Σκύλος από τερακότα

Ένα έγκλημα της Μαφίας, μυστηριώδες και μπερδεμένο, ξεδιπλώνεται στη Βιγκάτα της Σικελίας, πόλη φανταστική και συμβολική, όπου τοποθετεί ο Αντρέα Καμιλλέρι το δεύτερο αστυνομικό του μυθιστόρημα με πρωταγωνιστή τον επιθεωρητή Μονταλμπάνο. Μυαλό και μάτι της δικαιοσύνης, θα έλεγε κανείς ότι επιλύει τις υποθέσεις του χάρη στη στενή σχέση του με το περιβάλλον. Είναι τόσο έντονα Σικελός που κάθε στοιχείο του τόπου του μετατρέπεται γι' αυτόν σε μήνυμα με σημασία: αποκρυπτογραφεί το κάθε στοιχείο σαν να είναι σύμβολο μιας αρχαϊκής γραφής. Όμως, αυτή τη φορά, εκεί που αποκαλύπτεται το έγκλημα της Μαφίας, υπάρχει ένα άλλο, πιο συγκινητικό και τελετουργικό. Τα νεκρά σώματα δυο νεαρών εραστών ανακαλύπτονται στο βάθος μιας σπηλιάς· τα φυλάει ένας σκύλος από τερακότα. Ένας φόνος που έγινε πριν από πενήντα χρόνια. Ο Μονταλμπάνο διεξάγει την έρευνα με τη βοήθεια μιας πρόθυμης παρέας ηλικιωμένων, «έρευνα με παντόφλες, σε σπίτια μιας άλλης εποχής, μ' ένα φλιτζάνι καφέ στο χέρι».



Ο Σκύλος από τερακότα είναι ένα κλασικό αστυνομικό μυθιστόρημα με πρωταγωνιστή τον μόνιμο ήρωα του συγγραφέα, τον αστυνόμο Σάλβο Μονταλμπάνο, φανατικό θαυμαστή του ιδιωτικού ντετέκτιβ Πέπε Καρβάλιο, δημιούργημα του Καταλανού Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν. Ο Μονταλμπάνο είναι ένας άνδρας μέσης ηλικίας που αγαπάει τα καλά φαγητά, ιδιαίτερα όσα περιέχουν θαλασσινά, γαρίδες, καβούρια, κοχύλια, αλλά και τα γιουβαρλάκια ­ του τα μαγειρεύει με μεράκι μια ηλικιωμένη οικονόμος ή τα αναζητεί στα εστιατόρια. Του αρέσουν επίσης τα γλυκά, ιδιαίτερα η μουσταλευριά. Ο αστυνόμος, ένας εντιμότατος άνθρωπος εν μέσω διαφθορέων, διεφθαρμένων, καταχραστών ψευτών, επιόρκων, σχετίζεται ερωτικά ή φιλικά με τρεις γυναίκες: τη Λίβια, την αγαπημένη του, την Αννα, που τον θέλει αλλά την κρατάει σε απόσταση, και την Ίνγκριντ, μια Σκανδιναβή που έχει βιαστεί από τον πεθερό της. Η δράση αρχίζει όταν ο Μονταλμπάνο συλλαμβάνει έναν μαφιόζο γνωστό ως «Τάνο ο Έλληνας». Στην πραγματικότητα ο Τάνο έχει κάνει μια συμφωνία με τον αστυνόμο ώστε να έχει καλή μεταχείριση. Θέλει να παραδοθεί και να αποσυρθεί από την ενεργό δράση, επειδή βλέπει πως τα ηνία των μαφιόζικων συμμοριών έχουν πάρει καινούργια στελέχη, με διαφορετική νοοτροπία, μορφωμένα, που κατέχουν πτυχία ανώτατης σχολής. Η Μαφία όμως αγρυπνά και σε μια μεταφορά «καθαρίζει» τον «αποστάτη». Ταυτόχρονα ο Μονταλμπάνο προσπαθεί να εξιχνιάσει ένα παράξενο διπλό έγκλημα που διαπράχθηκε το 1942, την εποχή της συμμαχικής απόβασης στη Σικελία. Πρόκειται για τους σκελετούς δύο νεαρών εραστών που ανακαλύπτονται στο βάθος μιας σπηλιάς και τους φυλάει ένας σκύλος από τερακότα. Ο αστυνόμος κάνει ένα ταξίδι στο παρελθόν και βρίσκεται ενώπιον ενός ανθρώπινου δράματος, μιας τραγωδίας. Κάποιο φοβερό μυστικό κρύβεται πίσω από αυτό το μακρινό έγκλημα στο οποίο είναι αναμεμειγμένοι φασίστες, μαυραγορίτες, κλέφτες και κλεπταποδόχοι.

Φίλιππος Φιλίππου, «ΤΟ ΒΗΜΑ», 25-02-2001