Θεογονία, Έργα και Ηοίαι

Παραισθηση; Ή προσωπική όμως αίσθηση υπερισχύει. Για κάποιους λόγους μπορώ να φανταστώ πως συνέθεσε τα ποιήματά του ο Όμηρος κάπου στις ακτές της Ιωνίας. Αλλά η σύνθεση της Θεογονίας, των Έργων, του Καταλόγου Γυναικών στην απόμερη και μίζερη Άσκρα της Βοιωτίας από τον Ησίοδο παραμένει αίνιγμα. Με αυτούς τους όρους, η ομολογία του ποιητή πως άλλαξε η ζωή του μια μέρα πάνω στον Ελικώνα, όταν οι Μούσες τον απάντησαν, και από λιμάρη βοσκό τον έκαναν αοιδό της αλήθειας, φαίνεται μια λογική εξήγηση. Ίσως εκεί στα τέλη του όγδοου προχριστιανικού αιώνα λειτούργησε το θαύμα- σε μιά στεριανή κώμη, μακριά από τη θάλασσα, στις όχθες των βουνών.

Τον Ησίοδο, χρειάστηκε να τον ανακαλύψω, σάμπως να ήταν εξαρχής δυσεύρετος, σχεδόν κρυμμένος· αυτή την αίσθηση ελπίζω πως κρατούν οι μεταφράσεις· επιλογές λίγο - πολύ αυθαίρετες, εκτός κι αν ήταν από κάπου εντεταλμένες ή και δοσμένες.

Πέρασαν κι όλας δεκατεσσερα χρονια από την πρώτη έκδοση της ησιόδειας Εκλογής, που συντελέστηκε όσο ακόμη προχωρούσε η μετάφραση της ομηρικής Οδύσσειας ως συμμαχική υποστήριξη. Η προκείμενη ανανέωσή της (με πολλές, αδήλωτες διορθώσεις και τέσσερα επιπλέον μεταφράσματα) συγχρονίζεται και συγκατοικεί τώρα στις εκδόσεις αγρα με τη μετάφραση της Ιλιάδας, πού οι δώδεκα ραψωδίες της δοκιμάζονται ήδη στον πρώτο δημοσιευμένο τόμο της. Ούτε η οδυσσειακή ούτε η ιλιαδική σύμπτωση είχαν προγραμματιστεί' προέκυψαν μάλλον από ενστικτώδη αναζήτηση μιας δεύτερης, ισόχρονης και ισότιμης, φωνής, διάφορης στον τρόπο και στον τόνο της από την ομηρική - ας πούμε οικειότερης και εντονότερα σημαδεμένης από το όνομα και το πρόσωπο του ποιητή.

Δ Μ