Εκπαιδευτική πολιτική και αξιολόγηση του έργου των εκπαιδευτικών (1974-2014)

Πώς ερμηνεύεται η δυσκολία εφαρμογής πολιτικών αξιολόγησης των εκπαιδευτικών και του εκπαιδευτικού έργου στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα τα τελευταία σαράντα περίπου χρόνια; Ποια νομοθετικά μέτρα σχεδιάστηκαν και ποιες ρυθμίσεις προτάθηκαν μετά τη μεταπολίτευση σχετικά με τη διαμόρφωση ενός συστήματος αξιολόγησης της εκπαίδευσης; Ποιες ενέργειες τα αποδυνάμωσαν και ποιες σκοπιμότητες παρεμπόδισαν τελικά την εφαρμογή τους; Πώς αιτιολογείται η σθεναρή αντίθεση που προέβαλλαν, ιδιαίτερα από το 1980 και εξής, οι συνδικαλιστικές οργανώσεις των εκπαιδευτικών στην Ελλάδα απέναντι στις πολιτικές του κράτους στον τομέα αυτό; Πώς ερμηνεύεται η αδυναμία των ελληνικών κυβερνήσεων να δώσουν μια βιώσιμη και κοινωνικά αποδεκτή λύση στο συγκεκριμένο πρόβλημα;
Το παρόν βιβλίο ασχολείται με τα ζητήματα αυτά και επιχειρεί να δώσει εμπειρικά τεκμηριωμένες απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα. Η συγγραφέας του, αξιοποιώντας τις θεωρητικές προσεγγίσεις της Πολιτικής Κοινωνιολογίας και θέτοντας στο επίκεντρο της έρευνάς της το ζήτημα της αξιολόγησης, παραθέτει ενδιαφέροντα ιστορικά τεκμήρια και διερευνά την προϊστορία, τον ρόλο διαφόρων προσώπων, τους συσχετισμούς, τις στοχεύσεις και τις ιδεολογίες μέσα από την αμφίδρομη σχέση μεταξύ της εκπαιδευτικής πολιτικής και των οργανωμένων συμφερόντων της δημόσιας εκπαίδευσης.
Σκιαγραφεί τον χαρακτήρα της εκπαιδευτικής πολιτικής και καταλήγει σε μια εμπειρικά θεμελιωμένη και συνεκτική ερμηνεία, η οποία αποτυπώνει το πλέγμα των παραγόντων που αλληλοδιαπλέκονται στο πολιτικο-κοινωνικό πεδίο και οδηγούν επί μισό περίπου αιώνα σε αδιέξοδο την προσπάθεια εφαρμογής ενός συστήματος αξιολόγησης στην ελληνική εκπαίδευση.


Περιεχόμενα:

ΑΡΚΤΙΚΌΛΕΞΑ ΚΑΙ ΆΛΛΕΣ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΊΕΣ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΜΙΧΑΛΗ ΚΑΣΣΩΤΑΚΗ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
ΠΡΟΟΊΜΙΟ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
ΕΙΣΑΓΩΓΗ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
ΜΕΡΟΣ Α΄
ΚΡΑΤΟΣ, ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ:
ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α΄
ΚΛΑΣΙΚΑ ΠΡΟΤΥΠΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
1.1. Πλουραλιστικές προσεγγίσεις: πολυαρχία και αντισταθμιστική ισχύς
των συμφερόντων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
1.1.1. Κλασικός πλουραλισμός . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
1.1.2. Νεο-πλουραλισμός . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36
1.2. Nεο-μαρξιστικές προσεγγίσεις: η ταξική σύγκρουση και ο ρόλος
του κράτους . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
1.3. Η θεωρία της πολιτικής εξουσίας των «ελίτ» . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
1.4. Το πρότυπο του κορπορατισμού: μορφές τριμερούς ή διμερούς
κοινωνικής διαμεσολάβησης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
1.4.1. Οι ιδεότυποι του κορπορατισμού: ο «κρατικός»
και ο «κοινωνικός» κορπορατισμός . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
1.4.2. Η ελληνική περίπτωση του κορπορατισμού . . . . . . . . . . . . . . . . 57
1.5. Η συμβολή της Οικονομικής Επιστήμης: η ορθολογική συμπεριφορά
και το πρόβλημα της συλλογικής δράσης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 606 Πίνακας Περιεχομένων
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β΄
ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ
2.1. Δίκτυα πολιτικής . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
2.2. Νεο-θεσμικές προσεγγίσεις . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
2.2.1. Η ορθολογική νεο-θεσμική προσέγγιση.................... 73
2.2.2. Κοινωνιολογική νεο-θεσμική προσέγγιση . . . . . . . . . . . . . . . . . . 77
2.2.3. Ιστορικός νεο-θεσμισμός . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
Συμπεράσματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
ΜΕΡΟΣ Β΄
ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΘΕΣΜΟ ΕΠΟΠΤΕΙΑΣ
ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ
ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΔΕΥΤΕΡΟΒΑΘΜΙΑ
ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (1974-2014)
Ιστορικά Προλεγόμενα: Η διαμόρφωση του θεσμού εποπτείας
της εκπαίδευσης και η κριτική του (1830-1974) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ΄
ΤΡΙΤΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ (1974-2009):
ΤΟ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΤΙΚΟ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
ΚΑΙ ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΘΕΣΜΟ ΕΠΟΠΤΕΙΑΣ
ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
3.1. Η περίοδος από το 1974 έως το 1981 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
3.1.1. Η παλινόρθωση της Δημοκρατίας: οι συνιστώσες της
και η κοινωνικο-πολιτική δυναμική (1974-1981) . . . . . . . . . . . . . 93
3.1.2. Η διαμόρφωση του θεσμού εποπτείας της εκπαίδευσης
πριν την ψήφιση του νόμου 309/1976: η κριτική των κομμάτων
της αντιπολίτευσης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96
3.1.3. Η μεταρρύθμιση του 1976/1977, ο θεσμός του Επιθεωρητή και
η πολιτική του κράτους για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών 99
3.2. Η περίοδος από το 1981 έως το 1989 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104
3.2.1. Το κοινωνικο-πολιτικό πλαίσιο κατά τη δεκαετία του 1980 . . . . 104
3.2.2. Από τον θεσμό του Επιθεωρητή στον θεσμό του Σχολικού
Συμβούλου: οι θέσεις των κομμάτων της αντιπολίτευσης . . . . . . 107Πίνακας Περιεχομένων 7
3.2.3. Η πολιτική του κράτους ως προς τον θεσμό του Σχολικού
Συμβούλου (1982-1989): η αρχική εγγραφή της αξιολόγησης
του εκπαιδευτικού έργου των σχολείων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
3.3. Η περίοδος από το 1990 έως το 2009 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
3.3.1. Εξευρωπαϊσμός και κοινωνικο-πολιτική δυναμική 1990-2009 . . 118
3.3.2. 1990-1993: Η πολιτική του κράτους για την αξιολόγηση
των εκπαιδευτικών (Π.Δ. 320/1993) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
3.3.3. 1993-2004: οι πολιτικές του κράτους ως προς την αξιολόγηση
του εκπαιδευτικού έργου των σχολείων και των εκπαιδευτικών,
οι νόμοι 2525/1997, 2986/2002 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
3.3.4. 2004-2009: η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου σε αδράνεια 134
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ΄
ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ:
ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ
ΕΡΓΟΥ ΤΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ (2010-2014)
4.1. Η περίοδος από το 2010 έως το 2014 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136
4.1.1. Οι κοινωνικο-πολιτικές εξελίξεις την περίοδο της οικονομικής
κρίσης . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136
4.1.2. 2010-2011: Η αφετηρία για τη συστηματοποίηση
της αυτοαξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου των σχολείων . . 138
4.1.3. 2011-2014: Οι θεσμικές ρυθμίσεις για την αξιολόγηση
του εκπαιδευτικού έργου και η ημιτελής εφαρμογή . . . . . . . . . . 140
Συμπεράσματα . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
ΜΕΡΟΣ Γ΄
Η ΕΡΕΥΝΑ: ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ,
ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ, ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
5.1. Η προβληματική της έρευνας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153
5.2. Αντικείμενο, σκοποί και ερευνητικά ερωτήματα . . . . . . . . . . . . . . . . . 156
5.3. Σχεδιασμός και επιλογή των μεθόδων της έρευνας . . . . . . . . . . . . . . . 161
5.4. Οντολογικές, επιστημολογικές και μεθοδολογικές αρχές της έρευνας . . 1688 Πίνακας Περιεχομένων
5.5. Το υλικό ανάλυσης της έρευνας . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
5.5.1. Τα τυπικά χαρακτηριστικά του υλικού . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 171
5.5.2. Τα κριτήρια ανάλυσης του υλικού . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 174
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ΄
Η ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ
6.1. Το γενικό πλαίσιο λειτουργίας της Δ.Ο.Ε. και της Ο.Λ.Μ.Ε.
μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας (1974-1981) . . . . . . . . . . . . 177
6.1.1. Ο εκδημοκρατισμός της Δ.Ο.Ε: ο ρόλος και η δράση της Δ.Α.Σ.Κ. 179
6.1.2. Η δημοκρατική ανασυγκρότηση της Ο.Λ.Μ.Ε.: ο ρόλος
των Ε.Λ.Μ.Ε. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 181
6.2. Οι πολιτικές των εκπαιδευτικών συνδικάτων για τον θεσμό
του Επιθεωρητή και την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών . . . . . . . . . . . 184
6.2.1. Η ηθική και υλική αποκατάσταση . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 184
6.2.1.1. Οι πολιτικές της Δ.Ο.Ε ως προς τον θεσμό εποπτείας . . 184
6.2.1.1.1. Το αίτημα της κάθαρσης . . . . . . . . . . . . . . . . 184
6.2.1.1.2. Οι εκθέσεις υπηρεσιακής ικανότητας . . . . . . . 192
6.2.1.2. Οι πολιτικές της Ο.Λ.Μ.Ε. ως προς τον θεσμό εποπτείας 196
6.2.1.2.1. Το αίτημα της κάθαρσης . . . . . . . . . . . . . . . . 196
6.2.1.2.2. Οι εκθέσεις υπηρεσιακής ικανότητας . . . . . . . 205
6.3. Η νομιμοποίηση των παρατάξεων και το νέο πλαίσιο δράσης
της Δ.Ο.Ε. και της Ο.Λ.Μ.Ε. (1981-1989) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
6.3.1. Κομματική ιδεολογία και σύνθεση των Δ.Σ. της Δ.Ο.Ε. . . . . . . . 212
6.3.2. Κομματική ιδεολογία και σύνθεση των Δ.Σ. της Ο.Λ.Μ.Ε. . . . . . 216
6.4. Διοικητική ιεραρχία της εκπαίδευσης και αξιολόγηση
του εκπαιδευτικού έργου . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220
6.4.1. Οι πολιτικές της Δ.Ο.Ε.: η έμφαση στον Σχολικό Σύμβουλο . . . . 221
6.4.2. Οι πολιτικές της Ο.Λ.Μ.Ε.: η πρόκριση του Συλλόγου
Διδασκόντων . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237
6.5. Η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου και η υπηρεσιακή κρίση
των εκπαιδευτικών: αιτήματα και αντιπαραθέσεις . . . . . . . . . . . . . . . 262
6.5.1. Δ.Ο.Ε.: η πρόταση για την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού
έργου και τα όρια στην υπηρεσιακή κρίση των εκπαιδευτικών . . 262
6.5.2. Ο.Λ.Μ.Ε.: το πλαίσιο αρχών για την αξιολόγηση του
εκπαιδευτικού έργου και η διάσταση στην υπηρεσιακή
κρίση των εκπαιδευτικών . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276Πίνακας Περιεχομένων 9
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ΄
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
7.1. Πολιτική και συμφέροντα (1974-1989): ο χαρακτήρας
της διαμεσολάβησης των οργανωμένων συμφερόντων
της δημόσιας εκπαίδευσης, Δ.Ο.Ε. και Ο.Λ.Μ.Ε. . . . . . . . . . . . . . . . . . 291
7.2. Το αδιέξοδο στην εφαρμογή πολιτικών αξιολόγησης στην Ελλάδα:
Η ιδεολογική υφή των θέσεων της Δ.Ο.Ε. και της Ο.Λ.Μ.Ε.
