Hermonymos

Το βιβλίο αυτό αποτελεί μια περιεκτική μελέτη των αντιγραφικών, συγγραφικών και διδακτικών δραστηριοτήτων δυο ανθρώπων των γραμμάτων, του Χαριτώνυμου Ερμώνυμου και του Γεωργίου Ερμώνυμου, οι οποίοι έδρασαν στον 15ο και στις αρχές του 16ου αιώνα. Ο Χαριτώνυμος Ερμώνυμος, μαθητής του Γεωργίου Γεμιστού ή Πλήθωνος στον Μιστρά και μέλος της ακαδημίας του Βησσαρίωνα στη Ρώμη, αντέγραψε περιορισμένο αριθμό χειρογράφων, αλλά συνέγραψε τρία έργα. Οι συγγραφικές του ικανότητες και το βάθος των θεολογικών και φιλοσοφικών του γνώσεων μπορούν να εκτιμηθούν από τη μονωδία του για τον θάνατο του δασκάλου του Γεμιστού, από τον επικήδειο λόγο του για την Κατερίνα Παλαιολογίνα και από την πραγματεία του Decem Capita. Από την άλλη μεριά, ο Γεώργιος Ερμώνυμος υπήρξε εξαιρετικά παραγωγικός αντιγραφέας (αντέγραψε πάνω από εκατό χειρόγραφα), ο οποίος συνέβαλε σημαντικά στη διάδοση των ελληνικών γραμμάτων στη Δυτική Ευρώπη μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης. Ως δάσκαλος της ελληνικής γλώσσας, ο Γεώργιος Ερμώνυμος είχε επιφανείς μαθητές όπως ο Έρασμος, ο Μπυντέ, ο Ρόιχλιν, ο Λεφέβρ ντ’ Ετάπλ και ο Μπεάτους Ρενάνους. Οι γνώμες τους για τις διδακτικές του ικανότητες, όπως αποκαλύπτονται στις προσωπικές τους επιστολές ή στους αφιερωματικούς προλόγους τους, δεν ήταν ομόφωνες. Ορισμένοι τον επαινούν για την πατρική του συμπεριφορά, την ανθρωπιά του και την ικανότητα να εμπνέει τους μαθητές του, ενώ άλλοι του ασκούν έντονη κριτική για τη μέτρια διδασκαλία του και για τα υπερβολικά του δίδακτρα. Το βιβλίο εξετάζει ενδελεχώς τις σημαίνουσες μορφές των πατρώνων και των φίλων του, τον διορισμό του ως παπικού απεσταλμένου για την απελευθέρωση του αρχιεπισκόπου της Υόρκης Τζωρτζ Νέβιλ, τη φυλάκισή του στην Αγγλία όταν τον κατηγόρησαν για κατασκοπεία Ιταλοί έμποροι και την κατοπινή εγκατάστασή του στο Παρίσι, όπου έζησε την πιο παραγωγική του περίοδο ως δάσκαλος και αντιγραφέας. Επιπρόσθετα, η έρευνα της Μαρίας Καλατζή συνέβαλε στο να ταυτιστούν αρκετά χειρόγραφα ως αντίγραφα του Γεωργίου Ερμώνυμου. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι παρουσιάζει νέο υλικό, το οποίο προέκυψε από τη μελέτη σημειώσεων, σχολίων και αφιερώσεων στα χειρόγραφά του και το οποίο φωτίζει ορισμένες όψεις της ζωής και της σταδιοδρομίας του και επιτρέπει την αποτίμηση των φιλολογικών και θεολογικών του γνώσεων.