Νόρμα

Η σατιρική παρωδία Νόρμα ή Ο έρωτας ενός πολιτικού, γραμμένη μέσα σε μόλις δέκα ημέρες από τον Νορβηγό δραματουργό, πρωτοδημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 1851 στο εβδομαδιαίο λογοτεχνικό -με ιδιαίτερη έμφαση στη σάτιρα- περιοδικό Andhrimner. Η πρώτη του σκηνική παρουσίαση έγινε μόλις το 1994 στο Trondheim από μία θεατρική ομάδα φοιτητών, καθιστώντας το ως το ιψενικό έργο που περισσότερο απ’ όλα άργησε να βρει τον δρόμο του για τη σκηνή. Όχι χωρίς αιτία, ωστόσο, αν αναλογιστούμε πως πρόκειται για ένα έργο που δεν γράφτηκε με στόχο να παρασταθεί αλλά να δημοσιευθεί σε μία σατιρική εφημερίδα.

Ποια είναι όμως η υπόθεση της όπερας Νόρμα που κεντρίζει τόσο το ενδιαφέρον του Ίψεν ώστε να γίνει το όχημα που θα τον οδηγήσει στην καταφανή σατιρική κριτική του εναντίον του Κοινοβουλίου το 1851; Η Νόρμα, λοιπόν, είναι πρωθιέρεια των δρυίδων και κατοικεί στη Γαλατία, η οποία βρίσκεται υπό ρωμαϊκή κατοχή. Ανθύπατος της επαρχίας που ανήκει η Γαλατία είναι ο Pollione με τον οποίο η Νόρμα, σπάζοντας τον όρκο αγνότητας των δρυίδων, συνάπτει σχέσεις και τελικά μένει έγκυος και γεννάει δύο γιους. Μαθαίνει, όμως, πως ο Pollione είναι ερωτευμένος με τη νεαρή φίλη της την Adalgisa, η οποία είναι επίσης ιέρεια των δρυίδων και θέλοντας να τον εκδικηθεί δίνει το σύνθημα στους Γαλάτες να επαναστατήσουν ενάντια στους Ρωμαίους κατακτητές. Σύμφωνα με το εθιμικό δίκαιο των Ρωμαίων, για να εξασφαλίσουν τη νίκη, ο Pollione θα έπρεπε να θυσιαστεί και να ριχτεί στην πυρά. Η Νόρμα θέλει να του σώσει τη ζωή και, αφού τον παρακαλεί να επιστρέψει σ’ εκείνη κι αυτός αρνείται, προθυμοποιείται να πάρει εκείνη τη θέση του στην πυρά και να θυσιαστεί. Όταν το βλέπει αυτό ο Pollione συγκινείται και την ακολουθεί στην πυρά.

O Ίψεν παίρνει το βασικό σχήμα του ερωτικού τριγώνου καθώς και την πολιτική του χροιά και τα μεταπλάθει σε κάτι εντελώς διαφορετικό. Εδώ, το ερωτικό τρίγωνο δεν είναι παρά μόνο ένα καλούπι για να φτιάξει και να παρουσιάσει με τρόπο γλαφυρό και ζωντανό τι ακριβώς συμβαίνει εντός του Κοινοβουλίου. Τα πρόσωπα της ιστορίας του είναι πραγματικά και όσα ισχυρίζεται για το πώς οι άνθρωποι αλλάζουν θέσεις και ιδέες ανάλογα με τη βόλεψή τους δεν είναι παρά στοιχεία της πολιτικής ζωής της εποχής του.