Η πρόνοια για το παιδί στην Ελλάδα του 19ου αιώνα

Το Ίδρυμα Ερευνών για το Παιδί παρουσιάζει σήμερα την νέα μελέτη γραμμένη από την ιστορικό Ελένη Καλλιγά. Είναι η έκτη μονογραφία στη σειρά των έργων του Ιδρύματός μας που περιγράφουν και αναλύουν τις στάσεις και τις αντιλήψεις της Ελληνικής Κοινωνίας για το παιδί από την ίδρυση του Ελληνικού Κράτους. Άλλες καλύπτουν την περίοδο ως το 1922 και άλλες από αυτές, που ήδη εκδόθηκαν ή που εκδίδονται προσεχώς, φθάνουν ως τις μέρες μας.
Η έρευνα της ιστορίας της παιδικής ηλικίας άρχισε πριν από 25 χρόνια σε χώρες της Δυτικής Ευρώπης. Προκάλεσε το ενδιαφέρον όχι μόνον ιστορικών αλλά και επιστημόνων άλλων κλάδων ώστε σήμερα προσφέρεται από πολλές χώρες υλικό για μελέτη και σύγκριση. Η ερμηνεία που είχε κυριαρχήσει στις πρώτες εργασίες ήταν ότι η παιδική ηλικία δεν είχε αναγνωρισθεί ως το τέλος του 18ου αιώνα ως ιδιαίτερη κοινωνική και πληθυσμιακή ομάδα και ότι επομένως, η εγκατάλειψη, η σκληρότητα και η αδιαφορία απέναντι στα παιδιά ήταν τα κύρια χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς των ενηλίκων. Νεότερες όμως, και νομίζω προσεκτικότερες και καλύτερα τεκμηριωμένες έρευνες, τείνουν να δείξουν ότι τα συμπεράσματα των προηγούμενων συγγραφέων ήσαν σε πολλά σημεία αβάσιμα γιατί είχαν αγνοηθεί άλλα στοιχεία που ήσαν αντίθετα με τις γνώμες τους.
Στην χώρα μας βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή παρόμοιων ερευνητικών προσπαθειών και είναι πρόωρο να προσπαθήσουμε να καταλήξουμε σε γενικότερα συμπεράσματα. Πρόσθετος λόγος είναι και η, συγκριτικά με χώρες της δυτικής Ευρώπης, πτώχεια επαρκών πρωτογενών στοιχείων όπως οικογενειακών αρχείων, προσωπικών ημερολογίων, ατομικής αλληλογραφίας.