Η διάλεκτος των Ποντίων

Οι Έλληνες του Πόντου ήταν απόγονοι των Ιώνων, που αποίκισαν την περιοχή του Εύξεινου Πόντου κατά τον 7ο π.Χ. αιώνα. Ως απόγονοι των Ιώνων μιλούσαν τη γλώσσα των προγόνων τους, την ιωνική. Μέσα στους 28 αιώνες που παρέμειναν στον Πόντο, την αρχαία ποντιακή διάλεκτο επηρέασαν η κοινή αλεξανδρινή και η μεσαιωνική (βυζαντινή), από τον 4ο π.Χ. αιώνα και κατόπιν.
Είναι, επίσης, γεγονός αδιαμφισβήτητο ότι δέχτηκε λίγες λέξεις από τους Βενετούς και τους Γενουάτες, που, για εμπορικούς λόγους, έζησαν στην Τραπεζούντα την εποχή των Μεγάλων Κομνηνών, αλλά και από τους γειτονικούς λαούς της Γεωργίας και της Περσίας και, τέλος, από τους κατακτητές Τούρκους, μετά το 1461, που έπεσε η Τραπεζούντα στους Οθωμανούς.

Περιεχόμενα:

Πρόλογος
Η καταγωγή της
Η ιστορική της πορεία
Η ιδιομορφία της διαλέκτου
Αρχαίες λέξεις στην ποντιακή
Ομηρικές λέξεις στη διάλεκτο
Γραμματικές παρατηρήσεις
Φωνολογικά της διαλέκτου
Ηχοποίητες λέξεις
Η γραφή της ποντιακής
Συνέπειες της σελτζουκικής εμφάνισης
Ξένες λέξεις στην ποντιακή
Η ποντιακή χθες και σήμερα
Κοινά χαρακτηριστικά των ιδιωμάτων
Δυσκολίες επικοινωνίας
Έγραψαν για την ποντιακή διάλεκτο
Αναφορές σε γλωσσολογικά θέματα
Ο Κ. Παπαμιχαλόπουλος για τη διάλεκτο
Πόντιος καθηγητής κατά της ποντιακής!
Η καθιέρωση της ομιλουμένης κοινής
Γραπτά μνημεία της διαλέκτου
Η ποντιακή διάλεκτος κατά τον 10ο αιώνα
Στοιχεία της ποντιακής σε μη ποντιακά κείμενα
Δημώδη μεσαιωνικά κείμενα
Ιδιωματικά κείμενα από διάφορες περιοχές
Το γλωσσικό στους Έλληνες της Ρωσίας
Οι Πόντιοι στη Γεωργία
Η ποντιακή είναι γλώσσα και όχι διάλεκτος
Πολλοί ασχολήθηκαν με τη διάλεκτο
Συνειδητοποίηση και κώδικες ναών
Αυθεντικά κείμενα από τον Φαλμεράιερ κ.ά
Δημοσιεύματα εφημερίδων και περιοδικών
Σκόρπιες αναφορές στη γλώσσα
Έλεγαν: σύντομα θα σβήσει
Εκκλήσεις λογίων για παραπέρα έρευνες
Ενδιαφέρον για το γλωσσικό
Ποντιακή διάλεκτος και όχι ποντική
Αντιστοιχίες της ποντιακής με αραβική, περσική, σερβική
Ομοιότητες ιδιωμάτων
Λεξικά και λεξιλόγια
Γραμματικές της διαλέκτου
Το Συντακτικό του Στάθη Αθανασιάδη
Ο Γεώργιος Σκληρός-Κωνσταντινίδης
Η διάλεκτος μιλιέται σε πολλά μέρη
Το μέλλον της διαλέκτου
Η συμβολή εντύπων και φορέων
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