Το μέλλον του ευρωπαϊκού πολιτισμού

"Καταρχήν, ποια είναι τα στοιχεία που συνιστούν τον ευρωπαϊκό πολιτισμό; Θα απαντήσω ότι δεν ξέρω. Ο καθένας μας όμως έχει μια προνομιακή προοπτική, συναισθηματική κατά κάποιον τρόπο (πράγμα που δεν την εμποδίζει, εξάλλου, να έχει λογική και να στηρίζεται στην παρατήρηση), η οποία τον κάνει να επιλέγει ένα, ανάμεσα σε άλλα, από αυτά τα στοιχεία. Ο ευρωπαϊκός πολιτισμός είναι αρχικά ένας πλουραλιστικός πολιτισμός. Εννοώ ότι είναι ο τόπος της ποικιλομορφίας των σκέψεων, των αντιθέσεων, των αντιτιθέμενων αξιών και της ατέρμονης διαλεκτικής. Η ζωντανή διαλεκτική στην Ευρώπη είναι εκείνη που δεν καταλήγει σε ένα είδος ιδεολογίας απολυταρχικής και παράλληλα ορθόδοξης. Αυτός ο πλουραλισμός, που υπήρξε πάντα το θεμέλιο της έννοιας της ευρωπαϊκής ελευθερίας, μου φαίνεται ότι είναι η πιο σημαντική συμβολή του πολιτισμού μας. Αυτός ακριβώς βρίσκεται σήμερα σε κίνδυνο και αυτόν οφείλουμε, με κάθε τρόπο, να διαφυλάξουμε. [...]"

Τον Απρίλιο του 1955 ήρθε στην Αθήνα ο Καμύ, προσκεκλημένος της Ελληνογαλλικής Πολιτιστικής Ένωσης και του προέδρου της, του καθηγητή ψυχιατρικής Άγγελου Κατακουζηνού, ως κεντρικός ομιλητής σε συμπόσιο για το μέλλον του ευρωπαϊκού πολιτισμού, με συνομιλητές του διακεκριμένους Έλληνες διανοουμένους, όπως ο Ευάγγελος Παπανούτσος, ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, ο Γιώργος Θεοτοκάς, ο Κωνσταντίνος Τσάτσος κ.ά. Το κείμενο που συντάχθηκε με βάση την ηχογράφηση που έκανε ο Ανδρέας Εμπειρίκος φαντάζει σήμερα, εξήντα χρόνια μετά, ανατριχιαστικά επίκαιρο...