και ο χαρακτήρας της εκπαιδευτικής πολιτικής (1974-2014) . . . . . . . . 295
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 303
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
1. Περιοδολόγηση 1974-2014 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 335
2. Χρονολόγιο της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου
και των εκπαιδευτικών (1974-2014) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 338
3. Νόμος 309/1976, ΦΕΚ Α΄ 100/30-4-1976 (επιλεγμένα άρθρα) . . . . . . . . 343
4. Νόμος 1304/1982, ΦEK 144/7-12-1982 (επιλεγμένα άρθρα) . . . . . . . . . 351
5. Σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος, 1984 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 357
6. Σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος, 1987 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361
7. Σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος, 1988 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363
8. Προεδρικό Διάταγμα 320/1993, ΦΕΚ 138/25-8-93 (επιλεγμένα άρθρα) 370
9. Νόμος 2525/1997, ΦΕΚ Α΄ 188/23-9-1997 (επιλεγμένα άρθρα) . . . . . . . 378
10. Προεδρικό Διάταγμα 140/1998, ΦΕΚ Α΄ 107/20-5-1998 (επιλεγμένα
άρθρα) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 381
11. Νόμος 2986/2002, ΦΕΚ Α΄ 24/13-2-2002 (επιλεγμένα άρθρα) . . . . . . . 384
12. Σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος, 2002 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389
13. Νόμος 3848/2010, ΦΕΚ Α΄ 71/19-5-2010 (επιλεγμένα άρθρα) . . . . . . . . 395
14. Νόμος 4142/2013, ΦΕΚ Α΄ 83/9-4-2013 (επιλεγμένα άρθρα) . . . . . . . . 397
15. Προεδρικό Διάταγμα 152/2013, ΦΕΚ Α΄ 240/5-11-2013 (επιλεγμένα
άρθρα) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40910 Πίνακας Περιεχομένων
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΠΙΝΑΚΩΝ
Πίνακας 1: Τομείς Αξιολόγησης Εκπαιδευτικών Π.Δ. 320/1993 . . . . . . . . . 124
Πίνακας 2: Η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου την περίοδο 1997-2004 132
Πίνακας 3: Τομείς αξιολόγησης των εκπαιδευτικών Π.Δ. 152/2013 . . . . . . . 144
Πίνακας 4: Η αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου των σχολείων
και των εκπαιδευτικών στη νομοθεσία της περιόδου 2010-2014 . . . . . 146
Πίνακας 5: Πολιτική ηγεσία του ΥΠ.Ε.Π.Θ., Πρόεδροι και Γ. Γραμματείς
των Εκπαιδευτικών Συνδικάτων Δ.Ο.Ε. και Ο.Λ.Μ.Ε., 1974-1981 . . . . 183
Πίνακας 6: Η εκπροσώπηση των παρατάξεων στο Δ.Σ. της Δ.Ο.Ε.,
1982-1989 (σε έδρες) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215
Πίνακας 7: Η εκπροσώπηση των παρατάξεων στο Δ.Σ. της Ο.Λ.Μ.Ε.,
1982-1989 (σε έδρες) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217
Πίνακας 8: Πολιτική ηγεσία του ΥΠ.Ε.Π.Θ., Πρόεδροι και Γ. Γραμματείς
των Εκπαιδευτικών Συνδικάτων Δ.Ο.Ε. και Ο.Λ.Μ.Ε., 1982-1989 . . . . 219
Πίνακας 9: Περιοδολόγηση 1974-1989 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 301
ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΣΧΗΜΑΤΩΝ
Σχήμα 1: Βασικά σημεία σύγκλισης μεταξύ κλασικών και σύγχρονων
προσεγγίσεων ανάλυσης για τις ομάδες συμφερόντων . . . . . . . . . . . . . 86
Σχήμα 2: Διάρθρωση του συστήματος αξιολόγησης του εκπαιδευτικού
έργου (2013) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
Σχήμα 3: Διάρθρωση της ερευνητικής διαδικασίας σύμφωνα με τη
Θεμελιωμένη Θεωρία . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
Σχήμα 4: Η διαμεσολάβηση των οργανωμένων συμφερόντων
της εκπαίδευσης, Δ.Ο.Ε.-Ο.Λ.Μ.Ε. (1974-1989) . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29