Μοντέλα επιτήρησης στο κράτος ασφάλειας και δίκαιη ποινική δίκη

Στο έργο αυτό εξετάζονται τα μοντέλα επιτήρησης των πολιτών που χρησιμοποιεί το σύγχρονο κράτος για την πρόληψη και καταστολή του εγκλήματος και η επίδρασή τους στην ποινική δίκη. Οι απεριόριστες τεχνολογικές δυνατότητες επιτήρησης των πολιτών έχουν γίνει το κύριο εργαλείο με το οποίο τα κράτη υπόσχονται να παρέχουν ασφάλεια στους πολίτες τους, διευρύνοντας ολοένα και περισσότερο την ποινική καταστολή με την επίκληση κυρίως της καταπολέμησης του οργανωμένου εγκλήματος και της τρομοκρατίας. Η ευρύτατη εφαρμογή της επιτήρησης για την αντιμετώπιση του εγκλήματος ήταν αναμενόμενο να οδηγήσει εξάλλου σε ανάθεσή της και σε ιδιώτες (παρόχους τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, επαγγελματίες συγκεκριμένων κλάδων κ.λπ.), αφού στο έργο αυτό δεν μπορούν να ανταποκριθούν μόνες τους οι δημόσιες αρχές.
Η ευρύτατη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας και η ευκολία της αποτύπωσης με αυτήν μιας αξιόποινης πράξης -από οποιονδήποτε- φέρνουν στο προσκήνιο το ζήτημα της συχνά παράνομης απόκτησης αποδεικτικών μέσων και της τυχόν δυνατότητας χρήσης τους στην ποινική δίκη. Στην τελευταία είναι φανερό ότι πρέπει να διαφυλαχθούν με νέες ρυθμίσεις παραδοσιακά αναγνωρισμένα δικαιώματα μαρτύρων και κατηγορουμένων, που συνδέονται άρρηκτα με το δίκαιο χαρακτήρα της ποινικής δίκης και το σεβασμό των θεμελιωδών δικαιωμάτων.

Ωστόσο τα πιο έντονα προβλήματα φαίνεται να γεννά η επιτήρηση των πολιτών που διαχειρίζεται η ίδια η κρατική εξουσία είτε με κάμερες σε δημόσιους χώρους για την πρόληψη και καταστολή εγκλημάτων είτε πολύ περισσότερο με την ένταξη μυστικών ανακριτικών πράξεων στην ίδια την ποινική δίκη για την καταστολή του οργανωμένου εγκλήματος ή της τρομοκρατίας και όχι μόνο.

Η άνευ θεσμοθετημένων ορίων κρατική δράση, που δε σέβεται ούτε την αρχή της νομιμότητας ούτε της αναλογικότητας, διεκδικεί στην πρώτη περίπτωση να υπερβεί κάθε όριο χρήσης (παράνομων) αποδεικτικών μέσων, για την καταπολέμηση του εγκλήματος, ενώ στη δεύτερη εντάσσει στο σώμα της ίδιας της ποινικής δίκης ως ανακριτικές πράξεις μυστικές δράσεις που δεν υπόκεινται με επάρκεια στις πιο πάνω αρχές. Το δρόμο που πρέπει να ακολουθηθεί, για να διαφυλάξει η σύγχρονη ποινική δίκη το δίκαιο χαρακτήρα της, προσπαθεί να ανιχνεύσει η παρούσα μελέτη, η οποία φιλοδοξεί να συμβάλει με τις προτάσεις της στη διασφάλιση του κράτους δικαίου κάτω από τις δύσκολες γι' αυτό σύγχρονες διεθνείς συνθήκες.