Μεταξύ Γουτεμβέργιου και Μαρξ

Υπάρχει ένα νήμα που συνδέει όχι μόνο τις μικρές ιστορίες, τα περιστατικά και τα πρόσωπα που σχολιάζω ή θυμάμαι, αλλά και γενικότερα δυο εκ πρώτης όψεως άσχετες μεταξύ τους δραστηριότητες: τα βιβλία, και γενικά κάθε είδους έντυπα, και την πολιτική.
Αυτό το αξεχώριστο (ή μήπως αταίριαστο;) ζευγάρι: το τυπωμένο χαρτί και η πολιτική. Ο μοβ μαρκαδόρος του επιμελητή/διορθωτή και το μολύβι 4Β, με το οποίο επιμένω να γράφω και να μεταφράζω, ως είδος περίπου υπό εξαφάνιση στην εποχή των PC και των MAC. Ο Γουτεμβέργιος και ο Μαρξ, όπως αποκάλεσα εμβληματικά τις εμμονές μου.

ΚΡΙΤΙΚΗ

Ποιο το ενδιαφέρον στον απολογισμό ενός πενηντάρη που κατανάλωσε την τριακονταετία του ως ενεργού πολίτη μεταξύ δύο Γερμανών, του Γουτεμβέργιου και του Μαρξ;
Μάλλον περιορισμένο, όταν πολλαπλασιάζονται, εντός και εκτός λογοτεχνικού χώρου, τα πάσης φύσεως αυτοβιογραφικά κείμενα. Ωστόσο ένας καλός χρήστης της γλώσσας ή, σωστότερα, ένας επαγγελματίας του είδους μπορεί να δημιουργήσει την έκπληξη μεταμορφώνοντας τη «σούμα» των δραστηριοτήτων του σε ένα αφήγημα ποικιλότροπα ερεθιστικό και μάλιστα για αναγνώστες διαφορετικών γενιών. Οι συνομήλικοι του Α. Παππά, τους οποίους αργότερα αποκάλεσαν και αμφισβητίες, θα διασκεδάσουν τη νοσταλγία τους με όλα αυτά τα ευτράπελα και τα κάποια ηρωικά που ο συγγραφέας ανιστορεί με περίσσια χιουμοριστική διάθεση. Αλλά και οι νεότεροι θα πάρουν μια πρώτη γεύση από το κλίμα περασμένων δεκαετιών και παράλληλα θα κορέσουν την περιέργειά τους μαθαίνοντας για το παρελθόν ορισμένων ανθρώπων που σήμερα βρίσκονται στο πολιτικό, πολιτιστικό ή και δημοσιογραφικό προσκήνιο.
Ο απολογισμός ξεκινά σημαδιακά, τον Απρίλιο του 1967, με τον συγγραφέα τελειόφοιτο του Ε' Λυκείου Αρρένων. Στη συνέχεια παρακολουθεί τη, σε τεθλασμένη γραμμή, πορεία του. Ένας «δειλός μαρξιστής» που δίνει αρχικά πίστη στο ΠαΣοΚ του Ανδρέα Παπανδρέου, γρήγορα όμως απογοητεύεται και στρέφεται σε μια σειρά βραχύβιες μεν αλλά μεγαλόστομων διακηρύξεων συσπειρώσεις: Σοσιαλιστική Πορεία, η ομάδα του περιοδικού «Αντιθέσεις», ΕΑΡ, Οικολόγοι - Εναλλακτικοί. Αυτή η πορεία εμφανίζεται κυκλική καθώς ο Α. Παππάς, θιασώτης του κατά Σημίτη ΠαΣοΚ, φροντίζει σήμερα εκδοτικά το επίσημο περιοδικό του κόμματος.
Με σπουδές νομικές, ο Α. Παππάς προτίμησε να βιοποριστεί ως μεταφραστής, επιμελητής και εκδότης. Μέσα από αυτή τη μακρόχρονη εμπειρία αποκρυσταλλώνονται πολύτιμες συμβουλές για τον διάπλου από τη μία γλώσσα στην άλλη ή για το πόσο απαραίτητο είναι το δεύτερο μάτι του επιμελητή. Δίπλα στο πολιτικό τοπίο ο απολογισμός σκιαγραφεί και τον εκδοτικό χώρο, από το 1968, όταν οι εκδοτικοί οίκοι ξεφύτρωναν σαν μανιτάρια, ώς τη σημερινή εποχή του γιγαντισμού.
Ο Α. Παππάς αποδεικνύεται ιδιαίτερα εύστοχος στους χαρακτηρισμούς προσώπων, τουλάχιστον σε όσες περιπτώσεις αποφασίζει να διατυπώσει ευθαρσώς τις απόψεις του, αν και συχνά προτιμά την παρακαμπτήριο των διπλωματικών εκφράσεων. Πάντως ο συγγραφέας επιμένει, κλείνοντας τον απολογισμό του, να αυτοχαρακτηρίζεται μαρξιστής και να γράφει με μολύβι 4Β, και τα δύο είδη υπό εξαφάνιση.

ΜΑΡΗ ΘΕΟΔΟΣΟΠΟΥΛΟΥ, ΤΟ ΒΗΜΑ, 14-11-1999