάτι πολύ περισσότερο από τους άγραφους και γραπτούς κανόνες επαγγελματικών κωδίκων: είναι μια τάση του ανθρώπινου πνεύματος και ζητά από τους επαγγελματίες να μάθουν να βασίζουν τις ηθικές τους αποφάσεις σε πολλαπλές θεωρητικές απόψεις. Καθώς η τεχνολογία συνεχίζει να αναπτύσσεται, επιτρέποντάς μας να χειριζόμαστε και να επιμηκύνουμε τη ζωή, αλλά και απειλώντας όλο και περισσότερο να ξεφύγει από τον ανθρώπινο έλεγχο, η ζήτηση για επαγγελματική ηθική γνώση στους κλινικούς χώρους έχει αυξηθεί.

Οι ραγδαίες και ταχύτατες εξελίξεις στην επιστημονική έρευνα φέρνουν συχνά στην επιφάνεια δεοντολογικά και ηθικά θέματα όπως είναι τα όρια της έρευνας, οι παρεμβάσεις στα ανθρώπινα όντα, η διπλή χρήση ή κατάχρηση των αποτελεσμάτων, η προστασία των προσωπικών δεδομένων, θέματα απορρήτου, η βιο-ασφάλεια, η χρήση πειραματόζωων και υιοθέτηση επιστημονικών μεθόδων που επιτρέπουν τη συγκέντρωση ίδιων δεδομένων από λιγότερα υποκείμενα, ή περισσότερων δεδομένων από τον ίδιο αριθμό υποκειμένων, κ.ά. Η ερευνητική δεοντολογία, η ηθική και η νομοθεσία που διέπουν τα ζητήματα αυτά, όπως επίσης και η θεσμοθέτηση οργανισμών για την επίβλεψή τους, προέρχεται από κοινοτικούς κανονισμούς (π.χ. οδηγίες για κλινικές δοκιμές, προστασία προσωπικών δεδομένων, βιο-ασφάλεια κ.λπ.), αλλά και διεθνείς συνθήκες και πρωτόκολλα (π.χ. η Διακήρυξη των Ανθρώπινων Δικαιωμάτων, η Διακήρυξη του Ελσίνκι και η Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και τη Βιοϊατρική).

Ο χώρος της ψυχικής υγείας ήταν πάντα ένας τομέας με μοναδικές ηθικές προκλήσεις. Η ίδια η φύση των ψυχιατρικών ασθενειών μπορεί να εγείρει ερωτήσεις σχετικά με την αυτονομία των ασθενών. Διάφοροι συγγραφείς έχουν συζητήσει τη μοναδική φύση της ψυχιατρικής, την παρουσία στιγματισμού σε ψυχικές ασθένειες, τα κοινωνικο-οικονομικά μειονεκτήματα που συχνά εμφανίζονται στον πληθυσμό των ψυχικά ασθενών και την ανάγκη η δεοντολογία της ψυχικής υγείας να υπερβεί τα ηθικά πρότυπα της Γενικής Ιατρικής. Στο σχετικό κεφάλαιο του βιβλίου υπογραμμίζεται πως η καθημερινή πρακτική στον τομέα της ψυχικής υγείας απαιτεί υψηλά ηθικά πρότυπα, περιλαμβάνει μοναδικές προκλήσεις και ηθικά διλήμματα, ενώ τα δικαιώματα των ασθενών πρέπει να κατέχουν εξέχουσα θέση κατά την εκτέλεση του έργου των επαγγελματιών ψυχικής υγείας.

Το περιεχόμενο των διαφόρων κεφαλαίων ενημερώνει τον αναγνώστη σχετικά με τις κύριες ιδέες και θεωρίες στις οποίες κινούνται οι φιλόσοφοι που μελετούν την ηθική. Επιπλέον, καλύπτει ένα ευρύ φάσμα των ζητημάτων που απασχολούν το χώρο της φροντίδας υγείας και θα βοηθήσει τους επαγγελματίες υγείας να εξελίξουν την ηθική τους συνείδηση, να διερευνήσουν και να αποκτήσουν μια θεωρητική κατανόηση του αντικειμένου, και να εκτεθούν σε ηθικά ζητήματα της πραγματικής ζωής, τα οποία είναι συχνά σύνθετα διλήμματα που απαιτούν απλές λύσεις. Στη διαδικασία αυτή, οι αναγνώστες ενθαρρύνονται να εξερευνήσουν το δικό τους σύστημα ηθικών αξιών, καθώς και τους κώδικες με τους οποίους εργάζονται προκειμένου να έχουν υγιείς ηθικές/δεοντολογικές κρίσεις. Το πλεονέκτημά του είναι ότι είναι γραμμένο έτσι ώστε να χρησιμοποιηθεί από τους φοιτητές, τους εκπαιδευτικούς και όλους όσους ενδιαφέρονται να κατανοήσουν και να μελετήσουν την ηθική, αποδίδοντας σύνθετες έννοιες με όρους που οι επαγγελματίες και οι φοιτητές με ελάχιστο ή και χωρίς καθόλου υπόβαθρο στη φιλοσοφία να μπορούν να κατανοήσουν, χωρίς να κακοποιήσουν την ακεραιότητα του περιεχομένου των εννοιών.