Μέγας δημιουργός

«"Ξέρετε ότι κάποτε στην ζωή μου, σε μια στιγμή, αισθάνθηκα σαν τον ήρωα του βιβλίου που διαβάζετε, κι ότι είδα με τα μάτια μου το Ντοστογιέφσκι;" Ο κύριος έπαιζε με τα νεύρα μου και δοκίμαζε τα όρια της ευγένειάς μου. "Αλήθεια σας λέω", συνέχισε, χωρίς να του έχω δώσει κανένα σημάδι ότι ήθελα να συνεχίσει. "Κάποτε συμπεριφέρθηκα όπως ο Μίσκιν, όπως ένας ηλίθιος, θα λέγανε οι άνθρωποι. Και την ίδια στιγμή αντίκρισα το Ντοστογιέφσκι". "Σοβαρά;" του είπα και έκλεισα το βιβλίο. Δεν επρόκειτο να μ' αφήσει να διαβάσω κι απ' ό,τι έδειχνε, είχε σκοπό να μου πει την ιστορία του. Έψαχνε κι αυτός το ακροατήριό του. "Θα νομίζετε ότι σας λέω ανοησίες", είπε, "μα αν έχετε την καλοσύνη θα σας πω την ιστορία μου και θα διαπιστώσετε ότι δεν σας κοροϊδεύω". "Σας ακούω", του είπα, "είμαι όλος αυτιά"».[...]





ΚΡΙΤΙΚΗ



Τα έντεκα διηγήματα του Κ. Καφαντάρη συγγενεύουν με τις ιστορίες της Ε. Λιαροπούλου, καθώς και αυτά πλέκονται γύρω από το εξαιρετικό στη συμπεριφορά των ανθρώπων. Μόνο που στην περίπτωση του Κ. Καφαντάρη το οριακό στοιχείο είναι μάλλον απόρροια ιδιαίτερων κάθε φορά συνθηκών. Η αφήγηση παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς ανθρώπους με έμμονες ιδέες, ορισμένους στα όρια της παράνοιας ή άλλους απλώς υποχονδριακούς. Μέσα από τα διηγήματα προβάλλουν οικείοι τύποι σε γελοιογραφική ή και τραγική μεγέθυνση.

Όταν η σύλληψη ενός διηγήματος είναι υπερβολικά φιλόδοξη, αναμενόμενο η πραγμάτωση να υστερεί. Για παράδειγμα, το αίσθημα του χρόνου ή η ερωτική έλξη που ασκεί ένα πρόσωπο δύσκολα μεταμορφώνονται σε διήγημα, ακόμη και στα χέρια ενός έμπειρου συγγραφέα. Ωστόσο ο Κ. Καφαντάρης αποζημιώνει τον αναγνώστη με ορισμένα σύντομα διηγήματα, στα οποία, παίζοντας δολίως με τις λέξεις, δημιουργεί την έκπληξη. Όπως στο ομότιτλο διήγημα της συλλογής, όπου ο μέγας δημιουργός δεν είναι παρά ο δημιουργός μιας περιποιημένης μαρουλοσαλάτας. 'Η στο βλάσφημο Τον Νυμφώνα Σου βλέπω, στο οποίο η εκκλησία του στρατοπέδου γίνεται το κρησφύγετο για τις ερωτικές ορμές των φαντάρων και το Απολυτίκιο της Εβδομάδας των Παθών ο εξιλασμός.

Τελικά ένας λογοτέχνης βρίσκεται στον αντίποδα του επιστήμονα, μια και όσο λιγότερες επεξηγήσεις δίνει τόσο καλύτερα. Η εκμετάλλευση των κενών της αφήγησης συμβάλλει ουσιαστικά στο καλαφάτισμα ενός διηγήματος. Σε αυτό το σημείο συμφωνεί ο τρίτος της παρέας, ο Σ. Χαλικιάς. Στον πρόλογο του βιβλίου του αναφέρει «την τόσο ιδιόμορφη γραμματική» των κενών που ένας συγγραφέας επιτρέπει. Διαφορετικές οι δικές του αφηγήσεις, απλώνονται στον χώρο των προσωπικών εμπειριών. Δέκα σπονδυλωτά διηγήματα, με μεγάλα χρονικά κενά αναμεταξύ τους. Σε μια άλλη εκδοχή, περισσότερο συνθετική, θα είχαμε μια αυτοβιογράφηση σα μυθιστόρημα.



Μάρη Θεοδοσοπούλου

ΤΟ ΒΗΜΑ, 29-11-1998