Ανθολόγιο Θεατρικών Μονολόγων

Ενδελεχή και λεπτομερή «χάρτη» για φοιτητές-σπουδαστές δραματικών σχολών και θεατρόφιλους, επαγγελματίες του θεατρικού χώρου αλλά και ερευνητές, αποτελεί το «Ανθολόγιο Θεατρικών Μονολόγων – Ξένοι Συγγραφείς» της Ειρήνης Κανακάκη. Η συγγραφέας επιδιώκει να στοιχειοθετήσει τη διαδρομή του θεάτρου από τη ρωμαϊκή περίοδο, τα μεσαιωνικά και τα νεότερα χρόνια έως τη σύγχρονη έκφανσή του σε Ευρώπη κι Αμερική κατά τη διάρκεια του 20ού αιώνα.

Ξεφυλλίζοντας το βιβλίο διαπιστώνει κανείς τη συνεπή ένταξη, κατά χρονολογική σειρά, μιας εισαγωγής γύρω από τα ιστορικά-καλλιτεχνικά-πολιτιστικά δεδομένα των αναφερομένων περιόδων. Επιπλέον, προσφέρονται τα βιογραφικά των συγγραφέων από τα έργα των οποίων επιλέχθηκαν οι μονόλογοι. Σε αυτά τα βιογραφικά σημειώματα καταγράφηκε, κατά το δυνατόν, η εργογραφία των συγγραφέων καθώς και τα ονόματα των μεταφραστών, που η εργασία τους έχει εκδοθεί και είναι προσβάσιμη στο αναγνωστικό κοινό.

Ακολούθως η συγγραφέας καταλογογραφεί την ταυτότητα του κάθε έργου, το είδος του, τον αριθμό των πράξεων και των προσώπων που μετέχουν σε αυτό (συνολικά αλλά και κατά φύλο), και τέλος μια σύνοψη της υπόθεσής του. Έπονται οι μονόλογοι και τελικά παρέχονται σε σημειώσεις τα στοιχεία και των άλλων μεταφράσεων του ίδιου έργου που έχουν κυκλοφορήσει.

*Οι πίνακες αλφαβητικών ευρετηρίων των συγγραφέων και των έργων παρατίθενται κατά των αριθμό των πράξεων που συμπεριλαμβάνονται στο Ανθολόγιο.

ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ

[…] Η σύνθεση αυτής της συλλογής έρχεται να καλύψει ταυτόχρονα ένα κενό και μια ανάγκη αναμφισβήτητα κοινή σε όσους έχουν υπάρξει συνένοχοι της σπουδής της υποκριτικής τέχνης. Πρόκειται για την ανάγκη ύπαρξης ενός πρακτικού βοηθήματος, το οποίο θα αποτελέσει ένα «αλφαβητάρι» για τους σπουδαστές της δραματικής τέχνης. Ένα είδος επιτομής μονολόγων που θα γίνει εργαλείο αναζήτησης και μελέτης στα χέρια των υποψηφίων, των ήδη σπουδαστών, αλλά και των δασκάλων στις δραματικές σχολές και τα θεατρικά εργαστήρια.

Επιπλέον, με δεδομένο ότι ο κάθε μονόλογος πλαισιώθηκε με αρκετές πληροφορίες -όσες φυσικά ήταν δυνατόν να ενσωματωθούν σε ένα εγχείρημα συγκεκριμένης έκτασης-, γύρω από το έργο, το θεατρικό συγγραφέα και την εποχή του, είναι βέβαιο ότι αφορά τους φοιτητές της θεατρολογίας μα και των συγγενών θεωρητικών σχολών γραμμάτων και τεχνών, αλλά και τον καθένα που ψάχνει έναν αναγνωριστικό «θεατρικό χάρτη» για να περιηγηθεί στον κόσμο του θεάτρου.

Η διαδικασία επιλογής των έργων και των μονολόγων ήταν δύσκολο εγχείρημα. Το βέβαιο είναι ότι μπορεί να χαθεί κανείς μέσα στο αχανές ρεπερτόριο. Το πρώτο μέλημα λοιπόν ήταν να αντιπροσωπευθούν οι περισσότεροι ξένοι θεατρικοί συγγραφείς στις κορυφαίες τους στιγμές και να αναδειχθεί το είδος και η καλλιτεχνική περίοδος στην οποία ανήκουν. Φυσικά, πέραν της ανάγκης της πληρότητας, η επιλογή ήταν επόμενο να προσδιοριστεί με βάση τη διαθεσιμότητα των έργων σε μονολόγους, κατάλληλους για την ένταξή τους σ’ ένα έργο σαν κι αυτό που πρώτα απ’ όλα φιλοδο¬ξεί να γίνει ένα πρακτικό εργαλείο. Άρα τελικά, το αποφασιστικό κριτήριο επιλογής όφειλε να είναι σε συνάφεια με το λόγο ύπαρξής του [...]

ΠΡΟΛΟΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΚΩΣΤΑ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΥ (απόσπασμα)

Η εμπειρία μου από τις δραματικές σχολές είναι τραυματική. Πάρα πολλές φορές, παλαιότερα, ως πρόεδρος επιτροπών πτυχιακών εξετάσεων, υποχρεώθηκα να στείλω το Σεπτέμβρη, ή να αφήσω στην ίδια τάξη σπουδαστές οι οποίοι είχαν τη φιλοδοξία να υπηρετήσουν το θέατρο και δεν ήξεραν τι συνέβη πριν από τη συνάντηση του Κρέοντα με τον Αίμονα. Όταν τους έλεγα: Από που έρχεται αυτός και τι δουλειά έχει σ’ αυτό το έργο, δεν ήξεραν. Κυκλοφορούσαν κάτι χειρόγραφες σκηνές -ντουέτα- μονόλογοι, τα οποία φωτοτυπούνταν από γενιά σε γενιά και έφταναν φθαρμένα σχεδόν στους επόμενους.

Έτσι λοιπόν, είναι πραγματικά μια σωτήρια λύση αυτή η «Ανθολογία θεατρικών μονολόγων». Τοποθετώντας τον κάθε μονόλογο μέσα στην εποχή του, στο ύφος του, στη σχολή, στην τεχνοτροπία του, και φυσικά το βιογραφικό του συγγραφέα, ουσιαστικά ερεθίζει, τουλάχιστον, το φιλότιμο να ερευνήσει κάποιος όλο το υπόβαθρο του μονολόγου που θα ερμηνεύσει. Είναι ένας εξαντλητικός κατάλογος που δεν περιορίζεται στα δημοφιλή έργα, παρ’ όλο που όλοι αυτοί οι μονόλογοι είναι θεατρικώς γόνιμοι και πραγματικά εντυπωσιακοί […]